پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از جمله شبهاتی که علیه مذهب تشیع مطرح می‎شود،‌ عدم توجه به سنت پیامبر (صلی الله علیه و آله) و جایگزینی سنت اهل بیت (علیهم السلام) است. امّا پر واضح است که این ادّعا چیزی جز جهل یا تجاهل نسبت به عقاید شیعه نیست. چرا که سنّت نزد شيعه اماميه، همان سنت رسول خدا (صلي الله عليه وآله) است و دومين مصدر تشريع بودن آن، از ضروريات مذهب تشیع. امامان شيعه نيز حافظ، حامی، حامل و ناقل همين سنت بوده و آنچه از احكام و آموزه‌های دينی نقل كرده‌اند، برگرفته از فرمايشات و آموخته‌های رسول خدا (صلي الله عليه و آله) بوده است.

تعداد بسیار زیادی روايت از اهل بيت (عليهم السلام‌) صادر شده است که به تبیین دقیق ارتباط احادیث اهل بیت (علیهم السلام) با سنت نبوی،‌ پرداخته است. برای نمونه در بصائر الدرجات و اصول کافی، روايت شده است كه مردی از امام صادق (عليه السلام‌) پيرامون مسأله‌اي سؤال كرد و امام نيز پاسخ او را بيان فرمود. آن شخص گفت که اگر چنين و چنان باشد پاسخ چه می‌شود؟ امام صادق (عليه السلام‌) به او فرمود: «مهما أجبتك فيه بشيء، فهو عن رسول اللّه. لسنا نقول برأينا من شيء.[1] هر‌ آنچه در پاسخ تو بيان داشتم از قول رسول خدا (صلّي الله عليه و آله) بود و ما سخنی از جانب خود بيان نمی‎كنيم.»

همچنین از امام صادق (عليه السلام‌) روايت كرده است: «سمعته يقول: إنّا لو كنّا نفتي الناس برأينا وهوانا لكنّا من الهالكين، ولكنّها آثار من رسول اللّه (صلى الله عليه وآله وسلم) أصل علم نتوارثها كابر عن كابر عن كابر، نكنزها كما يكنز الناس ذهبهم وفضّتهم.[2] از امام صادق (عليه السّلام) شنيدم كه فرمود: اگر بنا باشد ما با نظر، هوا، هوس و رأی خويش فتوا صادر كنيم هر‌آينه هلاك خواهيم شد، در حالی كه روايات رسول خدا (صلّي الله عليه و آله) اساس علوم ماست كه يكی پس از ديگری به ما ارث رسيده و هم‌چنان كه مردم طلا و نقره خويش را اندوخته می‌سازند، ما اين علوم را اندوخته می‎سازيم.»

و نيز روايات ديگری كه در مضمون با روايات فوق اشتراك داشته و اين همان معنايی است كه علمای شيعه بدان معتقدند؛ به طور نمونه کلام مرحوم شيخ حسن صاحب معالم را در این باره نقل می‎کنیم: «إن المعهود والمعروف من أحوال الأئمة أنهم خزنة العلم وحفظة الشرع يحكمون فيه بما استودعهم الرسول (صلى الله عليه وآله وسلم) وأطلعهم عليه وأنهم لا يغيرون الأحكام بعد انقطاع الوحي.[3] آنچه از احوال ائمه (عليهم السّلام) شناخته شده و نسبت به آن يقين وجود دارد اين است كه آنان خزانه علم الاهي و حافظان شريعت هستند كه بر اساس علمی كه رسول خدا (صلّي الله عليه و آله) برای آنها به وديعت گذارده و آنان را بدان مطلع ساخته حكم می‌كنند و بعد از انقطاع وحی هيچ چيز را تغيير نداده‌اند.»

بنابراین،‌ به حکم روایات صحیح شیعه و نظر علمای بزرگ آن، ائمه (عليهم السلام‌) سنت جدیدی نداشته بلکه مبيّن، مفسّر و شارح سنّت شريف نبوی هستند. بله شیعه سنت نبوی را از طریق آنها معتبر می‎داند زیرا عصمت ایشان به ادله قطعیه ثابت شده و قطعا گفتار و کردارشان مطابق سنت نبوی است.

پی نوشت:
[1]. الصفار، بصائر الدرجات: ص300، مؤسسة الأعلمي، طهران. الکلینی، الكافي: ج 1 ص 58، دارالکتب الاسلامیه.
[2]. الصفار، بصائر الدرجات: ص319 ح 3، مؤسسة الأعلمي، طهران.
[3]. جمال الدين الحسن بن زين الدين الشهيد الثاني، منتقى الجمان: ج2 ص439، مؤسسة النشر الإسلامي لجماعة المدرسين، قم.