پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شبهاتی که پیروان وهابیت در مبحث اولیاء الهی به شیعه وارد می‌کنند این شبهه می‌باشد که آیا درخواست شفاعت از اولیاء مایه شرک نیست و نوعی پرستش آنان به شمار نمی‌رود؟

پاسخ:

یکی از اعتقادات عموم مسلمانان و معتقدان به ادیان آسمانی است؛ منظور این است که روز قیامت اولیای الهی، در حق گروهی از گنهکاران شفاعت کرده و آنان را از عذاب جهنّم نجات می‌دهند، یا اینکه با شفاعتشان از شخصی سبب ترفیع درجه او می‌شوند.

توسل به اولیای الهی نوعی تمسک به وسیله است که در قرآن به آن دعوت شده است و قرآن پیوسته به جامعه با ایمان و با تقوا دستور می‌دهد که به دنبال وسیله بروند، چنان‌که می‌فرماید:

« یا ایّها الّذین آمنوا اتّقوالله و ابتغوا الیه الوسیلة و جاهدوا فی سبیله لعلّکم تفلحون ».[ مائده / 35 ] « ای افراد با ایمان، تقوای الهی را پیشه کنید و برای رسیدن به او، وسیله‌ای فراهم آورید و در راهش جهاد کنید، باشد که رستگار شوید ».

از طرفی اعتقاد به شفاعت اولیای الهی در روز رستاخیز، از اصولی است که کسی در آن شک و تردید ندارد و همۀ فرق اسلامی به شفاعت پیامبران و بلأخص پیامبر خاتم ( صلی الله علیه و آله و سلم )، اعتقاد راسخ  دارند. تنها اختلافی که پس از ظهور ابن تیمیه در قرن هشتم و محمد بن عبدالوهاب در نیمه‌های قرن دوازدهم پیش آمد، این بود که آیا می‌توان در این جهان نیز از شفیعان واقعی که شفیع بودن آنها از نظر کتاب و سنت قطعی است، درخواست شفاعت کرد و مثلا گفت: « ای محبوب ای شفیع ما، درگاه خدا روز رستاخیز دربارۀ من شفاعت کن »؟

همۀ عالمان دین، بر صحت درخواست شفاعت از صاحبان آن، اتفاق نظر دارند، جز دو فرد یاد شده و پیروان آن دو که می‌گویند: « نمی‌توان از صاحبان شفاعت در این جهان درخواست شفاعت نمود، بلکه باید گفت: خدایا پیامبر را شفیع من قرار ده »

اکنون این مسأله را بر سنت پیامبر عرضه می‌داریم تا پرده از چهرۀ  حقیقت برداشته شود.

1. حدیث انس بن مالک  

ترمذی یکی از نویسندگان سنن چهارگانه، از انس بن مالک چنین نقل می‌کند: « سألت النبیّ أن یشفع لی یوم القیامة، فقال: أنا فاعل، قلت: فأین اطلبک، فقال: علی الصّراط ».[1]

« از پیامبر درخواست کردم که در روز قیامت دربارۀ من شفاعت کند، وی پذیرفت و گفت: من این کار را انجام می‌دهم. به پیامبر گفتم: شما را کجا جستجو کنم؟ فرمود: در کنار صراط ».

2. حدیث ابوبکر

وقتی پیامبر گرامی ( صلی الله علیه و آله و سلم ) در گذشت، بدن مبارک او را با پارچه‌ای پوشانیده، منتظر بودند که مسلمانان در کنار مسجد گرد آیند تا مراسم تجهیز و تغسیل و نماز و تدفین انجام گیرد. در این شرایط، وقتی ابوبکر وارد خانۀ پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) شد، پارچه را از چهرۀ پیامبر برگرفت، خود را روی پیکرش افکند، او را بوسید و چنین گفت: « بأبی أنت و أمّی طبت حیّا و میّتا، أذکرنا یا محمد عند ربّک ولنکن من بالک ».[2] «پدر و مادرم فدای تو باد! تو در زندگی و پس از مرگ پاک و پاکیزه هستی، ما را ای محمد نزد خدایت یاد کن، و ما را به خاطر داشته باش ». جمله‌های « ذکرنا عند ربّک » جز درخواست شفاعت چیزی نیست.

3. حدیث علی ( علیه السّلام )

محدثان نقل می‌کنند آنگاه که پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) درگذشت، علی ( علیه السّلام ) مشغول تغسیل پیامبر گشت، به هنگام غسل دادن چنین گفت: « بأبی أنت و أمّی أذکرنا عند ربّک واجعلنا من بالک ».[3] « پدر و مادرم فدای تو باد! ما را نزد خدایت یاد کن و ما را به خاطر داشته باش! ».[4]

منابع:

[1]. سنن ترمذی، ج 4، ص 621.
[2]. سیرۀ حلبی، ج 3، ص 474.
[3]. مجالس مفید، مجلس 12، ص 103؛ نهج البلاغه، خطبۀ 235.
[4]. کتاب راهنمای حقیقت آیت الله شیخ جعفر سبحانی، ص 163 ـ 168.