پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب ـ از دیگر شبهاتی که پیروان وهابیت به شیعه وارد می‎‌کنند این شبهه می‌باشد که چرا شیعیان با دست باز نماز می‌خوانند؟

پاسخ:

مسئله تکتف یا همان قرار دادن دست راست بر روی دست چپ در نماز از اموری است که از دیرباز مورد اختلاف بین علمای شیعه و اهل‌سنت بوده است. که این مسئله بین فقهای سه مذهب از مذاهب چهارگانه اهل‌سنت مشهور می‌باشد:

حنبلی‌ها می‌گویند: گذاشتن دست‌ها روی هم، سنّت است و بهتر است که کف دست راست را بر پشت دست چپ نهاده زیر ناف قرار دهد.

شافعی‌ها می‌گویند: گذاشتن دست روی یکدیگر، در نماز برای مرد و زن سنّت است و بهتر است که کف دست راست را بر پشت دست چپ زیر سینه و بالای ناف به سمت چپ قرار دهد.

حنفی‌ها می‌‎گویند: روی هم گذاشتن دست‌ها در نماز، سنّت است و واجب نیست، و برای مرد بهتر است که کف دست راستش را بر پشت دست چپ، زیر ناف قرار دهد و زن دست‌ها را بر سینه‌اش بگذارد.

فرقه مالکیّه بر خلاف سه مذهب فوق می‌گویند: آویختن دست‌ها در نمازهای واجب، مستحب است.

اما مشهور بین شیعه امامیه آن است که قرار دادن دست‌ها روی یکدیگر در نماز، حرام، و موجب بطلان نماز است و به ندرت از فقهای شیعه کسی قائل به کراهت شده، مانند ابو الصلاح حلبی در کافی.[1]

چرا که بنا بر شواهد تاریخی حتمی دست بسته نماز خواندن بر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اساس سنت پیامبر نبوده و از زمان خلیفه دوم شروع شده است. و اما درباره روش عبادت، باید دانست شخصیتی مانند پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) بهتر از دیگران می‌دانسته که چه روشی مناسب تر است. علاوه بر اینکه در این‌ گونه موارد مهم حتی خود پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) به تعلیم الهی و از طریق جبرئیل امین روش وضو و نماز را فرا می‌گرفته است و در حقیقت برای عبادت واقعی باید از جهت شکل و محتوا تابع بود.

در متون اهل‌سنت آمده است: « ابو حمید ساعدی صحابی بزرگ برای گروهی از صحابه که در میان آنان ابو حریره دوسی، سهل ساعدی ابوالسید ساعدی، ابو قتاده، حارث بن ربعی و محمد بن مسلمه نیز حضور داشتند کیفیت انجام نماز را از رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) حکایت کرد و نیز از مستحبات ریز و درشت آن نام برد ولی از چنین عملی ( دست روی دست نهادن در نماز ) سخن به میان نیاورده ».[2]

بنابراین اگر شیوه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) و لو احیانا چنین بود او یادآور می‌شد و یا حاضران تذکر می‌دادند. مشابه حدیث ابو حمید ساعدی از زبان امام صادق علیه السلام به وسیله حماد بن عیسی نیز در کتاب های شیعه نقل شده است. [3]

نظر ائمۀ اهل‌بیت (علیهم السّلام ) در این مورد:

با توجه به آنچه تا کنون گفته شد، روشن گردید که سنّت بودن دست روی دست گذاشتن در نماز ثابت نشده است، بدین جهت می‌بینیم که ائمه اهل‌بیت ( علیهم السّلام ) از این عمل احتراز می‌کردند.

زراره از حضرت امام محمد باقر (علیهم السّلام ) روایت کرده که فرمود: بر تو باد توجه به نماز، و در تکفیر مکن ( دستهایت را بر هم مگذار )، زیرا مجوس این عمل را انجام می‌دهند.

صدوق به سندی از امیرمؤمنان علی (علیه السّلام ) روایت کرده که آن حضرت فرمود: مسلمان دستهایش را در نماز جمع نمی‌کند و در حالی که در مقابل خدای عزّوجلّ ایستاده است، تشبّه به اهل کفر ( یعنی مجوس ) نمی‌ورزد.[4]

منابع:

[1]. محمد حسن نجفی، جواهر الکلام : 11 / 15 ـ 16.
[2]. سنن بيهقي، ج 2؛ سنن ابوداود، ج 1، باب افتتاح الصلاه، ح 70 و 736؛ سنن ترمذي، ج 2، ص 98،باب صفت الصلاة.
[3]. وسائل شیعه، ج 5، باب افعال نماز.
[4]. شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعه : 4، باب 15 از ابواب قواطع الصّلاة، حدیث 1، 2 و 7.