پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از مسائلی که تشیع به آن اعتقاد دارد این است که غاصبان خلافت امیرالمومنین علی(علیه السلام) بر صراط مستقیم نیستند و در متون شیعی هیچ گونه فضیلت برای آنها نقل نشده است.

با وجود اینکه دکتر نورعلی تابنده (مجذوب علیشاه) قطب سابق فرقه صوفیه گنابادی، دارای گرایشات شیعی بود، ولی در گفتاری نسبت به غاصب خلافت اهل بیت(علیهم السلام) می نویسد:«...این آیه در مورد ابوبکر است. البته ابوبکر هم بالاخره مرد با تقوی و مسلمان و باگذشتی بود، حالا یک خطای بزرگی کرد که همۀ خوبی‌های او را شست، از بین برد.»(1) 

درست است که ایشان در آخر نوشته خویش اشاره به سنت احباط (2)کرده و اعمال  خلیفه اول اهل سنت را از بین رفته می داند ولی باید دانست که با توجه به آیات و روایات، هیچ فضلیتی برای ابوبکر نقل نشده است.

1) بررسی فضایل ابوبکر در آیات قرآن

بر اساس سخنی از عایشه که در کتاب صحیح بخاری نقل شده است، هیچ آیه ای در فضلیت او و خاندان او جز آیه افک نازل نشده است. محمد بن اسماعيل بخاری در صحيح خود به نقل از عائشه می نويسد:«ما أَنْزَلَ الله فِينَا شيئا من الْقُرْآنِ إلا أَنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ عُذْرِي.(3) هیچ آیه ای از قرآن کریم درباره خاندان ما نازل نشده، مگر آیه ای که پاکدامنی مرا بیان داشته است.»

پس  طبق نقلی که بخاری از عایشه داشته، هیچ گونه فضیلتی در مورد خاندان او که ابوبکر هم شامل آن خواهد شد ازجانب خداوند نازل نشده است. البته در مورد آیه افک هم باید گفت که محققین اثبات کرده اند که آیه افک، در مورد عایشه نازل نشده است.

2) بررسی فضایل ابوبکر در روایات
در منابع روایی شیعه هیچ روایتی درباره فضیلت ابوبکر وجود ندارد. ولی در منابع اهل سنت، روایات متعددی درباره فضیلت او جعل شده است و بزرگان اهل سنت به جعل بودن بسیاری از این گونه روایات اشاره کرده اند که در این مجال به بعضی از این اعتراف ها اشاره خواهد شد.

 ابن تیمیه رهبر تفکر وهابی، در کتاب منهاج، اعترافی کرده است که منجر به بی اعتباری تمام روایاتی که در فضائل خلفاء‌ می باشد، شده است. او می نویسد: «و قد وضع الناس أحادیث کثیرة مکذوبة على رسول الله صلی الله علیه وسلم و سلم فی الأصول والأحکام و الزهد و الفضائل و وضعوا کثیرا من فضائل الخلفاء الأربعة و فضائل معاویه(4) مردم [اهل سنت] احادیث جعلی و دروغ زیادی در موضوع اصول دین و احکام و زهد و فضایل ساخته اند و به پیامبر(ص) نسبت می دهند، و [در مورد] خلفای چهار گانه و معاویه نیز فضائل بسیاری را ساخته اند.»

همچنین ابن جوزی اعتراف به جعل روایت در مورد فضلیت ابوبکر کرده و این چنین می گوید: «قد تعصب قوم لا خلاق لهم يدعون التمسك بالسنة فوضعوا لأبي بكر فضائل وفيهم من قصد معارضة الرافضة بما وضعت لعلي عليه السلام(5) افرادی که بی‌اخلاق هستند تعصباتی دارند. اینها گفتند چون شیعه‌ها برای علی فضائلی جعل کردند ما هم برای ابوبکر یک فضائلی جعل می کنیم.»

البته در مورد جعل روایت در رابطه با فضائل امیرالمؤمین (علیه السلام) باید گفت که شیعه و سنی همگان بر فضائل امیرالمومنین (علیهم السلام) معترف هستند و در این مسئله اجماع فریقین است. و نمی توان روایات فضائل حضرت را جعلی دانست، چراکه اهل سنت نیز به فضائل حضرت اعتراف کرده اند.

در نتیجه باید گفت که بنابر اعتراف بزرگان اهل سنت هیچ روایتی در فضیلت خلیفه اول اهل سنت وجود ندارد مگر اینکه توسط خود اهل سنت جعل شده باشد. پس چگونه دکتر نورعلی تابنده، ابوبکر را شخص باتقوا و باگذشت معرفی کرده است؟ آیا دکتر نورعلی تابنده که قطبیت فرقه صوفیه شیعی را بر عهده داشت، به روایات جعلی موجود در منابع اهل سنت توجه داشته است و آن صفات را برای خلیفه اول اهل سنت ذکر کرده است؟ آیا کسی که توانایی تشخیص جعلی بودن روایت های در مورد ابوبکر را ندارد، شایسته است در عرفان و تهذیب نفس، مرید او بود؟

پی نوشت:

(1)جزوه گفتارهای عرفانی، مجذوبعلیشاه، جلد ششم، قسمت۱۱۰، ص 2.

(2)احباط به معنی باطل کردن مزد و ثواب عمل بر می‌آید. این واژه در اصطلاح بدین معناست که گناه موجب از میان رفتن طاعت و ثواب می‌گردد.

(3) البخاري الجعفي، محمد بن إسماعيل ابوعبدالله، صحيح البخاري، ج4، ص1827، ح4550، كتاب التفسير، بَاب «وَالَّذِي قال لِوَالِدَيْهِ أُفٍّ لَكُمَا...»، تحقيق د. مصطفي ديب البغا، دار ابن كثير، اليمامة - بيروت، الطبعة: الثالثة، 1407 - 1987.

(4)ابن تيمية الحراني، أحمد بن عبد الحليم ،منهاج السنة النبوية، ج7، ص312، الطبعة: الأولى، مؤسسة قرطبة – 1406.

(5) ابن علي بن محمد القرشي، أبو الفرج عبد الرحمن، الموضوعات، ج 1، ص 225، ، الطبعة: الأولى، دار الكتب العلمية،  بيروتف، 1415.