پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ محمد بن عبدالوهاب در سال 1157 با همکاری محمد بن سعود در درعیه حکومت تشکیل داد[1] و این حکومت به‌تدریج با تکفیر و خشونت گسترش پیدا کرد. اکنون حدود 250 سال از تشکیل حکومت وهابی در نجد و عربستان می‌گذرد و حکمای سعودی به‌صورت موروثی بر تخت حکومت تکیه می‌زنند و بر مردم حکمرانی می‌کنند، بدون این‌که مردم هیچ نقشی در حکومت داشته باشند. مردم کشور عربستان از هیچ‌گونه اظهار نظر و رای برخوردار نیستند، و زنان نیز هیچ جایگاهی در این حکومت ندارند حتی کارت شناسایی نداشته و اجازه رانندگی نیز ندارند.[2] تا جایی که یک خانم نوزده ساله عربستانی می‌گوید: «یک‌بار در تاکسی تصادف کردیم و آمبولانس حاضر نشد تا رسیدن سرپرست، مرا به بیمارستان ببرد، خون زیادی ازدست‌داده بودم، اگر سرپرستم دقیقه آخر نرسیده بود، حتماً مرده بودم.»[3] در حکومت سعودی، مردم، جاهلانی هستند که فقط باید از حاکم تبعیت کنند. علمای وهابی نیز برای دربار همین نقش را بازی می‌کنند. مهم‌ترین وظیفه علمای وهابی و آل شیخ همین است که با استفاده از دین، مردم را به اطاعت از حاکمان سعودی دعوت کنند.[4]
در گفتمان وهابی، اطاعت از خدا، اطاعت از نبی و اطاعت از حاکم و اهل علم، جایگاه مساوی دارد. چنان‌چه عبدالعزیز بن باز، مفتی اعظم سعودی در مسجد اعظم ریاض، طی خطبه‌ای این آیه‌ی مهم قرآن را تفسیر کرد: «أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُم‏.[نساء/59] از خدا اطاعت كنيد و [نيز] از پيامبر و صاحبان امر خودتان‏.» وی گفت: که طریق سعادت و هدایت در اطاعت از خدا و رسول و دارندگان اقتدار است. وی صاحبان اقتدار را حکماء و علماء معرفی کرد و گفت باید از معروف شرعی اطاعت کرد و اطاعت از معصیت جایز نیست.[5]
علمای وهابی این قاعده سنتی را همیشه تکرار می‌کنند که «لا تجتمع أمتي على ضلالة.[6] امت من بر گمراهی رضایت نمی‌دهند» اما در عمل هیچ جایگاهی برای دیدگاه امت قائل نیستند و تنها جایگاه مردم کشور سعودی، اطاعت بی‌چون و چرا از حاکم است، به این معنی که هر چه حکام سعودی گفتند مردم باید تایید و قبول کنند و هیچ گونه اظهار نظری بر خلاف دیدگاه حکام و علما نداشته باشند. [7]

پی‌نوشت:

[1]. حسین بن غنام، تاریخ نجد، تحقیق: ناصرالدین الاسد، دارالشروق، بیروت، 1415ق، ص87.
[2]. خبرگزاری تسنیم، شناسه خبر: 1047637، تاریخ انتشار: 25/فروردین/1395.
[3]. خبرگزاری قدس آنلاین، تاریخ انتشار،11/آبان/1395، «دموکراسی در عربستان برای زنان صفر است/ آینده زنان در دست سرپرستان».
[4]. مضاوی الرشید، عربستان سعودی و جریان های اسلامی جدید، ترجمه: رضا نجف زاده، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، 1393،ص95-97.
[5]. مضاوی الرشید، عربستان سعودی و جریان های اسلامی جدید، ترجمه: رضا نجف زاده، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، 1393،ص96.
[6]. مجلة الجامعة الإسلامية بالمدينة المنورة، مؤلف : الجامعة الإسلامية بالمدينة المنورة، ناشر : موقع الجامعة على الإنترنت، بخش مربوط به سخنان عبدالعزیز ابن باز، ج35، ص.191
[7]. مضاوی الرشید، عربستان سعودی و جریان های اسلامی جدید، ترجمه: رضا نجف زاده، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، 1393،ص94.

نویسنده: مجتبی محیطی