پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ همان‌طور که می‌دانیم دین اسلام آخرین دین آسمانی و کامل‌ترین دین از مجموعه‌ی ادیان آسمانی است. حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) به عنوان آخرین فرستاده خداوند به عنوان پیامبر، هدایت جامعه عصر خود و پس از آن را عهده دار شد و در طول 23 سال دوران پیامبری، از هیچ کوششی فروگزار نکرد و در آخرین ماه‌های حیاتش به این واقعیت اشاره فرمود که خداوند آن را در قرآن مجید آورده است: «الیوم...» این مطلب درست است که برای پیروی از هر آیینی بهترین و مطمئن‌ترین شخص برای محور بودن، همان کسی است که به ارمغان آورنده آن دین بوده است. امّا نباید از این نکته نیز غافل شویم که چنانچه همان شخص که در این مقال منظور ما پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) است، خود به عنوان نشان دادن طریق و مسیر هدایت، اطاعت از شخص و یا گروهی را سفارش نمایند، برای ما واجب الاطاعه بوده و این دستور از جانب ایشان را نیز می‌بایست همانند سایر فرامین ایشان ارج نهیم و در دستور کار خویش قرار دهیم.

پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در چندین جا امیرالمومنین (علیه السلام) را معیار حق معرفی کردند و حق را نیز قرین و همراه ایشان دانستند: « ابوسعید گوید: همراه تعدادی از مهاجر و انصار در کنار خانه پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بودیم که حضرت خارج شد و گفت: آیا به شما خبر دهم که چه کسی بهترین شماست؟ گفتیم آری. فرمود: بهترین شما کسی است که به عهد خود وفا کرده و از بوی خوش استفاده کند؛ خداوند کسی را که در جای مخفی نیز تقوا را رعایت می‌کند، دوست دارد. ابوسعید گوید: در همین هنگام علی بن ابی‌طالب (علیه السلام) از آن‌جا گذشت، پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: حق با اوست، حق اوست.»[1]

این روایت از نظر سندی کاملا بدون اشکال است چنانکه ابن حجر هیثمی پس از نقل این روایت می‌گوید: «... این روایت را ابو یعلی نقل کرده و راویان آن ثقه هستند.»[2] و نیز در مورد این که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، علی (علیه السلام) را همراه حق و حق را همراه او دانسته است، ابن عساکر در تاریخ مدینه دمشق می‌نویسد: «سعد بن ابی‌وقّاص به معاویه گفت: از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) شنیدم که به علی (علیه السلام) فرمود: «تو با حق هستی و حق با توست؛ هر جا تو باشی حق همان‌جا است». معاویه گفت: باید برای این سخن خود شاهد بیاوری. سعد گفت: ام سلمه شهادت می‌دهد. همگی نزد ام سلمه رفته و گفتند: ای مادر مومنان! دروغ بستن به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) زیاد شده، سعد سخنی از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل می‌کند که ما نشنیده‌ایم. او می‌گوید: پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) خطاب به علی (علیه السلام) فرمود: معاویه به سعد فرمود: «تو با حق و حق با توست، هر جا تو باشی حق همان‌جا است». ام سلمه گفت: «پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) این مطلب را در خانه‌ی من به علی (علیه السلام) فرمود». معاویه به سعد گفت: «ای ابو اسحاق! من نباید بیش از تو ملامت شوم، چرا که تو این سخن را از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) شنیدی و به علی (علیه السلام) نپیوستی، اگر من آن را از پیامبر شنیده بودم، تا زمان مرگ خادم علی (علیه السلام) می‌شدم.»[3]

بعد از بیان این روایات به اوراق عجیبی از تاریخ و افراد آن بر می‌خوریم ؛ مانند سعد بن ابی‌وقّاص که خود این روایت را از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) شنیده بود، امّا پس از شهادت جانگداز آن حضرت با ابوبکر و عمر بیعت کرد و در شورای شش نفره به عثمان رأی داد و در نهایت، هنگامی که همه مردم به علی (علیه السلام) روی آوردند، او در کنار معاویه و در مقابل آن حضرت قرار گرفت! به راستی او در روز قیامت هنگامی که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را ملاقات کرد، چه پاسخی خواهد داشت؟

پی‌نوشت‌:

[1]. ابویعلی الموصلی، مسند أبی‌یعلی، تحقیق: حسین سلیم، دار المأمون للتراث، دمشق، 1404، ج2، ص318
[2]. الهیثمی، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، دار الریان للتراث، دار الکتاب العربی، القاهره، بیروت، 1407، ج7، ص235
[3]. ابن عساکر، تاریه مدینه دمشق، تحقیق: محب الدین أبی سعید عمر بن غرامه العمری، دار الفکر، بیروت، 1995، ج20، ص361.