اختلاف و تضاد در بین فرقههای صوفیه
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از قرن دوم هجری قمری که تصوف به وجود آمد، اقطاب و مشایخ زیادی تا امروز در رأس تصوف قرار گرفتند که به مرور زمان بهدلیل اختلاف آراء و عقاید، بین اقطاب و سران صوفیه، فرقههای مختلفی در صوفیه شکل گرفت، بهگونهای که بیش از 80فرقه برای صوفیان ذکر شده است.[در خانقاه بیدخت چه می گذرد؟صص21 و22] این اختلاف آراء و عقیده بین دراویش فرقههای صوفیه معمولاً بهگونهای است که بهشدّت با یکدیگر در تضاد هستند و هر کدام دیگری را نفی کرده و بلکه گاهی نسبت کفر به یکدیگر میدهند.
شیخ محمد مدنی معروف به ناشرالاسلام گنابادی در اینباره مینویسد: «بسیار عجیب است که معتقدان و مریدان هر فرقهای از فرقههای صوفیان، ادیان دیگر و حتی بتپرستی را پذیرفته و حساسیتی نسبت به آنها ندارند، اما به هیچ عنوان فرقه دیگری غیر از فرقه خود را قبول ندارند، یعنی اختلاف بین دو فرقه تصوف را بیش از اختلاف بین اسلام و کفر میدانند.» [در خانقاه بیدخت چه می گذرد؟ص20] بهعنوان نمونه، یکی از این اختلافات و تضاد بین صوفیان، جریان فکری بین دو گروه صحو و سکر بود که همیشه در نزاع و مقابل هم بوده و حتی دست به جنایت هم زدند. محمود عبدالصمدی که به نظر مؤلف کتاب «در کوی صوفیان» از پیروان فرقه نعمةاللهی کوثر علیشاهی است در اینباره گفته: «پیروان مکتب صحو پس از ارتکاب جنایتی تا این حد هولناک و وحشیانه (قتل حلاج)، خود را در پناه خلیفه عباسی قرار دادند و به طرح نقشه ای خطرناکتر و هراس انگیزتر پرداختند، به هیچ روی چماق تکفیر را رها نکردند و آنقدر به ستیز و نابخردی ادامه دادند تا موفق شدند در سال ۵۲۵ یکی دیگر از بزرگان تصوف ایرانی به نام ابوالفضل محمد بن عبدالله بن میانجی معروف به «عین القضات همدانی» را با وضعی بسیار دلخراش و ناپسند به قتل برسانند.»[در کوی صوفیان، صص63و64] با توجه به اعتراف این نویسنده، کسانی که فتوای قتل حلاج و عین القضات را دادند، خود صوفیان بودند.
امروزه نیز بهدلیل آراء و عقاید مختلف و متضاد سران صوفیه، فرقههای مختلف از بین این صوفیان بهوجود آمدند که اکثر این فرقهها، آداب و رسوم فرقهی دیگری را قبول ندارند.
پینوشت:
مدنی، محمد، در خانقاه بیدخت چه می گذرد؟، تهران، نشر راه نیکان، چاپ پنجم، 1391، ص20.
واحدی، سید تقی (صالح علیشاه)، در کوی صوفیان، چاپ چهارم، نخل دانش تهران، ۱۳۸۴، صص63 و 64.
افزودن نظر جدید