آیا امیرالمؤمنین (ع) به خلافت خود احتجاج کرده اند؟! (قسمت اول)
بخاری به سخنان امیرالمؤمنین (ع) در مقابل ابوبکر اشاره می کند ومی نویسد: «ای ابوبکر! تو در حق من استبداد کردى و به خاطر جایگاه من با رسول خدا (ص) [قطعاً] در امر خلافت برای من نصیبی بود. [با شنیدن سخنان امیرالمؤمنین (ع)] قطرات اشک ابوبکر سرازیر گشت.»
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شبهاتی که از سوی وهابیون مطرح شده، عدم احتجاج امیرالمؤمنین (علیهالسلام) به امامت و خلافتشان است. وهابیون ادعا کرده اند، اگر امیرالمؤمنین (علیهالسلام) خلیفه بلافصل رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) بودهاند، چرا ایشان در هیچ جمعی از اصحاب و مسلمانان به مقام خلافت خود اشارهای نکردهاند؟! آنان معتقدند عدم احتجاج امیرالمؤمنین (علیهالسلام) به خلافت خودشان، نشان از قبول و پذیرش خلافت خلفای سه گانه اهل سنت است و اصلاً حضرت برای خود چنین مقامی را متصور نبودهاند.
در پاسخ به این شبهه دو نکته بیان میشود:
نکته اول؛
بیان مقام جانشینی و وصایت و خلافت امیرالمؤمنین (علیهالسلام) بارها از سوی رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) در شرایط مختلف و مکان و زمان متفاوت و به کثرت و دفعات بیان شده است که علمای شیعه و اهل سنت در کتابهای خود به آن اشاره کردهاند. همچنین کثرت آیات قرآن پیرامون ولایت امیرالمؤمنین (علیهالسلام) نیز موضوعی است که توسط علمای شیعه به آن پرداخته شده است و علمای اهل سنت نیز در شأن نزول این آیات روایاتی دال بر ربط آیات به امیرالمؤمنین (علیهالسلام) نقل کردهاند؛ لذا باید گفت اصل امامت و خلافت و جانشینی بلافصل حضرت امری است که در آن هیچ شکی نیست.
نکته دوم؛
بر خلاف ادعای وهابیون، بارها امیرالمؤمنین (علیهالسلام) در شرایط مختلف و موارد متعدد به خلافت خود و تنصیب بلافصلشان از جانب رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) کلمات و فرمایشاتی را بیان کرده اند. علاوه بر علمای شیعه، محدثین و مورخین اهل سنت نیز به آن اشاره کردهاند. البته لازم به ذکر است که هیچگاه نباید توقع داشت که محدثین و مورخین اهل سنت به چنین امری به صراحت اذعان کنند، زیرا اگر این اتفاق بیفتد، باید آنان از مذهب خود دست بردارند و به مذهب شیعه ملحق شوند که چنین امری محال به نظر میرسد؛ در نتیجه به صورت موردی و اندک این موارد در کتابهای آنان به چشم میآید.
بخاری محدث مشهور اهل سنت در کتاب خود به سخنان امیرالمؤمنین (علیهالسلام) در مقابل ابوبکر اشاره می کند و به نقل از حضرت می نویسد: «ای ابوبکر! تو در حق من استبداد کردى و به خاطر جایگاه من با رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) [قطعاً] در امر خلافت برای من نصیبی بود. [با شنیدن سخنان امیرالمؤمنین (علیهالسلام)] قطرات اشک ابوبکر سرازیر گشت.»[1]
این سخنان حضرت که بعد از شهادت صدیقه طاهره (سلاماللهعلیها) بیان شده، نشان از احتجاج امیرالمؤمنین (علیهالسلام) در مورد خلافت و غصب آن از سوی شورای سقیفه است. همچنین شبیه این روایت را مسلم نیشابوری در کتاب صحیح خود بیان کرده که نشان از وجود احتجاج حضرت و پاسخ شبهه وهابیون است.
پینوشت:
[1]. بخاری، صحيح بخاری، ج5، ص140، دار طوق النجاة، چاپ اول، 1422هـ ق. «وَلَكِنَّكَ اسْتَبْدَدْتَ عَلَيْنَا بِالأَمْرِ، ... حَتَّى فَاضَتْ عَيْنَا أَبِي بَكْرٍ»
محمدجواد مهریار
افزودن نظر جدید