پايگاه جامع فرق، اديان و مذاهب _‌ به عقیده‌ی مسلمانان، عقل یکی از بهترین مخلوقات خداوند است. امام باقر(علیه‌السلام) در روایتی می‌فرمایند: «لَمَّا خَلَقَ اللَّهُ الْعَقْلَ‏ اسْتَنْطَقَه... ثُمَّ قَالَ: وَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي مَا خَلَقْتُ خَلْقَاًًً هُوَ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْك‏...[1] وقتی خداوند عقل را آفرید به او گفت: ... به عزت و جلالم سوگند مخلوقی محبوبتر از تو نیافریدم.»

در اسلام، پذیرفتن کلیات اصول دینی، به خصوص توحید که باب ورود به آن‌هاست، تقلیدی نیست و عقل است که این کلیات را درک کرده و سپس آن‌ها را قبول و از سخنان آن‌ها تبعیت می‌کند. به کمک عقل است که خوب و بد، صحیح و غلط را می‌توان از هم تشخیص داد و همه‌ی انسان‌ها با هر سلیقه و تفکری، می‌توانند به گفتگو یا مناظره بپردازند و هر مطلبی را که تناقض آن با عقل، آشکار و واضح است را رد کرده و نپذیرند؛ حتی اگر کلام متناقضی به خداوند نسبت داده شود، تنها میزان تشخیص آن، عقل است.

حال اگر بگوییم خداوندی که خود خالق عقل است، خلاف عقل و متناقض سخن می‌گوید، مثلا دو به علاوه دو را پنج می‌داند حرف کاملا باطلی است؛ چرا که اولاً با پذیرفتن این سخنِ باطل، باب این کار باز می‌شود که هر سخن بیهوده‌ای را به خداوند نسبت دهیم و هیچ ملاکی برای تشخیص صحیح یا ناصحیح بودن آن وجود نداشته‌باشد و ثانیاً صدور این سخن، از یک انسان عاقل، قبیح است چه رسد به خالقِ انسان عاقل.

اما مسیحیان تناقضی آشکار را به خدا نسبت می‌دهند و آن اینکه سه حالت یا سه شخصیت «پدر، پسر و روح‌القدس، هر سه خدای کامل هستند ولی در عین حال، یک خدای کامل‌اند.» که این یعنی یک+یک+یک مساوی است با یک!!! و در توجیه آن می‌گویند: «عقل این مطلب را نمی‌فهمد و این سِرّی است ناگشودنی»!![2] در صورتی‌که یکی از ملاک‌های تشخیص اینکه کلامی از طرف خدا هست یا خیر، این است که آن کلام، با عقل در تناقض نباشد، حال آنکه متناقض بودن این سخن، کاملا روشن است.

پی‌نوشت:

[1]. الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، انتشارات دارالحدیث، 1429ق، ج1، صص23-24.
[2]. ر.ک: تثلیث در قرآن و عهدین، محمد کاشانی، انتشارات دلیل ما، 1392، ص 209.