پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در حدیث معروفی در کتب فریقین از پیامبر اکرم نقل شده است که: امت من به 73 گروه تقسیم می گردند که از این میان تنها یك گروه در بهشت بوده و 72 فرقه دیگر در دوزخ قرار خواهند گرفت (1)

اکنون برای این که روشن شود فرقه ناجیه چه کسانی هستند نیاز به ذکر چند نکته است

نکته اول: اولین سوالی که درباره این حدیث پیش میآید، سند این حدیث است که به طور مختصر سند این حدیث را طبق کتب اهل سنت و شیعه بررسی می‌کنیم.
طبق کتب اهل سنت در مستدرک حاکم نیشابوری در ذیل این حدیث آمده است که: این حدیث صحیح است. و در کتب شیعه هم: بسیاری از مفسران و حدیث شناسان به این حدیث استدلال میکنند که نشان دهنده مقبولیت این حدیث نزد آنان است.(أنوار الأصول، ج‏2، ص: 253 آیت الله مکارم و......)

نکته دوم: طبیعی است که هر فرقه خودشان را اهل حق می دانند و گروه دیگر را باطل معرفی می کنند.حتی در میان فرقه های اهل سنت هم هر کدام خود را حق و فرقه دیگر را باطل می دانند
حنبلي‌ ها ميگويند : من لم يکن حنبليا فليس بمسلم. هرکس حنبلي نباشد اصلاً مسلمان نيست(2)
بعضی از علمای اهل سنت هم می‌گویند: در این زمان تعیین فرقه ناجیه بسیار مشکل است(3)

نکته سوم: در حدیث دیگری پیامبر یکی از فرقه های باطل را که اهل آتش است، معرفی میکند: عن عوف بن مالك رضي الله عنه عن النبي: قال تفترق أمتي على بضع و سبعين فرقة أعظمها فتنة على أمتي قوم يقيسون الأمور برأيهم(4)
پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم فرمود: امت من به هفتاد و چند فرقه منشعب و متفرق ميشوند و اعظم و اکثريت اين فرقه ها آن فرقه‌اي است که امور ديني را با رأي خودشان قياس مي‌کنند يعني عمل به قياس مي‌کنند.
حاکم در ذیل این حدیث میگوید این حدیث صحیح است
سوال: چه کس یا کسانی به قیاس عمل می کنند؟  شیعه یا اهل سنت؟
این در حالی است که فتواهای قیاسی ابوحنیفه بسیار زیاد است؛ به عنوان مثال: سمعنا أباحنيفة يقول: « لو أنّ رجلاً عَبَدَ هذا البغل تقرباً بذلك إلى اللّه‏ لم‏أر بذلك بأساً» ؛ « از ابوحنیفه شنیدیم که میگفت: «اگر شخصی این قاطر را بپرستد برای اینکه به وسلیه آن به خدا تقرّب جوید، در آن اشکالی نمیبینم»(5)عمل به قیاس در این فتوا روشن است: یعنی گفته که هر جا که قصد قربت بود میتوان در آن جا عبادت را که مختص به خدا است، جاری کرد

نکته چهارم: کدام یک از فرقه ها به دستورات اهل بیت عمل می کنند؟
قرآن به اهمیت اطاعت از دستورات اهل بیت اشاره میکند و میفرماید: «قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى‏([]]]»؛ بگو: «من هيچ پاداشى از شما بر رسالتم درخواست نمى‏ كنم جز دوست ‏داشتن اهل بیتم» [شوری آیه 23]

احمد" در فضائل الصحابه با سند خود از سعيد بن جبير از عامر چنين نقل مى‏كند: لما نزلت‏ قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى‏ قالوا: يا رسول اللَّه! من قرابتك؟ من هؤلاء الذين وجبت علينا مودتهم؟ قال: على و فاطمه و ابناهما (عليهم السلام) و قالها ثلاثا:"هنگامى كه آيه" قُلْ‏ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى‏" نازل شد اصحاب عرض كردند: اى رسول خدا! خويشاوندان تو كه مودت آنها بر ما واجب است چه کسانی هستند؟
پیامبر اکرم فرمود: على و فاطمه و دو فرزند آن دو و اين سخن را سه بار تكرار فرمود"(6)
در" مستدرك الصحيحين" از امام" على بن الحسين" علیه السلام نقل شده كه وقتى امير مؤمنان على علیه السلام به شهادت رسيد، حسن بن على علیه السلام در ميان مردم خطبه خواند كه بخشى از آن چنین بود: انا من اهل البيت الذين افترض اللَّه مودتهم على كل مسلم فقال تبارك و تعالى لنبيه، قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى‏ وَ مَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيها حُسْناً فاقتراف الحسنة مودتنا اهل البيت
" من از خاندانى هستم كه خداوند مودت آنها را بر هر مسلمانى واجب كرده است، و به پيامبرش فرموده: قل لا اسئلكم ... منظور خداوند از" اكتساب حسنه" مودت ما اهل بيت است" (7)
آیا دوستی اهل بیت فقط زبانی است؟
قطعا این طور نیست؛ دوستی اهل بیت باید در عمل هم ثابت شود یعنی عمل به دستورات آنها هم سرلوحه کار باشد
حال کدام فرقه است که ادعا میکند به دستورات اهل بیت عمل میکند؟
آیا آن فرقه به ناجیه بودن نزدیک‌تر نیست؟

نکته پنجم: پیامبر در حدیثی دیگر فرقه ناجیه را معرفی کند، مَثَلُ اهْلِ بَيْتى فيكُمْ کمَثَلُ سَفينَةِ نُوحٍ، مَنْ رَكِبَها نَجى وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْها هَلَكَ»؛ مثل اهل بیت من در بین شما، مثل کشتی نوح است،هرکس سوار بر آن شود، نجات مییابد و هر کس از آن تخلف کند، غرق و هلاک خواهد شد.
ابن حجر هیثمی در " الصواعق المحرقه " بعد از نقل این روایت، چنین میگوید :که مسلم نیشابوری این را در صحیحش نقل کرده! (8)
در حدیث دیگری نیز پیامبر اکرم مصداق این فرقه را مشخص کرده و میفرمایند: ان الحسین مصباح الهدی و سفینة النجاة؛ همانا حسین چراغ هدایت و کشتی نجات است
بدین معنا که کسانی که از او و فرزندان او ( ائمة اهل بیت) تبعیت مینمایند به سر منزل مقصود یعنی راه هدایت که همان راه نجات است میرسند و نه دیگران .
بنابر این بر خلاف قول برخی که پیدا کردن مصداق این گروه را کار بسیار مشکلی میدانستند، میگوییم یافتن این گروه نه تنها مشکل نیست بلکه خود پیامبر اکرم در احادیث شریفشان، مصداق این گروه را مشخص کردهاند که بهترین راه یافتن پاسخ این سوال مراجعه به اخباری نبوی در این مورد است که در این مقاله به برخی از آنها اشاره نمودیم .

پی نوشت ها:

[1] المستدرک علی الصحیحین،حاکم نیشابوری، ج 4 ص 477
[2]سير أعلام النبلاء- ذهبی، ج ۱۷-  ص ۶۲۵
[3] الاعتصام- أبو إسحاق الشاطبي ج ۲-  ص ۲۵۵
[4] المستدرک ج 4 ص 477
[5] المجروحين لابن حبان، أبو حنيفة الكوفي ج 3 ص 73
[6] احقاق الحق" جلد 3 صفحه 2
[7] مستدرك الصحيحين جلد 3 صفحه 172
[8] الصواعق المحرقة ج2 ص 212 مستدرک الصحیحین، حاکم نیشابوری، ج 7، ص 432