بررسی کتاب مناقبالعترة
.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ استفاده از احادیث جعلی و کتابهای غیرمعتبر، یکی از شگردهای جریانهای انحرافی برای تثبیت آموزهای خویش در جامعه اسلامی است. جریان انحرافی احمد اسماعیل بصری مدعی یمانی نیز همچون دیگر جریانهای انحرافی با تمسک به احادیث جعلی تلاش کرده که برای خویش و ادعاهایش وجاهتی دست و پا کند.
احمد اسماعیل بصری در «خطبه حج»، برای مبارزه با فقهاء و همچنین بیاعتباری انتخابات به روایتی تمسک کرده و میگوید: «حذیفه یمانی از حضرت رسالت پناه صلیاللهعلیهوآله روایت میکند که فرمود: «شما را به شورای کوچک دعوت کردند، احکام خدا را تغییر دادند، همانگونه که اهل سقیفه این عمل را در شورای بزرگ انجام دادند. پس دیروز این عمل را با علی ابن ابیطالب علیهالسلام در مدینه انجام دادند و امروز آنرا با امام مهدی علیهالسلام عراق پایتخت دولت مهدویت انجام میدهند. از حذیفه یمانی و جابربن عبدالله انصاری از رسولالله صلیاللهعلیهوآله نقل است که فرمودند: (وای بر امتم، وای بر امتم از شورای بزرگ و شورای کوچک. از ایشان سؤال شد: شورای بزرگ و کوچک کدام است؟ ایشان فرمودند؛ اما شورای بزرگ بعد از وفاتم در شهر خودم و برای غصب خلافت برادرم و غصب حق دخترم منعقد میشود و اما شورای کوچک در غیبت کبری در زوراء (بغداد) برای تغییر سنت و تبدیل احکامم منعقد خواهد شد». [1]
احمد اسماعیل بصری، در خطبه حج از کتابی به نام «مناقبالعترة» روایت جعلی را نقل کرده، به این خاطر باید اعتبار این کتاب بررسی شود تا برای مخاطبین روشن شود که چگونه او روایات جعلی را به نام اهلبیت علیهمالسلام به مخاطبین خود القا میکند. اولینبار ابوالحسن مرندی [2] در کتاب «دلائل براهین الفرقان» [3] و «فجایع الدهور» [4] از وجود کتاب مناقبالعترة خبر داده و از آن روایت نقل کرده و این کتاب را به ابن فهد حلی نسبت داده؛ در صورتی که هیچ نسخهای از چنین کتابی وجود ندارد و انتساب آن به ابن فهد حلی قابل پذیرش نیست.
بعد از مرندی، آقابزرگ طهرانی در کتاب «الذریعة إلی تصانیف الشیعة»، طبق گفتار ابوالحسن مرندی به ابن فهد حلی نسبت داده و در این باره مینویسد: «نویسنده کتاب مناقبالعترة، احمد بن فهد حلی است، جناب ابوالحسن مرندی در کتاب دلائل براهین الفرقان از آن نقل کرده است». [5] اما ایشان در کتاب «طبقات أعلام الشیعة»، به صراحت بیان میکند که فقط ابوالحسن مرندی، نویسنده کتاب مناقبالعتره را ابن فهد میداند و کتابهای فهرستی و رجالی متقدم و معتبر چنین انتسابی را ذکر نکردهاند. ایشان در این رابطه می نویسند: «تألیف کتاب (مناقبالعترة) به احمد پسر فهد نسبت داده شده ولی من منبع دیگری (غیر از کتاب مرندی) برای نسبت پیدا نکردم». [6]
در نتیجه باید توجه کرد که کتابی به نام مناقبالعترة وجود نداشته و به طریق اولی انتساب این چنین کتابی به ابن فهد حلی قابل پذیرش نبوده، به خاطر اینکه اولین بار ابوالحسن مرندی (جعل کننده حدیث) این کتاب را در زمان مشروطه به عالم شیعی ابن فهد حلی (م 841ق) نسبت داده است؛ به این دلیل این انتساب مورد قبول نیست.
پینوشت:
[1]. احمد اسماعیل بصری، خطبه حج.
[2]. در مورد تولد و موقعیت علمی ایشان اطلاع زیادی در اختیار نداریم و مفصلترین بیان را میتوان به علامه آقابزرگ طهرانی نسبت داد که او را با عنوان عالمی صاحب تصنیف ذکر میکند که پس از مهاجرت از نجف به شاگردی فاضل شربیانی پرداخته و در بازگشت به ایران در ری ساکن شده و در تاریخ محرم ۱۳۴۹ ق وفات کرده است. باید بیان داشت که ایشان در زمان مشروطه زندگی میکردند و روایاتی را بر ضد مشروطه جعل کردهاند.
[3]. مرندی، ابوالحسن، دلائل براهین الفرقان، نسخه خطی موجود در کتابخانه مسجد اعظم (آیتالله بروجردی)، 1303ش، صص ۸۸ و ۸۹.
[4]. همان، فجایع الدهور، نسخه خطی موجود در کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی، 1344ق، ص ۵۵۷.
[5]. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ۲۶ جلد، دار الأضواء، لبنان، بیروت، چاپ: ۳، ۱۴۰۳ ه.ق.
[6]. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات أعلام الشیعة، ۱۷ جلد، دار إحیاء التراث العربی، لبنان، بیروت، ۱، ۱۴۳۰ ه.ق.
افزودن نظر جدید