از قضا تحلیل تاریخی هم وجود داشت. بررسی‌های تاریخی، توثیق و یا رد اسناد تاریخی یک نمونه از تحلیل‌های تاریخی است. تحلیل از قوه عاقله انسان است و انسان همواره در پی تحلیل گزاره‌ها بوده و هست. لکن با گذر زمان، شیوه‌های تحلیل رو به رشد است.