پیامد خوش‌گذرانی‌های هخامنشیان در گفتار اسکندر

  • 1403/06/17 - 06:48

اسکندر مقدونی می‌گوید انسانی که سختی بکشد، رشد می‌کند. اما تن‌پروری و عیش و نوش، انسان را ناتوان می‌کند. هخامنشیان، به خوش‌گذرانی پرداختند و این موجب ضعف و ذلت آنان شد.

.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ پلوتارک (Plutarch) تاریخ‌نگار یونانی، متوفای 127 میلادی، از زبان اسکندر مقدونی (Alexander the Great) انتقاداتی را نسبت به اشراف هخامنشیان بیان کرده است که ارزش خواندن دارد:

اسکندر می‌دید که افراد مورد علاقه‌اش (سرداران، مشاوران و نزدیکانش) کاملاً مُجَلّل شده‌اند و در زیاده‌روی و اسراف، به حد ابتذال رسیده‌اند. برای مثال، یکی از آنان، از میخ‌های نقره در چکمه خود استفاده می‌کرد. یا از خوراکی‌های گران‌قیمت و پارچه‌های نفیس استفاده می‌کردند، یا هنگامی که حمام می‌کردند، از روغن‌ها و عطرهای گران‌بها و کم‌یاب استفاده می‌کردند. دیگر کسی روغن ساده برای تدهین به کار نمی‌بُرد. بیشتر آنان با خود، خدمتکاران بسیار داشتند تا در حمام، آنان را مالش دهند.

پس اسکندر آنان را سرزنش کرده؛ گفت: من در حیرت و شگفتی‌ام، کسانی که در چندین مبارزه بزرگ و نبردهای پرخطر، فاتح و پیروز شده‌اند، آیا نمی‌دانند آنکه وقت خود را به تلاش و کوشش می‌گذراند، از کسی که عمر خویش را بیهوده و باطل می‌گذراند، بهتر به خواب می‌رود و راحت‌تر زندگی می‌کند؟ چگونه این اشخاص درک نکرده‌اند که زندگانی کردن به مانند پارس‌ها (منظور: هخامنشیان ) یعنی غرق در تجمل و خوش‌گذرانی بودن مایه اسارت و ذلت است، ولی کار کردن مزیتی است که موجب رشد و ترقی است؟ آیا نمی‌دانند که هرکس تن خود را به راحت و عشرت عادت دهد، ناتوان می‌شود؟ مگر نمی‌دانید که نهایت پیروزی ما در این است که از رفتار دشمنِ شکست‌خورده (یعنی هخامنشیان ) بپرهیزیم تا به عاقبت او گرفتار نشویم؟

اسکندر برای اینکه الگویی برای دیگران باشد، وقت خود را به شکار و نبرد می‌گذراند و جسم خود را به رنج می‌انداخت تا گرفتار رفاه‌زدگی و تن‌آسایی نشود. او به این منظور، با شیر خشمگین می‌جنگید. اسکندر به جهت پاسداری از توانمندی خود و همچنین به این منظور که خود را سرمشق دیگران قرار دهد، همواره دست به چنین رفتارهایی می‌زد. ولی همراهان و اطرافیان او، ترجیح می‌دادند که به عیش و نوش و تن‌پروری بپردازند. از این روی، پس از چندی زبان به سرزنش اسکندر باز کردند. اسکندر این بدگویی‌ها را تحمل کرده؛ همچون گذشته، با مهربانی و دوستی با آنان رفتار می‌کرد و می‌گفت که عاقبت شاهان همین است که از زخم زبان دیگران رنج ببرند و در مسیر رسیدن به بزرگی و شکوه راستین، بدی‌ها ببینند و بشنوند.

 He saw that his favourites had grown altogether luxurious, and were vulgar in the extravagance of their ways of living. For instance, Hagnon the Teian used to wear silver nails in his boots; Leonnatus had dust for his gymnastic exercises brought to him on many camels from Egypt; Philotas had hunting-nets a hundred furlongs long; when they took their exercise and their baths, more of them actually used myrrh than olive oil, and they had in their train rubbers and chamberlains. Alexander therefore chided them in gentle and reasonable fashion. He was amazed, he said, that after they had undergone so many and so great contests they did not remember that those who conquer by toil sleep more sweetly than those who are conquered by their toil, and did not see, from a comparison of their own lives with those of the Persians, that it is a very servile thing to be luxurious, but a very royal thing to toil.... Alexander, then, in exercising himself and at the same time inciting others to deeds of valour, was wont to court danger; but his friends, whose wealth and magnificence now gave them a desire to live in luxury and idleness, were impatient of his long wanderings and military expeditions, and gradually went so far as to abuse him and speak ill of him. He, however, was very mildly disposed at first toward this treatment of himself and used to say that it was the lot of a king to confer favours and be ill-spoken of therefor. And yet in the most trifling attentions which he paid his familiar friends there were marks of great good-will and esteem. I will instance a few of these.[1]

پی‌نوشت:
[1]. بنگرید به: Plutarch, Alexander, Chapter 40-41, from: perseus

تولیدی

دیدگاه‌ها

آیا کوروش هم به خوش گذرانی می پرداخت مدام؟

کوروش بیشتر زندگی اش را به جنگ گذراند. کمتر وقت خوشگذرانی داشت. اما پادشاهان بعدی اکثراً بله...

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.