متن مقاله
شرک و کفر از گناهانی است که به راحتی بخشیده نمی‌شود. قرآن می‌فرماید: «إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ.[لقمان/13] شرک گناهی بس بزرگ است.» در اصطلاح دینی به کسانی‌كه خدا يا پیامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) يا شریعت يا هر سه را منكر شوند، کافر گویند. مشرک نیز به کسی گویند که برای ذات بارى‌تعالى شرکی قائل شوند و چنين شخصى قابل آمرزش نيست. مگر اين‌كه در دنیا، توبه كند.[1]  خداوند در قرآن می‌فرماید: «إِنَّ اللَهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ.[نساء/48] خداوند کسی را که به او شرک ورزد، نمی‌بخشد، اما مادون شرک را برای هر کس که بخواهد می‌بخشد.»
بنابراین شرک و کفر از گناهانی است که نمی‌توان به‌راحتی به کسی نسبت داد؛ زیرا نسبت دادن کفر و شرک به کسی، یعنی خارج کردن او از اسلام و جواز کشتن او.
تقی الدین سبکی، عالم برجسته شافعی می‌گوید: «بدان ای برادر! اقدام و اظهار نظر درباره تکفیر اهل ایمان، کار سخت و مشکلی است و هر کس در قلب خود ایمان داشته باشد، تکفیر اهل هوی و بدعت برای او خطرناک است، چون که آنان «لا اله الا الله» و «محمد رسول الله» می‌گویند و تکفیر کردن دیگران، کار هولناک و خطر بزرگی دارد.»[2]
اما با این وجود مفتیان وهابی، به راحتی حکم به کفر مسلمانان می‌دهند. ابن عثیمین یکی از مفتیان برجسته وهابی است. او بسیاری از مسلمانان را مشرک می‌پندارد و در‌این‌باره می‌نویسد: «اگر مردی به خدا ایمان داشته باشد و خداوند را خالق و مدبر برای جمیع امور بداند و خداوند را به آن‌چه که سزاوار است مدح کند، ولی به همراه خداوند، غیر خداوند را بخواند مثلاً برای زیارت قبور به قبرستان برود و آنان را عبادت کند یا برای آنان نذر کند، چنین شخصی مشرک و کافر است و برای همیشه در آتش جهنم است. هر چند چنین شخصی اقرار به توحید ربوبی و اسماء و صفات الهی داشته باشد.»[3]
از نظر این مفتی وهابی، همه اهل سنت و دیگر مذاهب فقهی و کلامی، مشرک و کافر و مستحق آتش جهنم هستند؛ زیرا اکثریت قریب مسلمانان به زیارت قبور می‌روند. ولی بر خلاف تصور ابن عثیمین قبور را عبادت نمی‌کنند، بلکه برای آنان آمرزش طلبیده و از اولیاء الهی استمداد شفاعت می‌کنند. فعلی که هیچ‌گونه دلالتی بر شرک ندارد.

نویسنده: مجتبی محیطی

پی‌نوشت:

[1]. ویکی فقه، واژه شرک و کفر.
[2]. شرف الدين، عبدالحسين، الفصول المهمة، دارالنعمان، نجف [بى‌‏تا]، ص28.
[3]. العثيمين، محمد بن صالح (م 1421)، مجموع فتاوى ورسائل فضيلة الشيخ محمد بن صالح العثيمين، جمع وترتيب: فهد بن ناصر بن إبراهيم السليمان، دار الوطن - دار الثريا، الطبعة الأخيرة، 1413ق، ج1، ص21. برای دیدن تصویر کلیک کنید.