پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از احادیثی که همواره مورد توجه اندیشمندان بوده است، حدیث «غدیر» است. شاید برخی گمان کنند که این حدیث فقط در منابع روایی شیعی نقل شده است. اما اینچنین نیست، بلکه این روایت در کتب زیادی از منابع روایی اهل سنت نقل شده است، که در این‌جا به نقل این حدیث، از دو منبع روایی معتبر نزد اهل سنت که ماجرای حدیث غدیر را با تفصیل بیشتری بیان کرده‌اند، اکتفا می‌کنیم. این دو منبع روایی یعنی «مسند احمد» و «فضائل الصحابه نسائی» از اعتبار بالایی نزد اهل سنت برخوردار است.
احمد بن حنبل که حنابله در فقه از او پیروی می‌کنند، در مسندش حدیث غدیر را چنین آورده است: پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در این حدیث، امام علی (علیه‌السلام) را به جانشینی پس از خود انتخاب می‌کند. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بهترین زمان را برای این اعلام عمومی انتخاب کرد. زمانی که همه حاجیان از حج بر می‌گشتند، وقتی به سرزمین غدیر خم رسیدند، حضرت همه حاجیان را جمع کردند و در بین هزاران حاجی فرمودند: «آیا نمی‌دانید؟ آیا شهادت نمی‌دهید که من به هر مؤمنی از خودش در تمام امور سزاوارترم؟ همه مسلمانان در جواب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) گفتند: آری! شما بر ما مقدم هستید. سپس حضرت فرمود: «فمن کنت مولاه فان علیا مولاه. اللهم عاد من عاداه و وال من والاه.[1] هر که من مولا و سرپرست او هستم، پس علی مولا و سرپرست اوست. خدایا دشمن بدار هر که با علی دشمنی ورزد و دوست بدار آن‌که با او از در دوستی درآید.»
نسائی متوفای 303 قمری نیز این حدیث را به این صورت روایت کرده است: «گویا به سوی حق تعالی فراخوانده شده‌ام، از این رو دعوت او را اجابت کردم. به راستی که من در میان شما دو گوهر گرانبها به جای می‌گذارم که یکی از آن دو بزرگ‌تر از دیگری است. قرآن کتاب خدا و عترتم که اهل بیت من هستند. پس توجه داشته باشید که پس از من با آن دو چگونه رفتار خواهید کرد. همانا آن دو هرگز از یکدیگر جدا نمی‌شوند، تا این‌که در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.» سپس حضرت فرمود: «ان الله مولای و انا ولی کل مومن» به راستی که خداوند مولا و سرپرست من است و من ولی و سرپرست هر مؤمنی هستم. آن‌گاه دست علی را گرفت و فرمود: «من کنت ولیه فهذا ولیه. اللهم وال من والاه و عاد من عاداه؛ هر کس من سرپرست او هستم. پس این علی سرپرست اوست.» خدایا دوست بدار کسی‌که او را دوست دارد و دشمن باش با کسی‌که با او دشمنی ورزد.[2]
اکنون فقط با توجه به همین دو حدیث، از خوانندگان گرامی می‌خواهم که خود قضاوت کنند که آیا این جملات دلالت بر خلافت و جانشینی حضرت علی (علیه‌السلام) دارد یا خیر؟

نویسنده: م.ج

پی‌نوشت:

[1]. احمد حنبل، مسند احمد بن حنبل، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1415ق، ج5، ص501، ح18838
[2]. نسائی، فضائل الصحابة، دار الکتب العلمیه، بیروت، 1405ق، ص15، ح45.