پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از دوگانگی های اهل سنت درباره خلافت، تعیین آخرین خلیفه الهی است. علمای اهل سنت در منابع روایی و معتبر خود به وجود آخرین خلیفه الهی که از نسل حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) است، بارها اشاره کرده‌اند و یقین قلبی دارند. اما آنچه که مورد بحث قرار می‌گیرد و باید به بررسی آن پرداخته شود، نحوه انتخاب آخرین خلیفه الهی است.
یکی از نکات بسیار مهم  نزد اهل سنت آن است که مهدی موعود (عجل‌الله‌فرجه) همان خلیفه الهی است و خلیفه آخرالزمان همان کسی است که از جانب خدای رحمان مأموریت دارد تا از جانب پروردگار عالم به امور مورد نظر و وظایف الهی خود بپردازد. اما سؤالی که در اینجا پیش می آید این است که اگر آخرین خلیفه از جانب پروردگار جهانیان انتخاب می شود، چرا اولین خلیفه از جانب خدای هستی انتخاب نشود؟!

این سخن همانند آن است که گفته شود آخرین پیامبر از جانب خدای متعال انتخاب می شود و بنی آدم در انتخاب آخرین فرستاده خدا هیچ نقشی ندارند، اما چرا اولین پیامبر و فرستاده از جانب خدای رحمان انتخاب نشود؟! به این معنا که تمام انبیاء و فرستادگان را مردم انتخاب می‌کنند، اما آخرین پیامبر و فرستاده را باید خدای مهربان انتخاب کند! سوال اینجاست که چه دلیلی برای این سخن در آیات و روایات معتبر اسلامی وجود دارد؟! ایا می توان گفت این سخن ریشه روایی و یا عقلی دارد؟!
قطعاً این سخن و ادعا، سخنی لغو، بیهوده و باطل است؛ چرا که انتخاب خلیفه و رسول و پیامبر، یا به انتخاب و اراده الهی است و یا به اراده و اختیار مردم و جامعه است!
در اینجا یک سؤال دیگری پیش می‌آید که آیا تاکنون امکان داشته است که یکی از جانشینان انبیاء و یا یکی از پیامبران الهی به انتخاب مردم، برگزیده شده باشد؟! به عنوان نمونه حضرت داود یکی از خلفای الهی است و در قرآن کریم به این مورد اشاره شده است؛ اما سؤال اینجاست که آیا ایشان به انتخاب مردم برگزیده شده است؟!

قرآن دراین باره می فرماید: «يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَيُضِلَّكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ [ص/26] اى داود! ما تو را خليفه روى زمين گردانيديم. در ميان مردم به حق داورى كن و از پى هواى نفس مرو كه تو را از راه خدا منحرف سازد.»

حال چگونه ممکن است که بعضی از خلفا به انتخاب مردم، به این مقام الهی و مهم رسیده باشند؟! اگر چنین اتفاقی ممکن است و در طول دورانهای مختلف به وقوع پیوسته است، علمای اهل سنت تنها دو مورد از قرآن و یا روایات معتبر برای اثبات مدعای خود بیان کنند!
باید گفت حتی در روایات و اخبار معتبر اهل سنت به نحوه قیام مهدی موعود (عجل‌الله‌فرجه) و یا همان آخرین خلیفه الهی نیز اشاره شده است. حاکم نیشابوری دراین باره می‌نویسد: «اگر مشاهده کردید که پرچم های سیاه از جانب خراسان ظاهر شد، به سمت آن پرچم ها بیایید؛ حتی اگر مجبور باشید چهار دست و پا بیایید، زیرا خلیفه خدا مهدی موعود (عجل‌الله‌فرجه) در آن مکان است.» حاکم در ادامه می‌نویسد: «این روایت بر اساس مبنا و شروط بخاری و مسلم بیان شده است، اما آن دو، این روایت را در کتاب خود ذکر نکرده‌اند.»[1]

این روایت نشان از آن دارد که حتی مشخصات ظاهری در قیام آخرین خلیفه خدا بیان شده است، حال چه دلیلی دارد که نام دیگر خلفای الهی که جانشینان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در میان مردم هستند، بیان نشود!

پی‌نوشت:
[1]. حاكم نیشابوری، المستدرك على الصحيحين، ج4، ص547، رقم: 8531 ، دار الكتب العلمية – بيروت، چاپ اول، 1411 هـ ق. «عَنْ ثَوْبَانَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: إِذَا رَأَيْتُمُ الرَّايَاتِ السُّودَ ... خَلِيفَةَ اللَّهِ الْمَهْدِيَّ» هَذَا حَدِيثٌ صَحِيحٌ عَلَى شَرْطِ الشَّيْخَيْنِ، وَلَمْ يُخْرِجَاهُ.