پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ آتئیست ها یا همان خداناباوران در اعایی واهی با استناد به خطبه 55 نهج البلاغه امیرمؤمنان علی (علیه‌السلام) را فردی خشن و قاتل معرفی می کنند. آنان با استناد به بعضی از سخنان و فرمایشات حضرت در این خطبه، امیرمؤمنان (علیه‌السلام) را به دلیل کشتن بستگان خود مذمت می‌کنند و این عمل حضرت را به گونه‌ای غیرانسانی و نشانه خون‌ریز بودن امیرمؤمنان (علیه‌السلام) می‌دانند. خداناباوران تلاش می‌کنند تا به این نحو چهره امام (علیه‌السلام) را جنگ طلب و خشن معرفی کنند و فضایل او را کتمان کنند.

هرچند که آتئیست ها منکر وجود خداوند متعال هستند و دین را یک تخیل ذهنی می دانند، اما مسلمانان بر اساس اعتقادات درون دینی‌شان، پیروی از دستورات الهی را مهمترین وظیفه خود دانسته و بر خود لازم می‌دانند که به رعایت و پیروی از فرمانهای خدای مهربان و پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و امیرمؤمنان (علیه‌السلام) همت گمارند.

امیرمؤمنان (علیه‌السلام) در خطبه ای که مشهور به خطبه صفین و یا خطبه شماره 56 است به پایبندی خود در اطاعت از اوامر الهی و فرمایشات پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) اشاره می‌فرمایند. حضرت در مقایسه بین سپاهیان پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در صدر اسلام با سپاهیان خود از مردم کوفه و عراق، فرمایشاتی را بیان فرمودند که نشان ازعدم پایبندی آنان به دین اسلام است. در حقیقت حضرت با این کلمات، به نوعی قصد ایجاد انگیزه داشتند.

سید رضی با بیان سخنان امیرمؤمنان (علیه‌السلام) در کتاب نهج البلاغه می نویسد: «در ركاب پيامبر خدا (علیه‌السلام) بوديم و با پدران و فرزندان و برادران و عموهاى خود جنگ می‌کردیم كه اين مبارزه بر ايمان و تسليم ما می‌افزود و ما را در جاده وسيع حقّ و صبر و بردبارى برابر ناگواری‌ها و جهاد و كوشش برابر دشمن، ثابت قدم می‌ساخت.»[1]

این سخنان هیچ تناقضی با اعتقادات درون دینی مسلمانان ندارد و بر اساس آیات مبارکه ای است که از خدای رحمان در قرآن کریم بیان شده است. اما سخنان حضرت اشاره به آیاتی از سوره مبارکه توبه است. پروردگار جهانیان می‌فرماید: «قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ [توبه/24] بگو: اگر پدرانتان و فرزندانتان و برادرانتان و زنانتان و خويشاوندانتان و اموالى كه اندوخته‌ايد و تجارتى كه از كساد آن بيم داريد و خانه‌هايى كه بدان دلخوش هستيد، براى شما از خدا و پيامبرش و جهاد کردن در راه او دوست داشتنی‌تر است، منتظر باشيد تا خدا فرمان خويش بياورد و خدا نافرمانان را هدايت نخواهد كرد.»

نتیجه بحث و نکته مهم در این آیه شریفه آن است که هر چه سبب شود تا مسلمانان از فرمان خدا باز بمانند، عاملی برای هلاکت و عذاب آنان است. در واقع امیرمؤمنان (علیه‌السلام) در خطبه خود به مقدم داشتن کلام و دستورات خدای متعال بر کل عالم هستی اشاره می‌کنند و مقصود حضرت (علیه‌السلام) از این سخنان مقدم کردن فرمان خدای متعال بر محبت نزدیکان و دیگر دارایی‌ها و تمام متعلقات هر انسانی است. این سخنان حضرت (علیه‌السلام) نشان از ایمان واقعی ایشان و پایبندی به دین خدا است؛ زیرا همه موجودات عالم، مخلوق خدا هستند و اهمیت خالق بر مخلوق، یک نتیجه عقلی ساده و مشخص است؛ به همین دلیل حضرت بعد از هجوم کفار و منافقین به مسلمانان و حکومت اسلامی، به قتل آنان و دفاع از کیان اسلام پرداختند.

پی‌نوشت:
[1]. شريف رضى، نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص91، هجرت - قم، چاپ اول، 1414 ق.

محمدجواد مهریار