پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از استدلال‌هایی که دکتر «احمد صبحی منصور» و سایر پیروان جریان افراطی «قرآنیون» برای اثبات مدعای قرآن‌بسندگی خود ارائه می‌دهند این است که: «قرآن، شریعت خدا است و سنت، تفسیر و شریعت بشر و بر ضد شریعت خدا است؛ زیرا وظیفه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله فقط ابلاغ «ما انزل الله» بوده است و «ما انزل الله» هم فقط آیات قرآن است؛ بنابراین هر سخنی که در مورد سنت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله گفته می‌شود، باید سوزانده شود و هر کسی که بخواهد چیز دیگری جز قرآن را در تبلیغ خود برای بشر بیفزاید، بابی برای شیطان گشوده است و این کار، شرک به خدا و همراهی با شیطان است و مردم، فقط باید به قرآن رجوع کنند».[1]

نقد و پاسخ

تصویری که «احمد صبحی منصور» و سایر پیروان این جریان، از شخص پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله ارائه می‌کنند، در حد یک نامه‌رسان بی‌اطلاع از محتوای نامه است که مثل دیگران، باید با خواندن این نامه مقصود خداوند را بفهمد و از دیگران هیچ امتیازی ندارد. مرجع حضرت هم قرآن است، چنان که مرجع دیگران، قرآن است؛ ولی این تصویر از جایگاه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، در تناقض با بسیاری از آیات قرآن است.

این برداشت «قرآنیون» و این نوع از نگاه آنها نسبت به شخص پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، خلاف آیات قرآن است؛ زیرا قرآن بر قلب هیچ کسی غیر از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نازل نشده است؛ بنابراین، فهم پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از قرآن، متفاوت با فهم عادی بشری از قرآن است. پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله همانند یک نامه‌رسان نیست، بلکه با قرآن اشتراک وجودی دارد؛ چون قرآن بر دل او نازل و بر زبانش جاری شده است. چنان که خداوند متعال در قرآن فرموده: «نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ * عَلَى قَلبِكَ لِتَكُونَ مِنَ ٱلمُنذِرِينَ»؛[2] «(جبرئيل) روح الامين (فرشته بزرگ خدا) آن را نازل گردانيده * و آن را بر قلب تو (ای پیامبر!) فرود آورده تا از عقاب خدا بترسانى».

بنابراین، هیچ بشری جز پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و حضرات معصومین علیهم‌السلام نمی‌تواند ادعا کند که قرآن را آن‌گونه که خداوند نازل کرده است، دریافت کرده و فهمیده‌ است و به همین جهت، دیگران به فهم حضرات معصومین علیهم‌السلام نیاز دارند و فهم پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از وحی و آیات قرآن، در سنّت قولی و عملی او بیان شده است. پس اساس حجیت سنت، فهم ویژه و برتر و خالی از اشتباه و خطای پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از مفهوم و مقصود وحی است.

از طرفی خداوند در قرآن، وظیفه تعلیم، تزکیه، تبیین،[3] را بر عهده پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله قرار داده و همچنین مسلمانان را امر به تبعیت و اطاعت[4] از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله کرده است که همگی این آیات، خود دلیلی محکم بر حجیت سنت رسول خدا صلی‌الله‌‌علیه‌وآله است.

پی‌نوشت:
[1]. سایت اهل القرآن، «لماذا يختلف القرآنيون» در بخش فتاوای احمد صبحی منصور« وبالتالی أی کلام یقال عن حیاه نبی یجب حرقه وفسح المجال فقط لما أنزل الله لیغلق باب الشیطان ولایجد الناس إلا ملجأ واحداً یلجوأون إلیه لیهتدوا به وذلک هو ما أنزل الله».
[2]. سوره مبارکه شعرا، آیات 193و194.
[3]. «كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِنْكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ»؛[بقره/151] «همان گونه (که با تغییر قبله، نعمت خود را بر شما کامل کردیم)، رسولی از خودتان در میان شما فرستادیم؛ تا آیات ما را بر شما بخواند و شما را پاک کند و به شما، کتاب و حکمت بیاموزد».
[4]. «رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنْزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ»؛[آل‌عمران/53] «پروردگارا! به آنچه نازل کرده‌ای، ایمان آوردیم و از فرستاده (تو) پیروی کردیم؛ ما را در زمره گواهان بنویس!»