پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ وجود مقدس پنجمین حجت خدا حضرت امام محمد باقر (علیه‌السلام) در اول ماه رجب سال پنجاه و هفت هجری قمری، در شهر مدینه منوره دیده به جهان گشود.
آن حضرت اولین کسی از ائمه (علیهم‌السلام) بودند که نسبشان هم از جانب پدر و هم از جانب مادر فاطمی بودند. پدر گرامی آن حضرت وجود مقدس امام زین العابدین (علیه‌السلام) و مادر بزرگوار ایشان، فاطمه دختر امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) بود.

نکته‌ای که باید بیان کرد این است که تمامی اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) آن‌چنان در قله‌های رفیع فضیلت و کمال می‌درخشیدند که دوست و دشمن با دیدن این کمالات و فضائل نسبت به آنان، سر تعظیم فرود آورده‌اند و لب به تحسین گشوده‌اند.
حضرت امام باقر (علیه‌السلام) نیز آن‌چنان عظمت معنوی خیره کننده‌ای داشتند که بزرگان سایر مذاهب را به تحسین وادار کرده است. بنابراین در این نوشتار، بیان برخی از علمای اهل سنت در مدح و تحسین حضرت امام باقر (علیه‌السلام) را بیان می‌کنیم:

شخصیتی که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) او را به باقر ملقب کرده و به جابر فرمود سلام من را به او برسان؛
ابن ابی الحدید معتزلی می‌گوید: «او امام باقر (علیه‌السلام) بزرگ فقهاء اهل حجاز بود و از او و فرزندش جعفر (علیه‌السلام) مردم فقه را آموختند و به باقر (علیه‌السلام) ملقب گردید و او باقر علم بود و رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) او را به باقر ملقب کرده و بعد از او کسی خلق نشد و به او بشارت داده بود و به جابر وعده داد که او را می‌بیند و فرمودند: او را کودک می‌بینی. هنگامی‌که او را دیدی سلام مرا به او ابلاغ کن و جابر زنده بود تا او (امام باقر (علیه‌السلام)) را دید و آنچه به او وصیت شده بود را به ایشان عرضه داشت.»(1)

شخصیتی که علم شکافت و اصل علم را می‌شناخت؛
محی‌الدین نوی از بزرگان شافعی مذهب، در مورد امام باقر (علیه‌السلام) می‌گوید: «ابوجعفر معروف به باقر (علیه‌السلام) به این اسم نامیده شد؛ چرا که علم را شکافت و او اصل علم و علوم مخفی را می‌شناخت؛ ... او از تابعین و فردی با عظمت و امامی ماهر و بر جلالتش اجماع وجود دارد؛ جزء فقها و امامان مدینه شمرده می‌شد.»(2)

ابن تیمیه حرانی در مورد فضائل امام باقر (علیه‌السلام) چنین اعتراف می‌کند که: «ابوجعفر محمد بن على از بهترین‌هاى اهل علم و دین بود. گفته شده او را باقر نامیدند، زیرا علم را شکافت.»(3)
شمس الدین ذهبی یکی دیگر از بزرگان اهل سنت در مورد شخصیت امام باقر (علیه‌السلام) می‌گوید: «امام باقر (علیه‌السلام) تنها کسی بود که بین علم و عمل و سیادت و شرافت و اعتماد و وقار را جمع کرده بود؛ ... ابوجعفر به باقر مشهور گردید؛ زیرا در علم وسعتی ایجاد کرده بود و او اصل علم و علوم مخفی را می‌شناخت و ابوجعفر امامی مجتهد و تالی کتاب خداوند بزرگ بود.»(4)

پی‌نوشت:
1. إبن أبی‌الحدید مدائنی معتزلی، ابوحامد عزالدین بن هبة الله بن محمد بن محمد، شرح نهج البلاغة، ج15، ص164، تحقیق: محمد عبد الكریم النمری، دار الكتب العلمیة - بیروت / لبنان.
2. نووی شافعی، محی الدین أبوزكریا یحیى بن شرف بن مر بن جمعة بن حزام، تهذیب الأسماء واللغات، ج1، ص103، تحقیق: مكتب البحوث والدراسات، دار الفكر – بیروت.
3. ابن تیمیه الحرانی الحنبلی، ابوالعباس أحمد عبدالحلیم، منهاج السنة النبویة، ج4، ص50، تحقیق: د. محمد رشاد سالم، مؤسسة قرطبة.
4. ذهبی شافعی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان، سیر أعلام النبلاء، ج13، ص120 ، تحقیق: شعیب الأرنؤوط، محمد نعیم العرقسوسی، مؤسسة الرسالة – بیروت.