روایات شیعه درباره کوتاه بودن عصر غیبت
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از شبهاتی که وهابیون در باب مهدویت وارد میکنند؛ به ادعای آنان موضوع روایات شیعه در مسئلهی کوتاه بودن مدت زمان غیبت امام مهدی (علیه السلام) میباشد، که خلاصهی شبهه این است: روایات شیعه در ابتدا ظهور را نزدیک میدانستند، و چون واقع نشده است پس این وعده دروغ از آب در آمده است و ادعای ظهور از اساس باطل است.[1]
در پاسخ به ادعای آنان در مورد این که روایات شیعه ظهور را نزدیک میدانستند پس دروغند، باید بگوییم که در قرآن کریم نیز آیات فراوانی از تحقق قریب الوقوع قیامت سخن گفته شدهاست: «أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلَا تَسْتَعْجِلُوهُ... [نحل/1] امر خدا در رسيد، پس در آن شتاب مكنيد»، «اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانْشَقَّ الْقَمَرُ [قمر/1] نزديك شد قيامت و از هم شكافت ماه»، «اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمْ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ مُعْرِضُونَ[انبیا/1] براى مردم [وقت] حسابشان نزديك شده است، و آنان در بىخبرى رويگردانند.»
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نیز با بیانهای مختلفی این حقیقت قرآنی را به مسلمانان گوشزد میفرمود. آن حضرت انگشتان سبابه و وسط را کنار هم نهاد و فرمود: «بعثت من و قیامت مانند نسبت این انگشت به آن است.»[2] آیات قرآن و فرمایشات پیامبر گرامی اسلام بر مومنان راستین چنان تأثیر میگذاشت که گمان میکردنند تا قیامت جز لحظاتی باقی نماندهاست؛ مسلم در صحیحش چنین نقل میکند: «مردی از اصحاب در حال ساختن دیواری بود. مردی از کنارش گذاشت، از او پرسید: امروز چه آیاتی از قرآن نازل شدهاست؟ او در پاسخ گفت: «حساب قیامت به مردم نزدیک شده ولی آنان در غفلت خود سرگردانند.» پرسشگر دست از بنایی کشید و گفت: به خدا سوگند، دیگر چیزی نمیسازم.»[3]
البته روشن است که از زمان نزول آیات یاد شده و فرمایشات بیش از چهارده قرن میگذرد و تا به امروز قیامت رخ نداده است. به نظر میرسد آن همه تأکید این جهت بوده که گرچه میان بعثت و قیامت فاصله زیاد است، اما قیامت حتمی است و آن چه حتمی است نزدیک است.[4] افزون بر این، نزدیک خواندن قیامت به صلاح مکلفان است چرا که انگیزهی آنها را در جبران گناهان افزایش میدهد.[5] از سوی دیگر، اگر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در پاسخ سؤال از قیامت اظهار بیاطلاعی میکرد، بیم آن میرفت که اعراب مرتد شوند. بنابراین، با زبان تعریض و تلویح با آنان سخن میگفت.[6] این توضیحات را محدثان و مفسران اهل سنت درباره این آیات و روایات عنوان کردهاند و هیچ کدام به استناد تعارض ظاهری آنها بر چسب جعل و تحریف به روایات نزدند. ظهور نیز مثل قیامت قریب الوقوع است و هر لحظه باید انتظار آن را کشید، هرچند که هزاران سال طول بکشد، چرا که ظهور حتمی است و هر محتومی نزدیک است. همچنان که آن همه تاکید بر نزدیک بودن قیامت، دروغ نیست و واکنش اصحاب هم طبیعی است. تاکید بر نزدیک بودن ظهور نیز دروغ نیست و واکنش منتظران هم کاملاً طبیعی است.
پینوشت:
[1]. اصول مذهب شیعه، القفاری، انتشارات دارالرضاء، ص 1036-1032
[2]. صحیح البخاری، بخاری، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ج6، ص177
[3]. تفسیر الثعالبی، الثعالبی، دارالاحیاءالتراث العربی، ج4، ص79
[4]. البحر المحیط، ابیحیان، بیروت، دارلکتب الاسلامیه، ج6، ص247؛ تفسیر سمعانی، سمعانی، ریاض، دارالوطن، ج3، ص297
[5]. تفسیر کبیر، فخر رازی، بیروت دارالفکر، ج21، ص140
[6]. فتح الباری، ابن حجر عسقلانی، بیروت، دارالمعرفه، ج12، ص194
افزودن نظر جدید