پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ وقتی صحبت از صادرات می‌شود، بسیاری ذهنشان سراغ صادرات نفت و گاز، مواد غذائی، اتومبیل و... می‌رود. شاید جالب باشد بدانیم صادرات فرهنگ نیز نوعی کسب درآمد و ثروت می‌باشد. صادارت فرهنگ یک پدیده‌ای است که عمری چند ده ساله دارد، درآمد حاصل از این نوع صادرات گاهی بیشتر از سایر محصولات صادراتی یک کشور می‌باشد.

به گزارش "فرهنگ امروز"، به نقل از "مهر" در گفتگو با «کیم سئونگ هو» سفیر وقت کره جنوبی در تهران می‌خوانیم: «صنعت در کشور ما (کره جنوبی)، از سال ۱۹۹۵ به بعد، تحت تأثیر شوک حاصل از فروش فیلم «پارک ژوراسیک» که تاریخ ساخت آن به یک سال قبل (۱۹۹۴) برمی‌گشت، قرار گرفت. درآمد آمریکایی‌ها از بابت همین یک فیلم، تقریباً معادل ارزش صادرات کره در صنعت خودروسازی بود. ما برای حصول چنین درآمدی مجبور به فروش ۶۰۰ هزار خودرو به کشورهای خارجی بودیم؛ به همین دلیل تصمیم به تغییر روند فیلمسازی خود گرفتیم».[1]

کره از همین تلنگر استفاده کرد و با یک برنامه هدفمند و با سرمایه‌گذاری مالی و حمایت‌های قانونی و دولتی،  فرهنگ خود را به تمام جهان صادر کرد و عواید اقتصادی آن (که درآمد حاصل از فروش محصولات رسانه‌ای بود) را صَرف جذب گردشگر و هوادار فرهنگ کره کرد. البته کره، فرهنگ و مبانی جهان‌شناختی غرب (انسان‌محوری) را در لباس شرق ترویج می‌کند.

موج کره‌ای،[2] از سراسر جهان، شخصیت «آیدل‌ها»[3] را به‌عنوان کالای اصلی این صادرات فرهنگی عرضه کرد. طرفداران، چنان به این آیدل‌ها دلبستگی و علاقه دارند که هر نوع لباس، آرایش، مدل لباس، وسیله نقلیه و... را که تبلیغ کنند، آن محصولات سریع به فروش می‌رود و استقبال بالایی از جانب طرفداران دارد. «شرکت نتفلیکس»[4] اخیراً اعلام کرده که در سال ۲۰۲۲ نزدیک به ۵۰۰ میلیون دلار برای تولید محتوای کره‌ای هزینه خواهد کرد.

دولت کره جنوبی صنعت سرگرمی را مثل کلیدی برای اقتصاد ملی خود در آینده می‌بیند و بخش قابل توجهی از بودجه داخلی خود را روی ساخت فیلم‌ها و سریال‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند. یکی از مهم‌ترین اهداف دولت کره این است که در آینده، به بزرگترین صادرکننده سرگرمی و رسانه در دنیا تبدیل شود.

اداره‌ای با عنوان «ادارۀ محتوای فرهنگی» در وزارت فرهنگ کره تشکیل شده که با بودجه‌ای بالغ بر شش میلیارد دلار، هدفش توسعۀ اقتصاد کشور از طریق گسترش صنعت فرهنگی و سرمایه‌گذاری روی تولیداتی مثل فیلم و سریال و موسیقی است.[5]

به گزارش گروه فرهنگ و هنر روزنامه ابتکار «کره جنوبی با 45 میلیارد دلار، در رتبه هفتم صادرات محصولات سرگرمی جهان قرار گرفته است... گرچه کره یکی از موفق‌ترین نمونه‌ها در این زمینه است، اما در همین همسایگی خودمان هم شاهد رشد روزافزون تمرکز ترکیه بر محصولات فرهنگی‌اش هستیم. ترکیه توانسته در سال ۲۰۱۹ صادرات فرهنگی خود با محوریت سریال و فیلم را به ۱۸ میلیارد دلار برساند».[6]

برخی از طرفداران موج کره‌ای بیان می‌کنند که گروه‌BTS  و نظایر آن، برای نوجوانان کار می‌کنند و نماینده آنان هستند و برای آنان امیدآفرینی کرده و سعی می‌کنند در مشکلات کمکشان کنند؛ اما واقعیت این است که تمامی این گروه‌ها و موج کره‌ای، برای کسب درآمد ایجاد شده‌اند و دلیل اصلی و هدف این موج، رسیدن به ثروت است؛ این ثروت را هم از طریق جذب هوادار و طرفدار به دست می‌آورند؛ این طرفداران هستند که با گرایش به موج کره‌ای، باعث ثروتمند شدن شرکت‌های سرمایه‌گذار می‌گردند.

پی‌نوشت:
[1]. سایت فرهنگ امروز، سینمای تجاری ایران هم به چاشنی هنر آغشته است/ شوکِ «پارک ژوراسیک»، 30/ 3/ 1396، شناسه خبر: 50211.
[2]. هالیو (Hallyu) ، نوواژه‌ای است که به افزایش شهرت فرهنگ کره در سطح جهان اشاره می‌کند.
[3]. آیدل به فرد مشهور و خواننده محبوب می‌گویند.
[4]. نِتفلیکس (Netflix) یک پلتفرم و شرکت تولیدکننده محتوای برتر آمریکایی، شرکت سرویس پخش مبتنی بر اشتراک است که از طریق کتابخانه‌ای از فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی، پخش آنلاین می‌کند.
[5]. سایت آخرین خبر، «موج کره‌ای» چگونه شکل گرفت؟ 1401/1/9.
[6]. روزنامه ابتکار، صادرات فرهنگی چگونه می‌تواند بر درآمد ارزی یک کشور اثر بگذارد؟، 31/ 1/ 1401.

محمدجواد نصیری.