پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ قضیه صلیب و آموزه‌ی فدا از جمله مبنایی‌ترین مباحث موجود در مسیحیت کنونی است. بر طبق این عقیده، مسیحیان معتقدند که آدم با گناه نخستین خود، تمام فرزندان خود را به گناه آلوده بود و برای آمرزش این گناه راهی جز فدا شدن عیسی مسیح و به صلیب کشیده شدن وی نداشت. حال‌آنکه بررسی گفتار و اعمال عیسی مسیح در کتاب مقدس نشان می‌دهد که نجات انسان‌ها منحصر در کشته شدن عیسی مسیح نبوده و راه‌های دیگری نیز برای آمرزش وجود داشته است.

یکی از راه‌های نجات بشر و بخشیده شدن گناهان وی از دیدگاه عیسی مسیح، گذشت او از تقصیرات دیگران است. به این بیان که اگر فردی گناه‌کار از خطا و تقصیرات دیگری بگذرد خداوند نیز از گناه خود وی گذشته و او را مورد عفو آمرزش خود قرار می‌دهد: «زیرا هرگاه تقصیرات مردم را بدیشان بیامرزید، پدر آسمانی شما، شما را نیز خواهد آمرزید. امّا اگر تقصیرهای مردم را نیامرزید، پدر شما هم تقصیرهای شما را نخواهد آمرزید.»[1] همان‌گونه که واضح است بخشیده شدن گناهان انسان‌ها و اینکه آن‌ها بدون گناه به نزد پروردگار خود بروند منحصر در آموزه‌ی فدا نبوده و بر طبق آیه‌ی مذکور اگر شخص اندکی تغییر معنوی در خود ایجاد کرده و بتواند از تقصیرات دیگران بگذرد گناهان وی نیز مورد مغفرت واقع خواهد شد.

در بخشی دیگر از کتاب مقدس عیسی مسیح در مقابل کاتبان و کَهَنه یهودی کودک مفلوجی را مورد خطاب قرار داده و وی را از آمرزیده شدن گناهانش خاطرجمع می‌کند. عیسی مسیح چون با عکس‌العمل شدید کاتبان مواجه می‌شود که ادعای آمرزیدن گناه توسط شخصی را کفر قلمداد می‌کند، شفا دادن آن کودک مفلوج را دلیل بر حقانیت ادعای خود در مورد آمرزش گناهان قرار داده و آن کودک مفلوج را شفا می‌دهد. «ناگاه مفلوجی را بر بستر خوابانیده، نزد وی آوردند. چون عیسی ایمان ایشان را دید، مفلوج را گفت، ای فرزند، خاطر جمع دار که گناهانت آمرزیده شد. آنگاه بعضی از کاتبان با خود گفتند: این شخص کفر می‌گوید. عیسی خیالات ایشان را درک نموده، گفت: از بهر چه خیالات فاسد به خاطر خود راه می‌دهید؟ زیرا کدام سهل تر است، گفتن اینکه گناهان تو آمرزیده شد یا گفتن آنکه برخاسته بخرام؟ لیکن تا بدانید که پسر انسان را قدرت آمرزیدن گناهان بر روی زمین هست. آنگاه مفلوج را گفت: برخیز و بستر خود را برداشته، به خانه خود روانه شو!»[2] بر طبق این آیه چون عیسی مسیح می‌تواند مفلوجی را شفا دهد بنابراین توانایی آمرزیدن گناهان وی را نیز داشته و آمرزش گناه با این استدلال نیز منحصر در فدا و صلیب نیست.

در بخشی دیگر از کتاب مقدس، عیسی مسیح در مورد زن زناکاری که به حکم تورات باید سنگسار می‌شد با فریسیان و کاتبان گفتگو و بحث و جدال کرده و در نهایت زن زناکار به جای اینکه بر اساس احکام تورات سنگسار شود، توسط عیسی مسیح با احتجاج به گناه‌کاری خود فریسیان، بخشیده شده و روانه‌ی منزلگاه خود شد: «امّا عیسی ... که ناگاه کاتبان و فریسیان زنی را که در زنا گرفته شده بود، پیش او آوردند و او را در میان برپا داشته،  بدو گفتند: ای استاد، این زن در عین عمل زنا گرفته شد؛ و موسی در تورات به ما حکم کرده است که چنین زنان سنگسار شوند. امّا تو چه می‌گویی؟ و این را از روی امتحان بدو گفتند تاادّعایی بر او پیدا کنند. امّا عیسی سر به زیر افکنده، به انگشت خود بر روی زمین می‌نوشت. و چون در سوال کردن الحاح می‌نمودند، راست شده، بدیشان گفت: هر که از شما گناه ندارد اوّل بر او سنگ اندازد... پس عیسی چون راست شد و غیر از زن کسی را ندید، بدو گفت، ای زن آن مدّعیان تو کجا شدند؟ آیا هیچکس بر تو فتوا نداد؟ گفت: هیچکس ای آقا. عیسی گفت: من هم بر تو فتوا نمی‌دهم. برو دیگر گناه مکن.»[3] آنچه که از این داستان به صورت یقینی فهمیده ‌می‌شود این است که بخشیده شدن گناه شخصی تنها بر فرض کشته شدن و به صلیب کشیده شدن عیسی مسیح نبوده و نیست.

با توجه به این موارد اندک که در آن اشخاصی توسط عیسی مسیح در حال حیات خود بخشیده شدند، آیا برای بخشیده شدن انسان‌های دیگر می‌توان گفت که راهی جز فدا شدن عیسی مسیح وجود نداشته است؟ کسی که با اراده‌ی خود قادر به بخشیدن و آمرزش برخی از افراد است آیا به همین ترتیب نمی‌تواند سایر انسان‌ها را نیز مورد آمرزش قرار دهد تا رنج صلیب را به جان نخریده و از خدای خود طلب خلاصی نکند؟

پی‌نوشت:
[1]. ترجمه‌ی قدیم کتاب مقدس، متی 6: 14_15.
[2]. ترجمه‌ی قدیم کتاب مقدس، متی 9: 2-6.
[3]. ترجمه‌ی قدیم کتاب مقدس، یوحنا 8: 1-11.