پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شگردهای جریان‌های انحرافی همچون مدعی یمانی هنگام استفاده از روایات این است که به کتاب‌های غیرمعتبر استناد می‌کند تا بتواند آموزه انحرافی خویش را در بین مخاطبین ناآگاه تثبیت کند. کتاب «بشارة الإسلام فی علامات المهدی» اثر سید مصطفی حسنی حسینی کاظمی از جمله کتاب‌هایی است که بسیار مورد توجه قرار گرفته است. علت این که جریان مدعی دروغین مهدویت به این کتاب توجه بسیار دارد، این است که اشتباه بسیاری در این کتاب وجود دارد.

یکی از محققین درباره این شگرد جریان مدعی یمانی می‌نویسد: «این کتاب از مصادر مورد علاقه احمد اسماعیل و پیروان او است. علت اقبال ایشان به این کتاب، چاپ پر از غلطی است که سال‌ها قبل در نجف انجام شده بود. آنها به این غلط‌ها استناد کرده و آن را متن صحیح می‌دانند. این در حالی است که در مصادری که مرحوم کاظمی از آنها نقل کرده، مطلب به شکل صحیح آن وارد شده است؛ اما این افراد به همه آن مصادر بی‌اعتنا هستند».[1] محقق محترم کتاب در مقدمه خود بر کتاب «بشارة الإسلام» به اشکالات متعدد این کتاب اذعان کرده و می‌نویسد: «بر سه نسخه [در تحقیق کتاب اعتماد کرده‌ایم. اول نسخه مؤسسه آل‌البیت که تصویر چاپ نجف اشرف است. این نسخه در حد هفتاد درصد پر از غلط است».[2]

مؤلف کتاب نیز به وجود اشکالات متعدد در نسخه‌هایی که در اختیارش بوده اعتراف کرده و می‌نویسد: «مخفی نیست که این نسخه ضمن آنکه غلط‌هایش بسیار است، اعداد زیادی از آن نیز ساقط شده و بعید نیست که آن مطلب مورد بحث در روایت، از ناسخان باشد».[3] او در جای دیگر نیز به وجود چنین اشتباهاتی در کتابش اشاره کرده و می‌نویسد: «غلط‌های این نسخه بسیار است و بعضی حروف آن ساقط شده و برخی عوض شده‌اند و من بعضی از آنها را به نظر خودم و به واسطه برخی از اخبار تصحیح کردم».[4]

اشتباهات در این کتاب بسیار زیاد بوده و شامل موارد متعددی می‌شود، به شکلی که محقق محترم کتاب جناب شیخ نزار الحسن در پاورقی به اختلاف متن کتاب و مصدر اصلی اشاره کرده است. نتیجه بررسی‌های محقق کتاب به این شکل است که بیست مورد شناسایی شده که مطالبی میان روایات این کتاب وجود دارد که اصلاً جزء روایات نیست و از تحریف‌های نسخه‌هایی بوده که مرحوم کاظمی از آن استفاده می‌کرده است.

بعد از بررسی‌های انجام شده، محقق کتاب به این نتیجه رسیده که ۸۴ مورد دیگر نیز وجود دارد که نحوه ضبط روایت در کتاب «بشارة الاسلام» با مصدر اصلی متفاوت بوده و نویسنده کتاب به اشتباه روایت را نقل کرده است. حتی مؤلف کتاب در برخی از موارد، تصحیف موجود در نسخه‌ها را نیز بیان کرده‌اند، برای مثال در شرح روایتی از عقدالدرر، عبارت «فینکل تیسرها» را آورده و فرموده‌اند: «منظور از آن را نفهمیده‌ام و ظاهراً غلطی از قلم ناسخان است».[5]

در نتیجه باید توجه کرد که کتابی با این حجم از اشتباهات چاپی و روایی، بستری مناسب برای سوء استفاده جریان‌های انحرافی همچون مدعی دروغین می‌باشد تا از جهل حدیث‌ شناسی مردم استفاده کرده و آموزه‌های انحرافی خود را در اذهان جامعه نهادینه کند؛ به این خاطر برای استفاده از این کتاب باید به مصادر اصلی کتاب رجوع کرده و نباید به نقل‌های کتاب «بشارة الاسلام» اکتفا کرد.

پی‌نوشت:
[1]. سلمان‌پور، محمدمهدی، رسول ابلیس، انتشارات کتاب جمکران، سوم، زمستان ۱۳۹۷ش، چاپخانه سرور، ۲۸۳ ص.
[2]. کاظمی، مصطفی بن ابراهیم، بشارة الإسلام فی علامات المهدی (علیه‌السلام)، مؤسسة البلاغ، (لبنان)، ۱، ۱۴۲۸ ق، ص ۹.
[3]. همان، ص ۲۸۷.
[4]. همان، ص ۲۹۶.
[5]. همان، ص ۵۴.