پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی برای تبلیغ دوره‌های آموزشی یوگا، با مطالبی همانند زیر مواجه می‌شویم:

آموزش یوگا، تناسب اندام. یوگا از جمله ورزش‌هایی به‌شمار می‌رود که در خانه به راحتی قابل انجام است. آموزش ‌یوگا برای تناسب اندام بسیار محبوب بوده و همچنین در لاغری و تناسب اندام تاثیرگذار است. در بخشی از آموزش یوگا، نحوه تقویت پاها، مفصل زانو، گردن، ساق پا، بازو، لگن و سایر بخش‌های بدن را فرا خواهید گرفت و از جمله حرکاتی که در سبک‌های «وینیاسا، آشتانگا ، پاور و بیکرام» آموزش یوگا را فرا خواهید گرفت شامل مواردی از قبیل حرکت «سگ سر پایین، سر به زانو، کودک شاد، ایستادن روی دست، پیچ ماهی، پروانه، کلاغ، قورباغه، کمان» و غیره می‌شود.

حرکاتی که برای ترویج یوگا ذکر می‌شود در اصطلاح «آساناها» دارای اشکالات اساسی است که در مقالات مختلف به نقد آسیب‌های جسمی  و روحی و ... آن پرداخته شده است.[1] سلامتی، ورزش، کاهش دردها، حل مشکلات روانی، یا افزایش زیبایی، جوانی و... را به عنوان اهداف یوگا مطرح می‌کنند؛ ولی بیان نمی‌شود یا خیلی کم بیان‌می‌شود که یوگا خطراتی هم دارد. «ساراسواتی ساتیاناندا» از اساتید بزرگ و یوگا‌کار معروف می‌گوید: «یوگا «ممکن است منجر به زیان‌هایی هم بشود»؛ زیرا با یوگا به یک کار پرخطر وارد می‌شوید.» [2] کسانی که دوره‌های آموزشی یوگا را ترویج و با برگزاری کلاس به ثروت و جایگاه می‌رسند کلاهبردارانی هستند که با فریب مردم، آنان را ترغیب می‌کنند که در کلاس‌هائی که‌ آسیب فراوان دارد شرکت کنند.

ترویج کنندگان یوگا از نتایج بسیار شگفت انگیزی که پرتوجویان(دانش‌آموزان) یوگا به آن دست پیدا کردند سخن می‌گویند. این یک فریب ودروغ دیگر است. اکثر افرادی که در کلاس‌های یوگا شرکت می‌کنند به اهداف ادعایی یوگا نرسیدند؛ طبیعی هم هست که این طور باشد، چون یوگا برای کاهش وزن و لاغری درست نشده است، یوگا اصلا ورزش و سلامتی نیست. یوگا در هندوستان ایجاد شده است برای ارتباط عملی و پرستش و ارتباط با بت‌های خودشان. یوگا یکی از شش مکتب هندوئیسم است. بنابراین اگر یوگا باعث لاغری و شادابی پوست و... می‌شد جای تعجب داشت.

همچنین یوگاکار مشهور دیگری به نام « آناندا سوامی ساتیاسنگ » بیان می‌کند که یوگا برای بشر حاصل چندانی نداشته است: «در عصر حاضر، یوگا تقریباً در هر گوشه‌ای از جهان تمرین می‌شود، اما در حقیقت هیچ‌گونه تغییری در هوشیاری بشریت مشاهده نمی‌گردد».[3]

برخی افرادی که در پیج‌ها، سایت‌ها، کانال‌ها و شبکه‌های اجتماعی دیگر با دریافت مبالغی، تبلیغات دوره‌ها و نکات مثبت یوگا را انجام می‌دهند، بیان می‌کنند ما اطلاعی از ماهیت حقیقی، شیادی‌ها و آسیب‌های یوگا نداشتیم و الا این مطالب و پست‌ها را منتشر نمی‌کردیم؛ اغلب این افراد درست می‌گویند، از این رو باید تا جایی که می‌شود مطالب نقدی افشاگرانه از آسیب‌ها و حقیقت یوگا تولید شود و افرادی که سکوهاِی نشر دارند به انتشار این مطالب همت کنند تا یک روشنگری عمومی شکل بگیرد و خانواده‌ها و افرادی که دارای پیج و کانال و سایت هستند هم مطلع شوند. ارزش این کار بسیار بالا است چون با آگاه کردن افراد دیگر، دامنه تبلیغات یوگا محدود شده و افراد کمتری آسیب می‌بینند.

پی‌نوشت:
[1]. www.adyannet.com/fa/news/43298
[2]. ساراسواتی ساتیاناندا، یوگا سوتره‌های پتنجلی، ترجمه سید جلال‌الدین موسوی نسب (آناندا جیوتی)، ص۳۹، تهران، انتشارات فراروان، ۱۳۸۰.
[3]. آناندا سوامی ساتیاسنگ، علم عناصر (تاتواشودهی)، ص۳۷، جلال موسوی نسب، تهران: فراروان، ۱۳۷۷
محمد جواد نصیری