آیا کلیسا را عیسی مسیح بنا کرد؟

بر اساس اناجیل، عیسی مسیح هیچ‌گاه از واژه کلیسا استفاده نکرد و نامی از کلیسا به میان نیاورد. منتقدان کتاب مقدس بر این باور اجماع دارند که عیسی مسیح، در کتاب مقدس فقط از ملکوت خدا سخن به میان آورده.
عیسی مسیح چون از عمر کوتاه خود خبر داشت، فقط همت خود را معطوف به حکومت خدا و نجات انسان‌ها گذاشت. او می‌خواست مردم به تمام فرامین خدا عمل کنند نه این که فقط در مقام حرف باشد. به طور خلاصه او در پی تحقق محبت بین انسان‌ها بود.
بنابراین عیسی، معلم توانمند کلام خدا و درعین‌حال، شفادهنده جسم و جان، نهضت جمعیِ آخرت اندیش بزرگی ر ایجاد کرد. از نظر او دوازده حواری به همراه پطرس نشانه رستاخیز اعضای دوازده قبیله بنی‌اسرائیل بودند. او بر خلاف میل متدینان و راست کیشان، کسانی را که اعتقادات دینی دیگری داشتند (سامری‌ها)، کسانی را که به لحاظ سیاسی بدنام بودند (مأموران مالیاتی)، کسانی را که ضعف اخلاقی داشتند (زناکاران) و کسانی را که از آنان بهره‌برداری جنسی می‌شدند (فاحشه‌ها)، به این ملکوت فراخواند.
از نظر او، فرمان‌های خاص شریعت، به ویژه امور مربوط به خوردنی‌ها، طهارت و سبت، فرع بر محبت بودند؛ سبت و فرمان‌ها در خدمت انسان‌ها هستند.
عیسی مسیح پیامبری تحریک کننده بود. او هرچند یک فرد انقلابیِ سیاسی نبود ولی در عمل با سخنان و اعمالش خیلی زود او را وارد نزاعی سخت با نظام سیاسی و دینی کرد. در واقع، در نظر بسیاری، این جوان سی ساله بی‌نام و نشان، از ادعای خاخام یا نبی بودن، فراتر رفت، به‌نحوی‌که آنان او را مسیحا می‌دیدند.
به هر حال او طی فعالیت بسیار کوتاه خود (حد اکثر سه سال) در پی تأسیس جامعه‌ای متمایز از بنی‌اسرائیل با اعتقادنامه و آیین خاص خود یا در پی ایجاد یک سازمان با ساختار و مناصب ویژه نبود تا چه برسد به اینکه در پی ایجاد یک بنای عظیم دینی باشد. بر اساس همه شواهد، عیسی مسیح در زمان حیات خود هیچ کلیسایی بنا نکرد.

در اینجا باید اضافه کنیم که کلیسا بلافاصله بعد از مرگ عیسی مسیح به وجود آمد و یک جامعه‌ای، غیر از جامعه دینی بنی‌اسرائیل تأسیس کرد. این کار تحت تأثیر تجربه رستاخیز و روح القدوس روی داد. می‌گویند بر اساس تجربه‌های خاص مبتنی بر کرامت (تجلی‌ها، مکاشفه‌ها و شنیده‌ها) و الگوی خاص در تفسیر کتاب مقدس عبری (نبی آزاردیده، بنده رنج‌کشیده خدا) پیروان یهودی عیسی، اعم از مرد و زن، باور کردند که این انسانی که مسخره و تحقیر کردند، این انسانی که خودشان او را بر صلیب رها و بر صلیب جان داده است، نمرده است. آنان باور کردند که خدا او را به حیات جاودانه رسانده و به درگاه عظمت خدا عروج کرده است و کاملاً همخوانِ با تصویر ارائه‌شده در فقره ۱۱۰-مزامیر در سمت راست خدا نشسته و خدا او را خداوند و مسیحا گردانیده (۱).
در پایان و نتیجه بحث، پاسخ پرسش معلوم می‌شود که اگرچه خود عیسی مسیح کلیسا را بنا نکرد ولی اصل و اساس آن به او بازمی‌گردد: آن مصلوبِ زنده‌ای که ملکوت خدا را برای مؤمنان در او آشکار شده بود. کلیسا نهضت عیسی را با جهت‌گیری آخرالزمانی حفظ کرد. اساس کلیسا در آغاز آئین خاص، ساختار خاص و سازمان خاص آن با مقامات و مناصب خاصش نبود. بنیان آن صرفاً اعتراف ایمانی به این عیسی به عنوان مسیحا و مسیح بود، چنان که تعمید با نام او و از طریق شام آیینیِ یادبود او انجام می‌گیرد. این بود چگونگی شکل‌گیری اولیه کلیسا.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
منابع:
(۱) تاریخ کلیسای کاتولیک / هانس کونگ /ترجمه حسن قنبری/صفحه ۴۷