پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_یکی از سوالاتی که وهابیون و اهل تسنن مطرح می‌کنند این است که علم غیب مختص بهخداست و کسی از این علم به جز خدا آگاهی ندارد و اگر قائل شویم علم غیب مختص به غیر خدا هم است این یعنی شرک

پاسخ را در چند نکته بیان میکنیم

نکته اول:

در قرآن آیات زیادی داریم که: علم غیب مختص به خداست

از جمله:

وَللّهِ غَيْبُ السَّموات وَالأَرض.غيب آسمان ها و زمين براى خدا است. [1 ]

قالُوا لا عِلْم لَنا إِنّكَ أَنْتَ عَلاّمُ الْغُيُوبِ. ما آگاهى نداريم فقط تو علام الغيوب و داناى پنهانىها هستى [2 ]

و ...........

اما در آیات دیگر می‌خوانیم که  علم غیب برای غیر خدا هم ثابت است

عالِمُ الْغَيب فَلا يُظْهرُ عَلى غَيْبِه أَحداً إِلاّ مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُول. داناى غيب اوست و هيچ كس را بر اسرار غيبش آگاه نمى‌‏سازد، مگر رسولانى كه آنان را برگزيد، (به او آنچه را بخواهد از علم غيب مى‌‏آموزد)  [3 ]

وَ أُنَبِّئُكُمْ بِما تَأْكُلُونَ وَ ما تَدَّخِرُونَ في‏ بُيُوتِكُم.حضرت عیسی: و از آنچه مى‌خوريد، و در خانه‏هاى خود ذخيره مى‏‌كنيد، به شما خبر مى‌دهم.  [4 ] (آیا خبر دادن از خانه های مردم، نوعی علم غیب نیست؟)

جمع بین این آیات

این آیات منافاتی با هم ندارند و جمع بین آیات این گونه است که: علم غیب مختص به خداست و به هرکس که شایسته آن باشد عطا می‌کند. به تعبیر دیگر: آگاهى پيامبران و امامان از غيب به تعليم الهى مىباشد.

نکته دوم:

در بعضی آیات قرآن آمده است که: پیامبران علم غیب را از خود نفی کرده‌اند

مثلا:

قُلْ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدي خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَيْب.بگو: «من نمى‌‏گويم خزاين خدا نزد من است و من از غيب آگاه نيستم. [5 ]

قُلْ لا أَمْلِكُ لِنَفْسي‏ نَفْعاً وَ لا ضَرًّا إِلاَّ ما شاءَ اللَّهُ وَ لَوْ كُنْتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لاَسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَ ما مَسَّنِيَ السُّوءُ إِنْ أَنَا إِلاَّ نَذيرٌ وَ بَشيرٌ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ. بگو: من مالك هيچ سود و زيانى براى خودم نيستم، مگر آنچه را خدا بخواهد و اگر غيب مى‌‏دانستم، منافع زيادى براى خودم فراهم مى‏‌كردم و هرگز به من زيانى نمى‏‌رسيد. من جز هشداردهنده و بشارت ‏دهنده براى گروهى كه ايمان مى‌‏آورند نيستم [6 ] .

پاسخ:

همانطور که بیان شد، این گونه آیات علم غیب استقلالی را از پیامبران نفی می‌کند یعنی پیامبران علم غیب را به طور مستقل دارا نمی‌باشند و اگر علم غیبی دارند از طرف خداوند به آن ها عطا شده است

چنانچه در آیات دیگری می‌خوانیم که:

ذلِكَ مِنْ أَنْباءِ الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ. (اى پيامبر!) اين، از خبرهاى غيبى است كه به تو وحى مى‌‏كنيم [7 ] .

پس علم غيب ذاتی مخصوص خداست و اگر بخواهد قسمتی از آن را در اختيار اولياى خود قرار مى‏‌دهد

نکته سوم:

راه جمع این آیات (آیاتی که علم غیب را مختص به خدا می داند و آیاتی که علم غیب را برای غیر خدا ثابت می کند) به بیانی دیگر:

1- همانطور که گفتیم: از معروفترين راههاى جمع اين است كه منظور از اختصاص علم غيب به خدا علم ذاتى و استقلالى است، بنابراين غير او مستقلا هيچ گونه آگاهى از غيب ندارند، و هر چه دارند از ناحيه خداست، با الطاف و عنايت اوست، و جنبه تبعى دارد.

2- اسرار غيب دو گونه است قسمتى مخصوص به خداست و هيچ كس جز او نمى‌‏داند مانند قيام قيامت، و امورى از قبيل آن، و قسمتى از آن را به انبياء و اولياء مى‏‌آموزد.

3- راه ديگر اين كه خداوند بالفعل از همه اسرار غيب آگاه است، ولى انبيا و اوليا ممكن است بالفعل بسيارى از اسرار غيب را ندانند، اما هنگامى كه اراده كنند خداوند به آنها تعليم مى‌‏دهد، و البته اين اراده نيز با اذن و رضاى خدا انجام مى‌‏گيرد. [8 ]          

نتیجه:   

با وجود این توضیحات واضح شد که اثبات علم غیب برای غیر خدا شرک نیست، چرا که شرک وقتی است که علم غیب ذاتی برای غیر خدا فرض شود، در حالی که ثابت کردیم که اثبات علم غیب برای غیر خدا به طور اکتسابی و به تعلیم الهی است

منابع:

 [1 ] سوره هود، آيه 123
 [2 ] سوره مائده، آیه 109
 [3 ] سوره جن، آيه 26
 [4 ] آل عمران آیه 49
 [5 ] انعام آیه 50
 [6 ] اعراف آیه 188
 [7 ] آل عمران آیه 44
 [8 ] برگزيده تفسير نمونه، مکارم شیرازی، ج‏5، ص: 308