پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از وقایع تلخ تاریخی، جنگ‌ها هستند. اگر این جنگ‌ها به اسم دین و مذهب واقع شوند، علاوه بر خسارات مالی و جانی، خسارات معنوی زیادی را نیز به دنبال خواهند داشت. ضدیت با دین، جدایی دین از سیاست، لیبرالیسم و ... محصول همین درگیری‌های مذهبی است. تاریخ مسیحیت پر است از جنگ‌هایی که به اسم خدا و دین او برپا شده است. یکی از این جنگ‌ها به «جنگ سی‌ساله» معروف است. در این بخش اطلاعاتی راجع به این جنگ از ویکی‌پدیا تقدیم شما می‌گردد. امید است که این ترجمه کمکی هرچند ناچیز به محققین در راستای بررسی تفصیلی این جنگ باشد. 

از سال 1617،‌ آلمان به تلخی تقسیم شد. روشن بود که ماتیاس (Matthias)، امپراتور مقدس روم و پادشاه بوهمیا (Bohemia)، بدون وارث خواهد مرد. و در نتیجه سرزمین‌های او به نزدیک‌ترین خویشاوند مرد او، یعنی پسر عمویش فردیناند اشتایرمارک (Ferdinand of Styria) خواهد رسید. فردیناند که از یسوعیان آموزش دیده بود، یک کاتولیک سرسخت بود. عدم پذیرش فردیناند به عنوان ولیعهد توسط پروتستان‌ها، آنگاه که نمایندگان او در پراگ (پایتخت جمهور چک) را اخراج کردند، موجب جنگ سی ساله در 1618 شد. جنگ سی ساله بین سال‌های 1618 و 1648 ادامه داشت و عمدتاً‌  قلمرو آلمان امروزی و قسمت عمده اروپا را فرا گرفت. این جنگ که در ابتدا با درگیری‌های مذهبی بین پروتستان‌ها و کاتولیک‌ها در امپراتوری مقدس رومی، آغاز شد، به تدریج به یک جنگ عمومی که قسمت عمده اروپا را در برگرفت، تبدیل شد. البته علل این جنگ مسائل دینی صرف نبوده است. مداخله‌های قدرت‌های خارجی مانند دانمارک و سوئد در طرف پروتستان موجب طولانی شدن جنگ و افزایش خسارات آن شد. در مراحل بعدی جنگ، فرانسه کاتولیک،‌ از ترس افزایش قدرت هابسبورگ Habsburg power [1] در قسمت پروتستان مداخله کرد.

محاصره  ماگدبورگ یکی از شهرهای آلمان، در 1631

در این جنگ، از سی هزار شهروند آن، تنها پنج هزار نفر زنده ماندند. جنگ سی ساله، موجب ویرانی تمام مناطق اشغال شده توسط سربازان خارجی شد. قحطی گسترده و بیماری موجب از بین رفتن جمعیت ایالت‌های آلمان شد و در مقیاس کمتر، سرزمین‌های سفلی the Low Countries[2] و ایتالیا قدرت‌های درگیر را به ورشکستی سوق دادند. این جنگ با عهدنامه وستفالی (Peace of Westphalia) که در مونستر (Münster) بسته شد پایان گرفت. در طول جنگ، به طور متوسط حدود 30 درصد جمعیت آلمان کاهش یافت. در یکی از ایالت‌های آلمان به نام براندنبورگ (Brandenburg)، تلفات تا نصف جمعیت برآورد شده است و در برخی مناطق جمعیت تا دو سوم کاهش یافته است. جمعیت سرزمین‌های چک، تا یک سوم کاهش یافته است. ارتش سوئد به تنهایی 2000 قلعه، 18000 روستا و 1500 شهر در آلمان یعنی یک سوم شهرهای آلمان را نابود کرد. عمده آسیب‌ها به صومعه‌ها، کلیساها و دیگر نهادهای دینی وارد شد. آلمان جمعیت و نواحی زیادی را از دست داد و به ایالات‌های نیمه مستقل تقسیم شد.

منبع: ویکی‌پدیا انگلیسی، مدخل «Thirty Years' War».

پی‌نوشت:

[1]. دودمان هاپسبورگ (House of Habsburg)، یکی از مهم‌ترین دودمان‌های پادشاهی در اروپا بوده است. شهرت این دودمان به خاطر انتخاب شدن بسیاری از امپراتوران امپراتوری مقدس روم از این دودمان می‌باشد، همین طور پادشاهان اتریش، امپراتوری اسپانیا و چندین کشور دیگر نیز از این دودمان بوده‌اند. این دودمان که اصلیت آن‌ها به سوئیس برمی‌گردد، حکمرانی را در ابتدا در اتریش آغاز کردند که شش سده به طول انجامید. سپس یک رشته از ازدواج‌ها، بورگوندی، اسپانیا بوهمیا و مجارستان را نیز به قلمرو آنان اضافه کرد. در سده ۱۶ میلادی، دودمان به دو بخش هاپسبورگ اسپانیا و هابسبورگ اتریش تقسیم شد. (ویکی‌پدیا فارسی)
[2]. هلند و بخشی از بلژیک و لوکزامبورگ.