پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اخلاق و دین از همان آغازین لحظات زندگی آدمی از موضوعات اساسی بوده­ که در کنش‌های وی نقش هادی را بر عهده گرفته‌اند. از حیث تاریخی، این دو رابطه‌ای تردیدناپذیر داشته به طوری که هر دینی بخش مهمی از خود را به اخلاقیات اختصاص داده است. به طور نمونه از دین تعریف‌های متفاوتی به دست داده شده است که در چند دسته‌ی کلی خلاصه می‌شود. یک دسته، دین را اعتقاد به وجود خدای سرمدیِ دارای قدرت مطلق می‌دانند که با حکمت و اراده‌ی خود بر جهان حکم می‌راند و با بشر دارای مناسبات اخلاقی است.[1]

جهان مسیحیت کنونی به شدت بر طبل اخلاق و دفاع از اخلاقیات کوفته و جهانی سرشار از محبت که در آن انسان‌ها از کانون خانواده تا دل اجتماع را در اخلاق سیر کنند نوید‌ می‌دهد؛ اما به شرط رجوع و اعتماد و ایمان به کتاب مقدس. در جهان مسیحی متکلمینی چون آگوستین اخلاق بر پایه‌ی دین را پذیرفته و مدافعش هستند.[2]

حقیقت چیست؟

کمی قبل‌تر گفته شد که کتاب مقدس به عنوان متنی مقدس و معرفتی پایه‌ی تبلیغ مسیحیت پولسی-تبشیری و مرجع اخلاقیات مسیحی است؛ اما مروری بر کتاب مقدس ما را گاه با اعمالی غیراخلاقی روبرو می‌کند. برای مثال یعقوب با حیله و فریب برادرش عیسو، به او خیانت کرده و برکت (ولایت بر دیگر برادران و مواهب مادی و معنوی بعد از اسحاق) را سرقت می‌کند.[3] الیشع [4] کودکان را به علت کاری که برخاسته از کودکی‌شان است نفرین سختی می‌کند. «و از آنجا به بیت ئیل برآمد و چون او به راه برمی‌آمد اطفال کوچک از شهر بیرون آمده او را سخریه نموده گفتند: "ای کچل بر آی، ای کچل بر آی" و او به عقب برگشته ایشان را دید و ایشان را به اسم یهوه لعنت کرد و دو خرس از جنگل بیرون آمده چهل و دو پسر از ایشان بدرید».[5]

کتاب مقدس از یوشع و کشورگشایی‌هایش گزارش می‌دهد، زمانی که به سرزمین اریحا رسید و به شهر حمله‌ور شد: «و قوم یعنی هر کس پیش روی خود به شهر برآمد و شهر را گرفتند. و هر آنچه در شهر بود از مرد و زن و جوان و پیر و حتی گاو و گوسفند و الاغ را به دم شمشیر هلاک کردند... و شهر را با آنچه در آن بود به آتش سوزانیدند. لیکن نقره و طلا و ظروف مسین و آهنین را به خزانه‌ی خانه‌ی یهوه گذاردند... و در آن وقت یوشع ایشان را قسم داده، گفت: "ملعون باد به حضور خداوند کسی که برخاسته، این شهر را بنا کند"».[6] نتیجه آن‌که کتاب مقدس به عنوان برترین متن معرفتی و اخلاق‌ساز مسیحیت تبشیری که مرجع مفسران و مبلغان مسیحی است گاه در خود آموزه‌هایی را به دوش می‌کشد که کمتر نسبتی بااخلاق دارد!

پی‌نوشت‌ها:

[1]. احمدی، محمدامین، انتظار بشر از دین، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول، زمستان 1384، ص 20.
[2]. السدایر، مکین تایر، تاریخچه فلسفه اخلاق، ترجمه انشاءالله رحمتی، انتشارات حکمت، تهران، 1379، ص 221-241.
[3]. پیدایش 27: 1-36.
[4]. از پیامبران بنی‌اسرائیل، شاگرد و جانشین الیاس و پسر شافاط ساکن آبل محوله بود (لغت‌نامه‌ی دهخدا).
[5]. دوم پادشاهان 2: 23-24.
[6]. یوشع 6: 21-27.