نورعلی تابنده در توجیه تمرّد ابلیس، سجده نکردن او را بر آدم (ع)، به علت عبودیت محض او دانسته است؛ در صورتی که قرآن کریم، تکبر را عامل نافرمانی ابلیس معرفی فرموده و عاقبت او و پیروانش را جهنم می‌داند.

از عقاید انحرافی فرقه‌ی صوفیه، دفاع از ابلیس است که یکی از این صوفیان، حسین بن منصور حلاج بود که ابلیس را فردی جوانمرد دانسته که به غیر خداوند، سجده نکرده است. در حالی که بنا بر فرموده قرآن، وی از مستکبرین و دشمنان آشکار خداوند، شمرده شد که از انجام دستور الهی سر باز زد.

یکی از دشمنان خداوند و انسان، که بارها در قرآن از او نام برده شده، ابلیس است که به‌دلیل سرپیچی از فرمان الهی، ملعون و از درگاه الهی رانده شد. با این حال عده‌ای از صوفیان، این عدم سرپیچی ابلیس را از غیرت او دانسته‌اند، که سجده بر کسی جز خدا را قبول نداشت.

برخی از افراد اهل حق معتقد هستند که مخالفت شیطان با آدم (علیه‌السلام) به خواست و مشیت الهی بوده است که در ظاهر چنین عملی را انجام دهد و آن را دلیل بر تقدیس شیطان می‌دانند و حال آنکه این اندیشه، خلاف مسلم قرآن کریم است.