پایگاه جامع فرق، ادیان ومذاهب_ معنای زندگی یکی از مباحث مهم در رشته فلسفه دین می باشد. حول محور مفاهیمی برای تبیین چیستی و ارزش گذاری زندگی است و با رویکرد غائی، هدف زندگی و کارکرد زندگی می باشد. در تلاش است به سؤالاتی جواب دهد، مثل اینکه ارزش زندگی چیست؟ هدف از زندگی چیست؟ کارکرد زندگی چیست؟ و...

انسانی که بینش الهی دارد جهان شناسی و انسان شناسی او حول محور وجود خدا، تلاش برای کسب کمال، تعبد به دین الهی برای نزدیکی به آفریدگار و وجود بهشت و جهنم است. این انسان معنای زندگی خود را ذیل مفاهیم فوق و در راستای جهان بینی الهی ترسیم می کند. انسانی که فاقد جهان بینی الهی (به معنای خاص که در مطالب فوق آمد) باشد، دچار حیرت و آشفتگی روحی و روانی می شود چون آغاز و پایان جهان برایش تبیین نشده است و هدف زندگی خودش و جهان نامعلوم است.

انسان محوری یا «اومانیسم» یکی از علل اصلی درماندگی و بی معنایی زندگی بشر امروز می باشد. حال افرادی سعی کردند با حفظ اومانیسم معنایی برای زندگی خود ایجاد کنند. یکی از افرادی که معنای زندگی جدیدی را ایجاد و در حال ترویج آن می باشد نویسنده ای به نام «پائولو کوئلیو» می باشد. معنای زندگی که کوئلیو بیان می کند با عنوان «افسانه شخصی» مطرح می شود. افسانه شخصی در پی آن است که به زندگی معنا ببخشد.
پائولو کوئلیو نویسنده مشهور برزیلی است که آوازه ای بلند در زمینه رمان نویسی دارد. کوئلیو در زندگی خود فراز و نشیب زیادی پشت سر گذاشته است؛ عضویت در گروه های شیطان پرستی، اعتیاد به مواد مخدر، روابط نامشروع و بستری شدن در بیمارستان اعصاب و روان را تجربه کرده است. 

به مفهوم افسانه شخصی در بخشی از کتاب کیمیاگر کوئلیو که به فروش65 میلیون نسخه رسیده است اشاره می کنیم:
«-جوانک با تعجب پرسید: چرا باید پادشاه با یک چوپان هم صحبت شود؟
-(پادشاه گفت): دلیلش روشن است زیرا تو توانسته ای به افسانه شخصی زندگی ات نزدیک شوی.
-افسانه شخصی دیگر چیست؟
-چیزی است که همیشه آرزوی انجام آن را داری. همه انسانها در ابتدای جوانی به دنبال افسانه شخصی خود هستند......تا به این حقیقت بزرگ برسیم که در این دنیا هر که باشی و هر چه کنی، مأموریتی بر روی زمین داری، یعنی وقتی چیزی را از ته قلبت بخواهی، این خواسته تو در جهان، در روح جهان وجود دارد... تلاش برای رسیدن به افسانه شخصی، تنها وظیفه انسان است.»(1)
افسانه شخصی یک معنا و هدف به عنوان وظیفه اصلی در زندگی انسان تعریف می شود که ملاک فهمیدن این وظیفه اصلی، القاء قلب است، یعنی هر آنچه به قلب انسان خطور کند و انسان آن را بخواهد آن را به عنوان هدف زندگی می تواند انتخاب کند. خطورات قلبی به دو بخش رحمانی (الهی) و شیطانی تقسیم می شوند، بدون در نظر گرفتن این مطلب خیلی از افراد ممکن است خطورات شیطانی را به عنوان یک وظیفه ذاتی تلقی کنند.
اشکال بعدی به افسانه شخصی این است که معنای زندگی با عنوان افسانه شخصی، یک امر جعلی و ساختگی است ولی در واقع معنای زندگی یک امر حقیقی و واقعی است که انسان باید آن را کشف کند نه اینکه خودش یک مفهوم دل بخواهی را جعل و انتخاب کند و زندگی خود را با آن مفهوم ارزشمند نشان دهد. ممکن است این افسانه شخصی، کاملاً در تعارض با دین داری باشد و این نقدی دیگر بر نظریه کوئلیو می باشد. 

پی‌نوشت:
1.پائولو کوئلیو، کیمیاگر، ترجمه الهام رحمانی، سپهر اندیشه، تهران، 1399، ص 24 و 25.