اقتباس و تقليد بهاءالله از آيات و جملات قرآن
بالاتر گفتيم كه: در نوشته هاي عربي بهاءالله كه آنها را عنوان آيه و وحي منزل شمرده است، تقليد روشني از كلمات و جملات قرآن ديده مي شود. اينك در اين قسمت ها كه از اقدس و اشراقات نقل شد - اگر چه بسيار كم اند - اين تقليد و مانندسازي بهاءالله نمايان است و همين قسمت هاي اندك، سليقه ي بهاءالله را در تقليد و اقتباسش از جملات و كلمات و سبك قرآن، مي نمايانند.
براي اثبات ادعاي خود، آنچه از ميان نوشته هاي عربي بهاءالله كه در بالا براي نمونه نقل شد از واژه ها و جمله ها و سبك قرآن تقليد و اقتباس شده، نشان مي دهيم تا خواننده ي صاحب نظر و محقق، از قطره به دريا پي ببرد.
در قسمت نخست از نمونه هاي نقل شده، اين جمله ي بهاءالله كه گفته:
«قد كتبنا عليكم الصيام اياما معدودات...»
تقليد و اقتباس است از اين آيه ي قرآن (سوره ي بقره آيه ي 184(، «... كتب عليكم الصيام... اياما معدودات...» و نيز اين آيه در قسمت چهارم نمونه ي نقل شده «و اذا اردتم الصلواة و لوا وجوهكم شطري الاقدس...» از اين آيه از قرآن (سوره ي بقره آيه هاي 149 - 144 و 150): «و حيث ما كنتم فولوا وجوهكم شطر المسجد الحرام...» تقليد شده است.
و نيز در قسمت آخر، يعني نمونه اي كه از اشراقات نقل كرديم، اين جمله: «انه لا يسئل عما يفعل و كل عن كل يسئلون...» از سوره ي انبياء آيه ي 23 قرآن تقليد شده است كه مي گويد: «لا يسئل عما يفعل و هم يسئلون».
همچنين اين تركيبات و واژه ها در قسمت هائي كه در بالا از اقدس و اشراقات به عنوان نمونه نقل كرديم از تركيبات و واژه هاي زير قرآن تقليد و اقتباس شده است:
«ذوي القربي و المساكين»، «انه شديد العقاب»، «انه هو التواب - الرحيم»، «اسماء الحسني»، «في البكور و الاصال»، «لهو العزيز الغفار»، «فلا بأس عليه»، «يتلو عليكم آيات ربه»، «لا ريب فيه»، «انه من المعرضين»، «يفعل ما يشاء»، «قد حرم عليكم» و «رب العالمين».
چنانكه ديديم همه اين تركيبات قرآن در نوشته هاي بهاءالله تقليد شده است. گذشته از اين موارد، به طور كلي، بايد گفت كه در بيشتر عبارات عربي نوشته هاي باب و بهاء از لحاظ سبك، جمله سازي و آيه بندي، از آيه هاي قرآن، دعاها و مناجاتهاي شيعيان تقليد و اقتباس شده است، و در اين ميان، مانندگي نوشته هاي سيد باب به دعاها و مناجاتهاي عربي بيشتر از آيات قرآن است ولي برعكس، بهاءالله كوشيده است كه در نوشتن اقدس و اشراقات، از سبك آيات قرآن تقليد كند.
بهاءالله در آيه نويسي و ايراد مطالب به زبان عربي، ماهرتر و استادتر از سيد باب بوده است. زيرا در نوشته هاي او، هم غلط كمتر است و هم توانسته جملات عربي جالبي ايراد كند، كه داراي مفاهيم اخلاقي و حقوقي بسياري هستند. با همه ي اين احوال شباهت و مانندگيهاي بسيار نزديكي ميان آيات باب و بهاء موجود است. اگر چه آن دو پيامبر جديد كوشيده اند در نازل كردن آيات از قرآن تقليد و اقتباس كنند، ولي هم در سبك آيه نويسي و هم در معاني آيه هاي آنان، گونه ي ويژه اي ديده مي شود كه مبين اختلاف سليقه در طرز تفكر و احساس عاطفي آن دو نفر مي باشد.
درباره ي ارزش محتوي و مفهوم نوشته هاي باب و بهاء، به ويژه كتابهاي بيان و اقدس مي توان گفت كه در آن كتابها سخني از قصص آدم و حوا و حديث ابراهيم و به طور كلي داستانها و سرگذشتهاي مقدس انبياء باب و بهاء به ميان نياورده اند، بلكه مطالب آنها منحصرا شامل اخلاقيات و احكام و حدود آئينهاي آن دو است احكام و حدودي كه بيشتر ناظر به احكام و حدود اسلامي هستند - مطالب كتابهاي بيان و اقدس در تعيين احكام و حدود به سبك كتاب «ونديداد» كه قسمت سوم از كتاب اوستاي زردشتيان و كتاب «سفرلاويان» كه جز سوم «تورات» هستند، تنظيم شده اند. بيشتر مطالب اقدس احكام و حدود بيان را نسخ و يا اصطلاح كرده است چنانكه گذشت نصف كتاب بيان به عربي نوشته شده است و نصف ديگر آن به فارسي، بدين معنا كه سيد باب يك مطلب را اول به عربي ايراد كرده و سپس همان مطلب را به فارسي دست و پا شكسته ترجمه كرده است.
بهاءالله پس از تكميل آئين خود، در هفتاد و شش سالگي در سال 1309 هجري قمري، در «ارض مقدس» يعني سرزمين فلسطين در شهر «عكا» وفات كرد و از سه زن او اين فرزندان ماندند: 1 - ميرزا عباس مشهور به عباس آفندي ملقب به «عبدالبهاء» و بهيه خانم از آسيه. 2 - ميرزا محمدعلي ملقب به «غصن اكبر» و ميرزا ضياءالله و ميرزا بديع الله و صمديه خانم از فاطمه خانم ملقب به «مهدعليا» 3 - فروغيه خانم از گوهر خانم به وجود آمدند.