پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از اعتقادات مورد قبول در میان مسلمانان از قبیل شیعیان و اهل سنت، توسل به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و اهل بیت (علیهم السلام) است. به همین دلیل علمای مذاهب اسلامی با ثبت این اعتقاد در منابع معتبر خود، به شرح این موضوع پرداخته اند. وهابیون با ایجاد شبهاتی پیرامون برخی از موارد توسل، پیروان دیگر مذاهب اسلامی را متهم به شرک و خروج از اسلام می کنند. آنان معتقدند هر مسلمانی که به توسل به اموات اعتقاد داشته باشد، از دین خارج و کافر شده است.

باید گفت از منظر وهابیون، توسل به پیامبری که در قید حیات باشد، هیچگونه ایرادی ندارد و مورد پذیرش آنان نیز هست؛ اما در شرایط فعلی که مسلمانان از حضور فیزیکی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بی بهره هستند، آیا جایز است که به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) متوسل شود یا اینکه چنین عملی حرام است؟
وهابیون بر خلاف سیره و روش محدثین و علمای اهل سنت معتقد به شرک و کفر چنین عملی هستند. محمد بن عبدالوهاب که می توان او را پدر وهابیت نامید، با اعتقاد به آنچه که گفته شد در کتابش می‌نویسد: «كسی كه بين خود و خدايش واسطه قرار دهد و آن واسطه‌ها را بخواند و از آنها طلب شفاعت كند، به اجماع مسلمين چنين شخصی كافر است.»[1]
او در جای دیگر از کتابش می‌نویسد: «فردی كه مرده است (كنايه از انبياء و صالحين) نمی‌تواند هيچ نفعی را برای خودش جلب كند و يا ضرری را از خودش دفع كند، چه برسد به اينكه بخواهد برای كسی طلب شفاعت كند.»[2]

این ادعا در حالی از جانب او مطرح شده که بسیاری از علمای اسلام با استناد به آیات قرآن کریم و روایات صحیح السند، به جواز توسل و مخصوصاً جواز توسل به  رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) اشاره کرده‌اند. آنچه مشخص است بر اساس مبانی مذاهب اسلامی، توسل به اموات جایز بوده و از صدر اسلام تاکنون چنین عملی صورت می‌گرفته است؛ زیرا در فتاوای جمهور مذاهب چهارگانه اهل سنت به آن اشاره شده است. تنها وهابیت است که به مخالفت با این اعتقاد مسلمانان پرداخته است. اذعان به توسل به اموات در منابع معتبر فقهی و اعتقادی اهل سنت، بارها بیان شده است. به عنوان نمونه در کتاب الموسوعه الفقهیه به این مطلب اشاره شده است. «جمهور فقهاء (مالکی، شافعی، حنبلی و متاخرین حنفی مذهب) این نوع توسل را چه در حیات پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و چه پس از وفات ایشان جایز دانسته‌اند.»[3] بر اساس این مطلب باید گفت محمد بن عبدالوهاب مطلبی را بیان کرده که در مذاهب اسلامی هیچ جایگاهی ندارد و بر خلاف مبانی اعتقادی و فقهی مسلمانان است.

پی‌نوشت:
[1]. محمد بن عبد الوهاب، مجموعة رسائل فی التوحيد والإيمان، ص385، جامعة الإمام محمد بن سعود، الرياض، المملكة العربية السعودية. «من جعل بينه ... كفر إجماعا.»
[2]. محمد بن عبد الوهاب، مجموعة المؤلفات، ج1، ص296، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، 1396 هـ ق، 1976م. «الميت لا يملك لنفسه ... له إلي اللَّه.»
[3]. الموسوعة الفقهية الكويتية، ج14، ص156، چاپ اول، مطابع دار الصفوة – مصر. «ذَهَبَ جُمْهُورُ الْفُقَهَاءِ ... أَوْ بَعْدَ وَفَاتِهِ.»