پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_

این جمله معروف پیامبر صلی الله علیه و آله می‌تواند به عنوان یک اصل، محدوده عمل شرک از غیر شرک را مشخص نماید. آنجا که فرمود:انما الاعمال بالنیات :ارزش اعمال به نیت‌هاست.[1]

وقتی انسان موحدی میگوید: لله علی ان اذبح شاة للنبی او للوصی. یعنی برای رضای خدا بر من‌است که گوسفندی را برای صدقه و هدیه از جانب پیامبر یاوصی قربانی کنم، این بسیار متفاوت است از کار یک مشرکی که گوسفندش را در برابر بتها و برای آنها ذبح می‌کند. هرچند شکل این دو عمل یکی‌است، اما باطن کار آنها به‌خاطر نیتهایشان متفاوت است.

انسان موحد برای خدا نذر می‌کند در حالی که ثواب کارش را هم از خدا می‌طلبد ولی مشرک برای بت قربانی می‌کند و پاداش عملش را نیز او می‌خواهد.

شاید بگویید در جمله صیغه نذر دو تا لفظ "برای" به کار رفته، یکی برای خدا و یکی برای پیامبر، بنابراین شما پیامبر را شریک خداوند قرار داده‌اید. پاسخ این‌است که لفظ "برای" در لفظ الله به معنی تقرب و انجام کار برای خداست در حالیکه "برای" در واژه پیامبر و اوصیاء معنی مصرف و محل انتفاع است.[2]

برخی از علمای اهل سنت نیز این معنا را تصدیق می‌نمایند:

خالدی در کتاب صلح الاخوان می نویسد: مسئله نذر دایر مدار نیت و انگیزه نذرکنندگان است چرا که انماالاعمال بالنیات. چنان‌چه قصد نذرکننده خود میت و تقرب به او باشد، قطعا چنین نذری جایز نیست. اما اگر قصد او خداود متعال باشد ولی نفع آن به شکلی به انسانها برسد و ثوابش به میت موردنظر هدیه شود نه تنها جایز است بلکه وفای به این نذر واجب است.[3]

عزامی در کتاب فرقان القرآن آورده است: اگر کسی در مورد انگیزه مسلمانان از نذر و قربانی برای انبیا و صالحین تحقیق کند، به این نتیجه خواهد رسید که انگیزه ای جز صدقه دادن از طرف آنها و اهدا ثواب آن به روح اموات ندارند. اجماع اهل سنت بر آن است که صدقه انسان‌های زنده به اموات میرسد و به حال انها مفید است. روایاتی که در این زمینه وجود دارد صحیحه و مشهور است.[4]

منابع:
[1] صحیح بخاری 1/1
[2]وهابیت وکارنامه عملی تالیف ایت الله سبحانی
[3] صلح الاخوان:102
[4]فرقان القرآن/133