پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شبهاتی که وهابیت به شیعه وارد می‌کنند این مسئله است که چرا شیعیان در حالی که بخشی از عقاید و احکام را از قرآن و سنّت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) می‌گیرند، در بیشتر موارد به روایات امامان خود اعتماد می‌کنند، مگر منبع علوم و آگاهیهای امامان شیعه چیست؟

پاسخ: اگر شیعه بر روایات امامان خود اعتماد کامل دارد، بدان سبب است که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) آنان را حجت دوم پس از کتاب خدا شمرده و در حدیث معروف ثقلین می‌فرماید: « انّی تارک فیکم الثّقلین کتاب الله و عترتی»؛ «من در میان شما دو گوهر گرانبها به عنوان امانت باقی می‌گذارم که عبارتند از کتاب خدا و عترتم ».[1] بنابراین، کسانی که عقیده و شریعت را از این دو چشمۀ زلال می‌گیرند، به تعبیر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) گمراه نخواهند بود، و اگر امت به افراد دیگر مراجعه کنند، با سخن او مخالفت کرده‌اند. احادیث دیگری نیز از پیامبر اکرم نقل شده‌اند که همگی ما را به پیروی از اهل بیت علیهم السلام فرمان می دهد مثل حدیث سفینه که می‌فرماید: مثل اهل بیتی فیکم کمثل سفینة نوح من رکبها نجی و من تخلف عنها غرق او هلک.

اکنون این سؤال مطرح می‌شود که سر چشمۀ علوم اهل بیت ( علیه السلام ) چیست ؟
در پاسخ باید گفت: امامان شیعه از منابعی بهره می‌‌گیرند که عبارتند از: الف. نقل از رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ): پیشوایان معصوم ( علیهم السلام ) احادیث را ( بدون واسطه، یا از طریق پدران بزرگوارشان ) از رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) اخذ کرده و برای دیگران نقل می‌کنند. این نوع روایات، که هر امامی آن را از امام پیشین؛ تا برسد به رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) نقل کرده است در احادیث شیعۀ امامیه فراوان است، و اگر این گونه احادیث اهل بیت ( علیهم السلام ) که سند آنها متصل و منتهی به رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) می‌باشد، یک جا جمع شود، مسند بزرگی را تشکیل می‌دهد که خود می‌تواند گنجینۀ عظیمی برای محدثان و فقیهان مسلمان باشد، زیرا روایاتی با چنین سندهای استوار، در جهان حدیث، نظیر ندارد.

ب. نقل از کتاب علی (علیه السلام ): امیر مؤمنان (علیه السلام ) در تمام دوران بعثت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) با ایشان همراه بود، و بدین جهت توفیق یافت که احادیث بسیاری از رسول خدا را در کتابی گرد آورد ( در حقیقت، پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) آن احادیث را به امیر مومنان علیه السلام املا می‌کرد و علی ( علیه السلام ) هم آنها را  می‌نوشت. خصوصیات این کتاب که پس از شهادت امام در خانوادۀ او باقی ماند، در احادیث ائمۀ اهل‌بیت بیان شده است.
امام صادق ( علیه السلام ) می‌فرماید: طول این کتاب هفتاد ذراع بوده، و به املای رسول خدا و خط علی بن ابی طالب نگارش یافته است و آنچه مردم به آن نیازمندند در آن بیان شده است. [2]

ج. استباط از کتاب و سنت: امامان معصوم قسمتی از احکام الهی را که بر پیامبر گرامی نازل شده از کتاب خدا و سنت‌های موجود استنباط می‌کردند. استنباطی که دیگران را یارای آن نبوده است.

د. الهامات الهی: علوم ائمۀ اهل بیت ( علیهم السلام ) سرچشمۀ دیگری دارد که می توان از آن با عنوان « الهام » یاد کرد. الهام اختصاص به پیامبران نداشته و در طول تاریخ گروهی از شخصیت‌های ولای الهی از آن بهره‌مند بوده‌اند. قرآن از افرادی خبر می‌دهد که با اینکه پیامبر نبودند، اسراری از جهان غیب بر آنها الهام می‌شد که قرآن به برخی از آنها اشاره دارد. چنانکه دربارۀ مصاحب موسی ( خضر ) که چند صباحی او را آموزش داد، چنین می‌فرماید:« اتیناه رحمة من عندنا و علّمناه من لدنّا علما ».[کهف/65 ] « او مورد رحمت خاص ما قرار داشته و از خزانۀ علم خویش به وی دانشی ویژه عطا کرده بودیم.»[3]

اکنون روشن می‌شود که علت اعتماد شیعه بر روایات اهل بیت چیست و چرا شیعه احادیث اهل بیت را حجت شرعی و منبعی از منابع استنباط احکام شرعی می‌داند .

 منابع:

[1]. کنز العمال، ج 1، ص 165، حدیث 945.
[2]. بحارالأنوار: ج 26، ص 18 ـ 66.
[3] کتاب راهنمای حقیقت آیت الله شیخ جعفر سبحانی، ص 301 ـ 307.