پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ قرآن کتاب آسمانی مسلمانان، تنها کتابی است که مورد اتفاق جمیع مسلمین از صدر اسلام تاکنون بوده‌است، و تنها مرجعی است که از سوی پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) برای ارزیابی صحت و سقم احادیث مطرح شده، بگونه‌ای که میزان تمیز صحیح از نادرست قرار گرفته است و صدور رأی نهایی هم  همواره براساس قرآن بوده‌است.
همانطور که می‌دانید؛ در موضوع خلافت پس از نبی مکرم اسلام، اهل سنت می‌گویند هیچ نصی که دلالت بر جانشینی کسی بعد از پیامبر برای زعامت امور مسلمین داشته باشد از ایشان صادر نشده‌است و امر خلافت رسول به اجماع مسلمین گذاشته شده‌است. حال بر فرض قبول این پیش‌فرض اهل سنت –هرچند ادله‌ی روایی فراوانی بر خلاف آن موجود است- سؤال این جاست که اگر قرار باشد مسلمین خود خلیفه رسول الله (صلی الله علیه و آله) را انتخاب کنند، خلیفه  مسلمین کدام ملاک‌ها را باید داشته باشد؟ یقیناً بهترین مرجع برای تعیین این ملاک‌ها قرآن کریم است.      
بر همین اساس ما بر آن شدیم تا ملاک‌های قرآنی یک فرمانروای الهی را پیدا کنیم و بعد به دنبال مصادیق آن در خارج بگردیم؛ قرآن کریم در داستان در خواست بنی اسرائیل از پیامبرشان برای نصب فرمانروا، پس از نصب طالوت از جانب خدای بزرگ به فرمانروایی بنی اسرائیل، علل این انتصاب الهی را اینگونه عنوان می‌فرماید: «َ...قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَ زَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ وَ اللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ [بقره/247]... گفت خدا او را بر شما برگزيده است و به دانش و توان او ‌افزوده است...» پس در این آیه ملاک فرمانروایی دو چیز است؛ «داشتن دانش و توان جسمی» در ادامه، در چند آیه بعد هم قرآن کریم علت فرمانروا شدن داوود(علیه السلام) بر بنی اسرائیل را اینگونه عنوان می‌‌فرماید: «فَهَزَمُوهُمْ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ قَتَلَ دَاوُودُ جَالُوتَ وَ آَتَاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ وَ الْحِكْمَةَ وَ عَلَّمَهُ مِمَّا يَشَاءُ[بقره/251] پس آنان را به اذن خدا شكست دادند، و داوود، جالوت را كشت، و خداوند به او پادشاهى و حكمت ارزانى داشت و از آنچه مى‌خواست به او آموخت...» طبق این آیه شریفه کشتن قویترین طاغوت زمان، علت فرمانروایی داوود (علیه السلام) است. پس طبق این دو آیه ذکر شده ملاک فرمانروایی الهی سه چیز شد: علم کافی، توان جسمی،کشتن طاغوت‌ها.
کتب معتبر اهل سنت ذکر کرده‌اند پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در مورد علی (علیه السلام) فرمود: «أَنَا دَارُ الْحِكْمَةِ، وَ عَلِيٌّ بَابُهَا».[1] این حدیث با این لفظ هم در کتب اهل سنت آمده‌است: «أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَعَلِيٌّ بَابُهَا، فَمَنْ أَرَادَ الْمَدِينَةَ فَلْيَأْتِ الْبَابَ.[2] من شهر علمم و علی باب آن است پس هر کس شهر علم را می‌خواهد باید از اب آن وارد شود.» پس طبق این حدیث شریف، بیشترین علم را پس از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)، امام علی( علیه السلام) دارا می باشد و به عبارتی اولین ملاک قرآنی برای فرمانروایی را دارا می‌باشد.
اما ملاک دوم ذکر شده در قرآن کریم برای فرمانروایی الهی توان و قدرت جسمی بود که این را هم بزرگان اهل سنت در کتب خود ذکر کرده‌اند که علی(علیه السلام) در جنگ‌های مختلف حضوری چشمگیر داشت به گونه‌ای که اگر شمشیر علی نبود اسلام پیروز نمی‌شد، یکی از این جنگ‌ها جنگ خیبر است که با قدرت و نیروی فوق العاده حضرت علی( علیه السلام)، مسلمانان پس از دو شکست سنگین که به رهبری خلفای اول و دوم اهل سنت داشتند، به پیروزی رسیدند. بخاری در صحیحش در مورد جنگ خیبر و شکست ابتدایی مسلمین از یهود، از زبان مبارک پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) این حدیث را  نقل می‌کند که فرمود: «لأعطين الراية غدا رجلا يفتح الله على يديه يحب الله و رسوله و يحبه الله و رسوله.[3] فردا پرچم را به دست مردی می‌دهم که خداوند فتح را با دست او نصیب ما می‌کند، خدا و پیامبرش او را دوست دارند و او خدا و پیامبرش را دوست دارد.» و همان طور که می‌دانیم رسول حق پرچم را به دست علی(علیه السلام) دادند و ایشان با نیروی فوق انسانی خود مسلمین را فاتح قلعه‌های خیبر کردند. پس ملاک دوم  قرآن کریم برای فرمانروایی، یعنی نیرو و قدرت جسمی داشتن هم برای علی(علیه السلام) ثابت شد.
و اما ملاک آخر یعنی کشتن طاغوت‌های زمان هم چیزی است که به اذعان دوست و دشمن بزرگترین طاغوتها و دشمنان اسلام به دست علی (علیه السلام) به هلاکت رسیدند. یکی از بزرگترین دشمنان اسلام  عمر بن عبدود است که در روز جنگ خندق به دست علی (علیه السلام) کشته شد و همین واقعه سبب شد تا طومار جنگ در هم پیچیده و کفار با وجود نیروهای فراوانی که فراهم آورده بودند شکست بخورند. تواریخ و سایر کتب اهل سنت این واقعه را به خوبی ذکر کرده‌اند.[4] سعد الدين تفتازاني در مورد شجاعت ايشان در قياس با ابوبكر می‌نويسد:
«و أيضا هو أشجعهم يدل عليه كثرة جهاده فی سبيل الله و حسن إقدامه فی الغزوات و هی مشهورة غنية عن البيان و لهذا قال النبی(صلى الله عليه و سلم) لا فتى إلا علی و لا سيف إلا ذو الفقار و قال (صلى الله عليه و سلم) يوم الأحزاب لضربة علی خير من عبادة الثقلين.[5] علی به دليل فراوانی پيكارهايش در راه خدا و آثار ارزشمندش در جنگ‌ها كه نيازی به گفتگو ندارد شجاع ترين مسلمان است و به همين جهت بود كه رسول خدا در باره وی فرمود: «جوانمردی نيست جز علی، و شمشيری نيست مگر ذوالفقار»، و در روز احزاب فرمود: «يك ضربه شمشير علی از عبادت جن و انس بهتر است.» این هم ملاک سوم قرآن کریم برای فرمانروای الهی، و در این جاست که باید گفت: اگر بنا بر اعتقاد اهل سنت حتی نصی از پیامبر( صلی الله علیه و آله) نیامده باشد. بر اساس آیات قرآن ملاک‌های فرمانروایی الهی فقط و فقط در علی( علیه السلام) موجود است و لاغیر. پس باز باید از منکران علی پرسید: «فاین تذهبون!».

پی‌نوشت:

[1]. أحمد بن حنبل، فضائل الصحابة، ج2، ص634، تحقيق: وصی الله محمد عباس، ناشر: مؤسسة الرسالة، بيروت، الطبعة:الأولى، 1403هـ، 1983م. 
[2]. الحاكم النيشابوری، المستدرك علي الصحيحين، ج3،، ص137-138، تحقيق: مصطفي عبد القادر عطا، ناشر: دار الكتب العلمية، بيروت الطبعة: الأولى، 1411هـ / 1990م.
[3]. صحيح البخاری، بخاری، دار الفكر للطباعة و النشر و التوزيع، إستانبول، ج 4، ص 20.
[4]. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ترجمه دكتر محمود مهدوی دامغانی، نشر دانشگاهی، 1369، صفحات 354 ـ 353 ـ 329/ تاريخ طبری، محمد بن جریر طبری، ج2، ص 566-565 و 572/ سيرة‌ ابن هشام، ابن هشام، انتشارات ايران، 1363 صفحات 233ـ 225، /ابوبكر بيهقی، سنن الكبری، دارالمعرفه بيروت، ج9، ص 223 / ديلمی، ارشاد القلوب، مؤسسه علمی بيروت، ص 244. /تاريخ طبری، ترجمه، ابوالقاسم پاينده، نشر اساطير، تهران، 1375، ج3، صفحات 5-1074 /خطيب بغدادی، تاريخ بغداد، چاپ بيروت، ج13، ص 19.
[5]. شرح المقاصد فی علم الكلام ، سعد الدين التفتازانی، ناشر: دار المعارف النعمانية،پاكستان، 1401هـ - 1981م ، الطبعة : الأولى، ج 2، ص 301.