پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از جمله اقدامات بیگانگان برای از بین بردن وحدت جهان اسلام، ترویج ملى ‏گرايى در میان مسلمانان است. ملی گرایی یا همان ناسیونالیسم به اصالت دادن به تعلقات قومى و ملى تعريف شده است. تعالیم ارزشمند اسلام از مسائل قومى، نژادى و گروهى را به عنوان ابزارى براى شناخت و ایجاد روابط بین مردم و همکارى آنها یاد مى‌کنند و آنها را به رسمیت مى‌شناسند؛ اما استعمارگران، همواره از این حربه (ملى گرایى) براى متلاشى کردن رقباى خود استفاده کرده‌اند و اتحاد مسلمانان را بدین وسیله، به تفرقه و جنگ علیه همدیگر مبدل ساخته‌اند.

زمانی که استعمارگران غربی نتوانستند از طریق تجاوزها و جنگ های پیاپی که صدها سال طول کشید، بر کشورهای اسلامی چیره شوند، تجاوز خود را بر سرزمین‌های اسلامی پایان ندادند، بلکه با وسایل و شیوه‌های نوینی غیر از جنگ و کشتار، اهداف خود را دنبال کردند. از جمله اقداماتی که استعمارگران برای رسیدن به این هدف انجام دادند، پرورش اندیشه ملی‌گرایی بود؛ ساموئل زویمر در این باره گفته است: «نخستین کار برای ریشه‌کن ساختن اسلام، ایجاد قومیت است.»(1)

به عنوان مثال، استعمار انگليس در جنگ جهانى اول، سران عرب و عمال خود را متحد كرد و با محوريت ايدئولوژى ملى‏ گرايى آنان را بسيج کرد و بدين وسيله، حكومت عثمانى را متلاشی كرد. پس از اين واقعه تلخ، جهان اسلام را به كشورهاى كوچك تقسيم کرد و در تركيه پان تركيسم، در ايران پان ايرانيسم و در مصر و سوريه پان عربيسم را رواج داد. سیاست انگلیس در کشورهای اسلامی، تضعیف باورهای دینی و تیره ساختن روابط مسلمانان است تا این جوامع اسلامی از هم جدا گردند.(2)

همچنین  استکبار جهانى به سرکردگى آمریکا براى حفظ حکومت صهیونیسم، مسئله فلسطین را مبارزه بین اعراب و اسرائیل قلمداد کرد تا بتواند از اهمیت آن بکاهد و مبارزات را از محوریت اسلام که آیینى متکى به احکام خداوند متعال است، خارج سازد؛ اما انقلاب اسلامى ایران به رهبرى امام خمینى (رحمةالله‌علیه) معیارها و ارزش‌هاى استکبارى را تغییر داد و مبارزه با صهیونیسم را وظیفه همه مسلمانان اعلام کرد و جهان اسلام را علیه استکبار و صهیونیسم بسیج کرد.

کما اینکه به اعتقاد امام خمینی (رحمةالله‌علیه) نیز یکی از ابزارهای غرب برای ایجاد این چنددستگی، ترویج قوم گرایی و ملی گرایی بر مبنای وابستگی‌‌های نژادی است.(3) امام راحل می‌فرمایند: «دولت های استعماری، به دلیل ترس از وحدت مسلمانان، با برنامه ریزی و توطئه به ایجاد تفرقه میان مسلمانان اقدام می‌کنند و این خواسته را با استفاده از تبلیغات گسترده در میان توده‌ها پیگیری می‌کنند».(4)

پی‌نوشت:
1. ضیاءالدین احمد، جورج آنتونیوس، جنبش ناسیونالیسم عرب، یقظة العرب، ص17.
2. محمد غزالی، اسلام و بلاهای نوین، ص96و97، مترجم: مصطفی زمانی، انتشارات فراهانی 1396.
3. امام خمینی(ره)، صحیفه نور، ج۱، ص۳۷۷ـ۳۷۸.
4. همان، ج۱۳، ص۱۳۲.