پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ آیا به راستی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) از حکومت خلفا راضی بود؟ آیا گفتار اهل سنت مبنی بر این‌که، پیامبر اکرم ابوبکر و عمر را دوست داشت، قابل قبول است؟ پاسخ این سؤالات را با کمی دقت در کتب اهل سنت می‌توان پیدا کرد. هیثمی روایتی را از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل کرده است که پیامبر اکرم اظهار نارضایتی از خلفا می‌کند. عبد الله بن مسعود می‌گوید: «پیامبر خدا مرا در لیلة الجن (یکى از شب‌ها در ماه‌هاى پایانىِ عمر ایشان که در آن شب، نمایندگانى از جنّیان، براى اسلام آوردن، به حضور ایشان رسیدند.)، به همراه خود برد. تا به بالاى مکّه رسیدیم. پس برایم خطّى کشید و فرمود: از این جا جلوتر نیا. سپس با شتاب از کوه‌ها بالا رفت، دیدم که مردانى از قلّه کوه‌ها به سوى او فرود مى‌آیند، شمشیر از نیام برکشیدم و با خود گفتم: بروم شمشیر زنم تا پیامبر خدا را نجات دهم، سخن پیامبر (صلی الله علیه و آله) یادم آمد که فرمود: حرکت مکن تا به نزدت بیایم. بر همین حال بودم تا آن که پیامبر(صلى الله علیه و آله) آمد و من ایستاده بودم؛ فرمود: پیوسته بدین حال بوده اى؟
گفتم: اگر یک ماه هم مى‌ماندى، حرکت نمى‌کردم تا بیایى. سپس آنچه را که مى‌خواستم انجام دهم، برایش گفتم. فرمود: اگر حرکت مى‌کردى، همدیگر را تا قیامت نمى‌دیدیم. سپس انگشتانش را در میان انگشتانم کرد و فرمود: به من وعده داده شده که از جن و اِنس، به من ایمان مى‌آورند. عده ای از انسان‌ها ایمان آورده‌اند و جنّیان را هم که دیدى، و فرمود: گمان مى کنم که مرگم نزدیک شده است. گفتم : اى پیامبر خدا! آیا ابوبکر را جانشین خود قرار نمی‌دهی؟ از من رو گرداند. فهمیدم که با او موافق نیست. گفتم: اى پیامبر خدا! آیا عمر را جانشین خود نمى‌سازى؟ باز از من رو گردانْد و فهمیدم که با او هم موافق نیست. گفتم: اى پیامبر خدا! آیا على (علیه السلام) را جانشین خود نمى‌کنى؟ فرمود: آری، همان است. سوگند به آن که جز او خدایى نیست، اگر با او بیعت کنید و از او فرمان بَرید، همه شما را به بهشت، وارد مى‌کنم».[1]
در این روایت به دو امر تصریح شده است. اول: خلافت امام علی (علیه السلام) بعد از پیامبر اکرم، دوم: نارضایتی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) از آن دو نفر. کسی نمی‌تواند این حدیث را به این راحتی منکر شود چرا که احادیث صحیح السند دیگری هم است که به این دو امر (خلافت بلا فصل امام علی و نارضایتی پیامبر از خلفا) تصریح می‌کند.
در روایات صحیح السند دیگری به خلافت امام علی (علیه السلام) با لفظ "خلیفه" تصریح شده است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) خطاب به امام علی (علیه السلام) فرمود: «تو جانشين من در ميان تمام مؤمنان بعد از من هستی.» البانی در ذیل این روایت می‌گوید: «سند این روایت صحیح است و راویان همگی از روات بخاری و مسلم هستند. مگر يحيى بن سليم بن بلج که آن‌هم ثقه است.»[2]
با توجه به این روایت تکلیف کسانی که بعد از پیامبر اکرم خلافت را غصب کردند، معلوم می‌شود. آیا نادیده گرفتن دستور پیامبر اکرم موجب نارضایتی ایشان نیست؟

پی نوشت:
[1]. هیثمی، مجمع الزوائد ج 8 ص 314، دار النشر: دار الريان للتراث، دار الكتاب العربي، القاهرة , بيروت، 1407
[2]. الشيباني، السنة، ج ۲ ص۵۶۵، تحقيق: محمد ناصر الدين الألباني، ناشر: المكتب الإسلامي، بيروت، الطبعة: الأولى، ۱۴۰۰هـ.