پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در تعریف روح‌القدس در قاموس کتاب مقدس آمده است که روح‌القدس همان روح خداست و یکی از اقنوم ثلاثه است. مسیحیان معتقدند که کتاب مقدس به وضوح ذات روح‌القدس و الوهیت آن را به ما می‌آموزد. آنان معتقدند در کتاب مقدس اسماء خدا و همچنین صفات و اعمال و عبادتش به روح‌القدس نیز نسبت داده شده، بنابراین روح‌القدس خداست.

اما به‌راستی اگر روح‌القدس خداست پس چرا در هیچ جای کتاب مقدس، مسیح نگفته است که روح‌القدس خداست؟ چرا نویسندگان اناجیل از زبان خود یا از زبان حواریون در اناجیل به صراحت نگفته اند روح‌القدس خداست؟ از مهم‌ترین سخنی که جهت اثبات خدا بودن روح‌القدس به آن استدلال کرده‌اند آیه‌ای است که در انجیل یوحنا آمده است. «خدا روح است و هر که او را پرستش کند می‌باید به روح و راستی بپرستد».[1] اما انجیل یوحنا 60 سال بعد از عروج یا به صلیب کشیده شدن مسیح نوشته شده است. همچنین این کلام نمی‌تواند مدعا را ثابت کند. در این آیه آمده است که خدا روح است نه اینکه روح همان خداست و فرق زیادی بین این دو تعبیر وجود دارد. روح در کلام اول وصف خداست. مثل خدا نور است و نمی‌تواند دلالت بر خدا بودن روح کند؛ اما گزاره روح معهود، خدا است، اقرار و دلالت بر خدا بودن و الوهیت روح است و چنین جمله‌ای نیامده است.

به فرض اگر قبول کنیم که عبارت «خدا روح است»، سخنی صریح بر الوهیت اقنوم سوم یعنی روح‌القدس باشد، لازمه قبول این حرف منجر به پذیرفتن اقنوم چهارم و پنجم نیز می‌شود. چراکه در عهد جدید آمده که: «این است پیغامی که از او شنیده‌ایم و به شما اعلام می‌نماییم که خدا نور است و هیچ ظلمت در وی هرگز نیست»[2] و «کسی که محبت نمی‌نماید، خدا را نمی‌شناسد زیرا خدا محبت است».[3] روشن است که گفته «خدا نور است» و «خدا محبت است». با تطبیق استدلال مذکور در عبارت «خدا روح است» به این دو مورد، واجب می‌شود که اقنوم چهارم یعنی «نور خداست» و همچنین اقنوم پنجم یعنی «محبت و عاطفه خداست» را نیز بپذیریم و به‌یقین هیچ‌کدام از مسیحیان خدا بودنِ نور و محبت را نمی‌پذیرند. پس چگونه قائل به خدایی روح می‌شوند؟

پی‌نوشت:
[1]. انجیل یوحنا 4:24
[2]. رساله اول  یوحنا 1:5
[3]. رساله اول یوحنا 4:8