تلاش خسرو انوشیروان برای بیسواد نگه داشتن مردم
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در عصر ساسانیان رژیم حکومتی ایران شدیداً تحت تأثیر قواعد طبقاتی بود. آنچنان که اشراف و موبدان در طبقه عالی جامعه قرار داشتند و سایر مردم از حداقل حقوق شهروندی محروم بودند. برای نمونه در شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی آمده است که در زمان جنگ های ایران و روم، در عصر زمامداری خسرو انوشیروان خزانهی حکومت برای تأمین مخارج جنگ دچار مشکل شد. وزرای انوشیروان دست به تدبیر بردند تا چاره ای بیندیشند. اما هرچه کوشش کردند راه به جایی نبردند. در این میان یک تاجر کفشگر که از ماجرا باخبر شده بود برای انوشیروان پیغامی فرستاد که من حاضرم همه اموال خود را به شما بدهم تا هزینهی جنگ تأمین شود به این شرط که به فرزند من اجازه دهید تا درس بخواند و دبیر شود چون هم استعداد آن را دارد و هم علاقه دارد:
كه او را سپــارم به فـــرهنگـیان
كه دارد ســرِ مايــه و هنــگ آن
در جواب، انوشیروان حاضر به پذیرش این شرط نشد و تاجر را تحقیر کرد و گفت : هر وقت كه پسر تاجر كفش، دبيرى و وزيرى كند، پسر دبير و وزير هم باید كفشدوزى کند:
چو بازارگان بچـه گردد دبير
هنرمند و با دانــش و يادگير...
بدست خردمند مــرد نژاد
نماند جز از حسرت و سرد باد
در اثر این رفتار تحقیر آمیز انوشیروان، دل تاجر کفش، پر از غم و اندوه شد:
فرستاده برگشــت و شد با درم
دل كفشگر زان درم پر ز غم [1]
آرتور کریستینسن پس از بیان این واقعه تاریخی میگوید : «اين حكايت اهتمام پادشاه را در حفظ حدود طبقات نشان مي دهد و كفشگر در اغلب روايات عهد ساسانى نمونه طبقه دانيه است، كه هر جا مثالى آورده اند، از كفشگر سخن رانده اند.» [2]
ابو منصور محمد بن عبد الملك ثعالبى متوفای 429 قمری در کتاب «غرر اخبار ملوك الفرس و سيرهم» که به شاهنامه ثغالبی مشهور گردیده، دربارهی انوشیروان میگوید که وی از تعليم و تربيت فرزندان طبقات پایین جامعه جلوگيرى می كرد و می گفت: «همين كه فرزندان مردم پست تعليم و تربيت صحيحى ببينند به فكر مقامات عاليه مى افتند.» [3] مؤلف تاریخ شاهی نیز بر این موضوع تاریخ صحه گذاشته است. [4] همچنین دکتر میترا مهرآبادی در شرح شاهنامه به تفصیل این پندار و کردار انوشیروان را شرح داده است. [5]
پی نوشت:
[1]. شاهنامه فردوسی، در فهرست: سپاه كشيدن كسرى به روم و وام گرفتن از بازارگانان
[2]. مرتضى راوندى، تاريخ اجتماعى ايران، انتشارات نگاه، تهران، 1382، ص 427 – 429
[3]. ابو منصور محمد بن عبد الملك ثعالبى، شاهنامه ثعالبى، ترجمه: محمود هدايت، ناشر: اساطير، تهران، 1384، ص 292
[4]. تاريخ شاهى، مصحح: محمد ابراهيم باستانى پاريزی، ناشر بنياد فرهنگ ايران، تهران 1355، ص 21 - 22
[5]. میترا مهرآبادی، شاهنامه کامل فردوسی به نثر پارسی، انتشارات روزگار، تهران، ج 3، ص 428-429.
مقالات مرتبط:
مقایسه تعالیم اسلام و زرتشتیگری پیرامون سوادآموزی
دیدگاهها
وحید باقرزاده
1392/07/18 - 16:06
لینک ثابت
خوب بود . استفاده کردیم "
بزرگمهر
1394/01/04 - 12:47
لینک ثابت
استفاده کردید؟ در قرن حاضر با
وحید باقرزاده
1394/01/04 - 14:52
لینک ثابت
کامنت 1 در جواب بوذرجمهر : کی
وحید باقرزاده
1394/01/04 - 15:15
لینک ثابت
کامنت 2 در جواب بوذرجمهر :
وحید تورک
1394/01/04 - 15:17
لینک ثابت
کامنت 3 در جواب بوذرجمهر :
بزرگمهر
1394/01/05 - 08:36
لینک ثابت
جناب عین الله این که اعراب
وحید تورک جواب ...
1394/01/05 - 15:06
لینک ثابت
اینی که شما گفتی دقیقن وضعیت
وحید تورک
1394/01/04 - 15:19
لینک ثابت
کامنت 4 در جواب بوذرجمهر :
رشید
1398/03/25 - 07:03
لینک ثابت
حرف وحید باقرزاده درست هست.
ناشناس
1394/01/22 - 23:57
لینک ثابت
نظام طبقاتی همیشه بوده است
Lionel Messi
1394/01/23 - 11:37
لینک ثابت
حرف مفت نزن !دشمن حضرت علی ،
داریوش عزتپناه
1394/01/23 - 22:00
لینک ثابت
در دعای ندبه میخونیم که :
خسرونژاد
1398/03/25 - 07:07
لینک ثابت
در اسلام نظام طبقاتی نداریم.
خسرونژاد
1398/03/25 - 07:09
لینک ثابت
در اسلام اون نظام طبقاتی به
وحید باقرزاده
1392/07/18 - 16:07
لینک ثابت
ولی مطمئن باشین این باستان
ناشناس
1392/07/21 - 14:15
لینک ثابت
عالی بود. فکر نمی کردم
موحد
1392/07/22 - 08:49
لینک ثابت
با تشکر از مکتوب خوبتون .
shirin
1392/07/23 - 00:25
لینک ثابت
به به باز هم شاهنامه !
سامان
1392/07/23 - 23:01
لینک ثابت
بسم الله الرحمن الرحیم ، شما
ناشناس
1392/07/23 - 03:29
لینک ثابت
انوشیروان مردم رو بی سواد نگه
XD
1392/07/24 - 07:09
لینک ثابت
افرین به انوشیروان ،واقعا لذت
saman
1392/07/24 - 14:03
لینک ثابت
سلام XD گرامی ؛ به راستی از
saman
1392/07/24 - 14:07
لینک ثابت
همانگونه که آرتور کریستین سن
saman
1392/07/24 - 14:09
لینک ثابت
XD گرامی ، در همین جمهوری
تورک اوغلان
1392/07/24 - 12:42
لینک ثابت
لعنت بر انوشیروان ستمگر قاتل
فرزند انوشیروان
1394/01/06 - 12:33
لینک ثابت
انوشیروان عادل کسی بود که به
saman
1394/01/07 - 10:34
لینک ثابت
سلام گرامی، سپاس از حضورتان
saman
1392/07/28 - 09:58
لینک ثابت
موبد جهانگیر اوشیدری در
اردویسر اناهیتا
1392/09/14 - 16:28
لینک ثابت
بنده از پاسخگویان زرتشتی در
وحید باقرزاده
1392/09/15 - 11:18
لینک ثابت
سلام اردویسر اناهیتا .....
کورش کبیر
1393/08/10 - 23:05
لینک ثابت
واقعا متاسفم برای یه عده که
babak
1394/01/05 - 23:28
لینک ثابت
جناب کورش کبیر می شه بگی که
babak
1394/01/05 - 23:28
لینک ثابت
جناب کورش کبیر می شه بگی که
ناشناس
1397/05/08 - 14:42
لینک ثابت
بابا ول کنید این کوروش پرستای
يک استاد دانشگاه
1393/11/09 - 22:43
لینک ثابت
با سلام
ستایش
1393/12/16 - 23:46
لینک ثابت
این اشتباهه چون همه ی بچه های
saman
1393/12/20 - 12:38
لینک ثابت
همانطور که در متن مقاله (به
بختیاری از آنشا...
1394/02/18 - 14:02
لینک ثابت
عقده های بی شرف
ورهرام بختیاری
1394/02/18 - 15:08
لینک ثابت
تو بختیاری نیستی ! یک بختیاری
پشیوتن
1394/02/27 - 11:34
لینک ثابت
خنگ های داعشی هم پیداشدن
ورهرام
1394/02/29 - 10:39
لینک ثابت
پس زود برو قایم شو ! که کورش
پشیوتن
1394/02/31 - 13:45
لینک ثابت
شما فراری هستید جد من با
korosh
1394/03/11 - 17:04
لینک ثابت
چه سخن جالبی!!!
رضا رضايي
1396/02/09 - 12:49
لینک ثابت
سلام درود بر شما كه روحيه
saman
1396/02/10 - 08:44
لینک ثابت
با تشکر از جناب رضایی... لیکن
کیان
1394/03/20 - 18:09
لینک ثابت
جالبه فقط همین داستان از
saman
1394/03/20 - 22:58
لینک ثابت
سلام کیان گرامی، اگر به مقاله
پشیوتن
1394/03/22 - 18:18
لینک ثابت
شاه نامه طرفدار ایرانه و ضد
saman
1394/03/22 - 20:11
لینک ثابت
سلام گرامي، شعار نژادپرستانه
پشیوتن
1394/03/22 - 19:54
لینک ثابت
کوروش جنگ با صدام عمل جنگ
صفحهها
افزودن نظر جدید