پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شبهاتی که سردمدار تکفیری‌ها ابن تیمیه حرّانی به شیعیان وارد می‌کند این شبهه می‌‎باشد که می‌گوید: «رافضه (شیعیان) درباره امامان خود دچار غلو و زیاده‌گویی شده‌اند تا جایی که امامان خود را خدایانی غیر از «الله» گرفته و عبادت خدای بی‌شریکی که آن همه پیامبران را فرستاده، رها کرده و با تکذیب آنان، مساجد با آن جایگاه رفیع را تعطیل نموده و از خواندن هرگونه نماز جمعه و جماعت در آنها خودداری ورزیده و حتی اگر گاهی در آن‌جا نماز بخوانند بدون حرمت قائل شدن برای آن‌جا به صورت فرادا نماز خوانده و به جای آن به زیارت‌گاه‌ها و مشاهدی که بر فراز آنها بناهایی ساخته‌اند رفته و به خاطر شباهتشان با مشرکان با اعتکاف در آن‌‌جاها به بزرگداشت آن مکان‌ها می‌پردازند. همان‌گونه که حاجی به سوی خانه کعبه رفته و حج می‌گزارد آنها به زیارتگاه‌ها رفته و حج می‌گزارند؛ بلکه نزد آنها (شیعیان) رفتن به زیارتگاه‌ها بالاتر و با ارزش‌تر از رفتن به حج است...؛ این‌گونه رفتارهای شیعیان به خاطر شباهت دین آنان با دین نصارا و مشرکان است که عبادت بت‌ها را بر عبادت خداوند ترجیح می‌دادند.»[1]

پاسخ: اهمیت و جایگاه کعبه از دیدگاه فقهای شیعه؛ برای اثبات اهمیت کعبه و شهر مکه و ضرورت توجه به آن از نظر شیعیان، کافی است به فتاوای فقهای شیعه در ابواب مختلف فقه رجوع کرد که به ذکر مواردی در قالب چند پرسش اشاره می‌کنیم: آیا هیچ فقیهی از فقهای شیعه نماز خواندن به سوی کربلا و قبله قرار دادن آن مکان را جایز دانسته است؟ آیا هیچ یک از فقهای شیعه، ذبح حیوانات را در حالی که رو به سوی قبله و خانه کعبه نباشد را جایز دانسته و هیچ فقیهی گفته به جای قبله می‌توان رو به سوی کربلا قربانی نمود؟ آیا هیچ فقیهی از فقهای شیعه جایز دانسته که میت را به جای آن که رو به کعبه (قبله) دفن کنند، به سوی کربلا دفن کنند؟ و مهم‌تر آن که حتی شهدای کربلا نیز رو به کعبه دفن شده‌اند. آیا هیچ فقیهی برای وجوب حج در صورت استطاعت، جایگزینی قائل شده و حتی در صورت استطاعت آیا تأخیر در آن را جایز دانسته است؟

علاوه بر پرسش‌های بالا بیان چند نکته دیگر ضروری است: در اهمیت حج نزد شیعه همین بس که در روایات اهل‌بیت (علهیم السّلام) اگر کسی برای حج، مستطیع گردید و آن را بدون عذر ترک نمود و به انجام آن اعتقاد نداشت به دین یهود یا نصارا مرده است: امام صادق (علیه السّلام) فرمود: «کسی که بمیرد و بدون عذر، حجّة الاسلام (حج واجب) را انجام ندهد به دین یهود یا نصارا مرده است.»[2] و در روایات شیعه، اگر کسی مستطیع بود و عذری برایش پیش آمد و پیش از انجام حج از دنیا رفت با این که بر انجام آن وصیت نکرده باشد، باید به نیابت از او حج به جا آورد و هیچ عمل واجب یا مستحب دیگری نمی‌تواند جایگزین آن شود و این خود دلیل دیگری بر اهمیت بی‌دلیل حج در اسلام و نزد شیعیان است. علاوه بر فتاوای فقهای شیعه آمار بالای شیعیان در مراسم عبادی حج هر سال است که با توجه به نسبت آمار شیعیان نسبت به سایر فرقه‌های اسلامی بالاترین آمار را به خود اختصاص می‌دهد. اهمیت حج نزد شیعیان به قدری است که روایات اهل‌بیت (علیهم السّلام) آمده است، در صورتی که مردم در رفتن به حج کوتاهی کنند بر امام (علیه السّلام) یا حاکم شرع است که مردم را بر این کار مجبور سازد: امام صادق (علیه السّلام) فرمود: «اگر مردم حج را تعطیل کرده و به این کار اقدام نورزند، بر امام جامعه اسلامی است که مردم را بر این کار مجبور سازد، چه بخواهند چه نخواهند، چرا که این خانه برای انجام حج، قرار داده شده است.»[3] کعبه و قبله در نظر شیعه از چنان اهمیتی برخوردار است که روایات بسیاری از اهل‌بیت (علیهم السّلام) در استحباب رو به قبله بودن در تمام کارهای روزانه وارد شده، خصوصا هنگام غذا خوردن، خوابیدن، شیردادن مادر به فرزند، مطالعه کردن و... . همچنین نزد همه‌ی فقهای شیعه کسی که استطاعت انجام حج بیت‌الله الحرام را داشته باشد، انجام آن بر او واجب است و هیچ جایگزینی برای آن نیست، ولی هیچ یک از فقهای شیعه فتوا به وجوب زیارت کربلا نداده است. بنابراین روشن می‌شود که اتهام «عدم اهمیت شیعیان به کعبه و حج» اتهامی ناروا و واضح‌البطلان است.

بنابراین نتیجه می‌‎گیریم که وهابیت با تبلیغات گسترده می‌کوشند چهره شیعه را مخدوش سازند؛ چرا که با نگاهی گذرا به تاریخ، از زمان به منجنیق بسته شدن خانه‌ی کعبه و هتک حرمت‌های یزید به این شهر و نیز آنچه در این سال‌ها که وهابیت بر آن سلطه دارند؛ به خوبی این مسئله را روشن می‌سازد.

پی‌نوشت:

[1]. منهاج السنة النبویة، ابن تیمیة حرانی، مؤسسة قرطبة، مصر، ج 1، ص 74.
[2]. الکافی، شیخ کلینی، اسلامیة، تهران، ج 4، ص 267.
[3]. الکافی، شیخ کلینی، دار الکتب الاسلامیة، تهران، ج 4، ص 272.