پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ ایجاد وحدت میان فرق اسلامی، به عنوان مهم‌ترین راهکار برای ارتقای جایگاه مسلمین در جهان، همواره موردتوجه بیشتر علمای اسلام بوده است. تلاش‌های گسترده «آیت‌الله‌العظمی بروجردی» و شیخ «شلتوت» برای تقریب بین سنی و شیعه، نمونه‌ای از حرکت علمای اسلام در جهت رسیدن به وحدت در میان مسلمانان است.

با نگاه کوتاهی به تاریخ اسلام، به این نتیجه می‌رسیم که در هر مقطعی از تاریخ اسلام که تفرقه و اختلاف‌های مذهبی در میان مسلمانان بروز کرده، تجربه شکستی تلخ نیز در کارنامه آنها ثبت شده است؛ نصوص دینی مسلمانان نیز، بر وحدت و پرهیز از اختلاف به‌ عنوان فریضه‌ای دینی تأکید دارند؛ اما امروزه متأسفانه گروه‌های تکفیری و تندرو، همگام با «صهیونیسم» و غرب تلاش می‌کنند، به اختلاف میان اهل‌سنت و شیعیان دامن بزنند.

متأسفانه در رسیدن به این هدف، تا حد زیادی موفق بوده‌اند. به تعبیر برخی از پژوهشگران، تکفیری‌ها، به رغم جمعیت اندک و اعتقادهای بی‌اساس خود، در برانگیختن افکار عمومی اهل‌سنت، ضد شیعیان و به خصوص جمهوری اسلامی ایران، بسیار توانایی دارند؛ نمونه بارز این مورد، «ابومصعب زرقاوی» بود. او نظر برخی از اهل‌سنت عراق را ضد ایران برانگیخت و این تفکر را به آنها القا کرد که صفوی‌های جدید، در حال تصرف قلمرو تاریخی اهل‌سنت هستند.

زرقاوی، شیعیان را دشمن شماره یک خود معرفی کرد و گفت: «دشمنان ما چهار گروهند: آمریکایی‌ها، کردها، وابستگان دولت عراق و شیعیان؛ از نظر ما گروه اخیر، کلید تحولات سیاسی عراق است، به این معنا که اگر ما عمق دینی، سیاسی و نظامی آنها را هدف قرار دهیم، آنها نیز تحریک می‌شوند و خوی وحشی‌گری خود را به اهل‌سنت نشان می‌دهند؛ اگر در انجام این طرح، موفق شویم، می‌توان گفت که توانسته‌ایم اهل‌سنت غافل را نسبت به این گروه آگاه کنیم».[1]

تلاش برای شکست تقریب میان مسلمین، تنها به تکفیری‌هایی که به‌ظاهر، خود را سنی معرفی می‌کنند، محدود نمی‌شود، بلکه گروه‌ها یا افرادی دیگر نظیر «یاسر الحبیب» روحانی لندن‌نشین کویتی‌الاصل و «حسن اللهیاری» روحانی افغانی‌الاصل ساکن لس‌‌آنجلس نیز که خود را شیعه معرفی می‌کنند همسو با تکفیری‌ها در جهت ایجاد فتنه و آشوب در میان مسلمانان، مورداستفاده دشمنان قرار می‌گیرند؛ اهانت این افراد به مقدسات اهل‌سنت، بهانه لازم را برای مبارزه تکفیری‌ها با شیعیان و تضعیف تقریب، فراهم می‌کند.

مقام معظم رهبری در واکنش به این فعالیت‌ها، ضمن حرام دانستن اهانت به نمادهای دینی اهل‌سنت فرمودند: «بدانید آن کسانی که شیعه را علیه سنی و سنی را علیه شیعه تحریک می‌کنند، نه شیعه را دوست دارند و نه سنی را؛ با اصل اسلام دشمن‌اند».[2]

در دیدگاه تکفیری‌ها، نه تنها ضرورتی برای وحدت و تقریب میان مذاهب اسلامی وجود ندارد، بلکه فعالیت‌های تقریبی جمهوری اسلامی ایران را، از سیاست‌های حکومت برای تأمین منافع خود می‌دانند؛ این در حالی است که راهبرد تقریب میان مذاهب، مقتضای عقاید اسلامی است و اعتقاد به عدم جواز تفرقه در بین مسلمانان از بدیهیات مکتب اسلام است.

از آنجا که ایجاد اختلاف‌های فرقه‌ای و مذهبی، از لوازم اندیشه‌های تکفیری است، داعش به عنوان افراطی‌ترین گروه تکفیری در عصر حاضر، بیشترین ضرر را متوجه وحدت اسلامی کرد.

پی‌نوشت:
[1]. سیدنژاد، سید باقر، «سلفی‌گری در عراق و تأثیر آن بر جمهوری اسلامی ایران»، ص104.
[2]. بیانات در دیدار جوانان و دانشجویان سیستان و بلوچستان، 6 اسفند 1381.