در آئین هندو می‌توان فرقه‌ها و طریقت‌هایی را دید که شباهت زیادی به فرقه‌های صوفیه دارد. طریقت‌های همچون مکتب ودانتا و لاکولیشاباشوپانا که عینا به لحاظ اعتقادی و رفتاری، شبیه طریقت اباحیه و ملامتیه هستند. که یکی همچون اباحیه قائل به مباح بودن هر عملی است و دیگری قائل به دیوانه‌واری است تا مورد ملامت قرار گیرند.

سعدی شیرازی در اشعار خود گاهی بصورت کنایه و گاه مستقیم به صوفیان تاخته و از رفتارهای نابهنجار ایشان انتقاد کرده است. انتقاد سعدی شیرازی به صوفیان با زبان عامه مردم صورت گرفته است، گویا سعدی در مذمت صوفیه از زبان مردم عامی کمک گرفته است و آنچه که مردم درباره صوفیان باور داشتند را به نظم درآورده است.

برخی از صوفیه برای جذب مرید به فرقه خود، اقدام به کرامت سازی برای اقطاب می‌کنند. از اقطابی که برای وی کرامات زیادی نقل شده است، ملا سلطان محمد گنابادی است. اما برخلاف سخن صوفیه برخی ملا سلطان را خالی از معنویت دانسته و گزارشاتی برخلاف گزارش صوفیه ارائه کرده‌اند.

سران صوفیه مدعی‌اند که تصوف ریشه در قرآن و سخنان معصومین (علیهم السلام) دارد. لذا تصوف را یک بدعت ندانسته‌اند، بلکه معتقدند که تصوف روح اسلام و صوفیان برگزیدگان از میان مسلمین هستند! درحالی‌که به اعتراف برخی از بزرگان صوفیه، تصوف پاره‌ای از آداب خود را از مذاهب غیراسلامی گرفته است.

احمد جام ملقب به ژنده پیل از بزرگان صوفیه قرن ششم بود. او علیرغم صوفی بودنش، انتقادات بُرنده‌ای به صوفیه داشت، تا جایی که خود را درویش و صوفی نمی‌دانست. وی معتقد بود صفت درویشی در زمان او از بین رفته و درویشان به انحراف افتاده و به جای تقوی، فسق را پیشه خود نموده‌اند.

به عقیده صوفیان کسانی که قادر به اعمال فوق الطبیعه هستند یعنی کرامات و خوارق عادت دارند از اولیای الهی بوده و این عمل را نشانه‌ی نزدیکی به خداوند می‌دانند، در حالی که در قرآن و روایات، ملاک و نشانه‌ی تقرّب یافتن نزد خداوند موارد دیگراز قبیل نماز، ذکر و دعا، انفاق، انجام دستورات الهی و اطاعت از معصومین (علیهم‌السلام) عنوان شده است.