چرا بضعه الرسول پشت در آمد؟
.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ با مطالعه دقیق منابعی که به حوادث بعد از رحلت حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم) پرداختند، به اتفاقات بسیار تلخ و ناگواری همچون ماجرای سقیفه و هجوم به خانه حضرت زهرا(سلام الله علیها) بر میخوریم.
آنچه که از تاریخ به دست میآید، هجوم به خانه حضرت زهرا(سلام الله علیها) در چند مرحله صورت گرفته است که در مرحله آخر منجر به آتش کشیدن خانه و مصدوم شدن آن حضرت گردید. با بررسی منابع روایی میبینیم که حداقل هفده نفر از مورخین شهیر اهلسنت به ماجرای هجوم به خانه زهرا و علی(علیهما السلام) اشاره کردند از جمله ابن قتیبه، ابن ابی الحدید، ابن عبد ربه، ابن ابی شیبه و برخی دیگر.
در هجوم اول حادثهایی رخ نداد. چون عدهایی از صحابه طراز اول رسولخدا(صلی الله علیه و آله و سلم) که به عنوان اعتراض به خلافت ابوبکر در خانه حضرت علی(علیه السلام) جمع شده بودند، وجود داشتند و عمر بن خطاب و همراهانش با تهدید توانستند که آنها را متفرق کنند لذا کار به خشونت نکشید.امام حادثه شوم و تلخ آتش زدن درب و جراحت حضرت زهرا(سلام الله علیها)، در هجوم بعدی اتفاق افتاد که منجر به بیماری آن حضرت و در نهایت شهادت آن بانوی مخدره گردید[1]
با بیان این مقدمه به مسئله اصلی خود میپردازیم و آن اینکه، با وجود حضور حضرت علی(علیه السلام) در خانه، چرا حضرت زهرا(سلام الله علیها) به پشت درب آمدند و مانع ورود مهاجمین شدند؟
مقدمتا لازم به ذکر است که این شبهه را سالیان سال است که معاندین و مغرضین اهلبیت(علیهم السلام) مطرح میکنند و هر بار با پاسخ اندیشمندان شیعی مواجه میشوند ولی مجددا این شبهه را مطرح می کنند. باید گفت که واقعا «نرود میخ آهنین بر سنگ.»
اما برای اتمام حجت با طراحان اینگونه شبهات پوچ و واهی، میگوییم که پاسخ این شبهه را با استناد به چند آیه قرآن میدهیم شاید که نورانیت قرآن سبب شود دل تاریک برخی از مغرضین روشن گردد.
ابتدا شاید بتوان اینگونه گفت که حضرت زهرا(سلام الله علیها) از کینه خلیفه دوم نسبت به همسرش آگاه بود، لذا خودش پیش قدم شد تا شاید خلیفه دوم را به خاطر حرمتی که دختر رسولخدا دارد، راضی به عقب نشینی کند که مع الاسف این گمان صحیح نبود. حضرت زهرا(سلام الله علیها) نمیدانست که مهاجمین و شورشیان برای رسیدن به خواستههایشان به هر کاری دست خواهند زد حتی اگر طرف مقابلش ناموس رسولخدا باشد.
اما پاسخ به شبهه با استناد به قرآن.
شبهه این بود که چرا با وجود حضرت علی(علیه السلام)، حضرت زهرا(سلام الله علیها) به پشت درب آمدند؟ در این مختصر فقط به یک آیه اشاره میکنیم و ایات دیگر را در مقاله بعدی بیان خواهیم کرد.
1) خداوند در سوره مبارکه احزاب فرمودند:«النبی اولی بالمؤمنین من انفسهم[احزاب/6] نبی خدا سزاوارتر از مومنین نبست به خودشان هست»
با توجه به این آیه، جان رسولخدا آنقدر با ارزش است که اگر در خطر بیافتد، شایسته است که همه مومنین جانشان را فدای حضرت کنند. چنان که حضرت علی(علیه السلام) در طول سالها زندگی با پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) این کار را کردند که مهمترین آنها لیلة المبیت است که خداوند به خاطر آن آیهایی را نازل کرده است. خداوند فرمود: «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ[بقره/207] و از مردم كسى است كه براى كسب خشنودى خدا، جان خود را مىفروشد و خداوند نسبت به بندگان مهربان است»
ابنابىالحديد كه از علماى قرن هفتم اهلسنّت است، در شرح نهجالبلاغه خود آورده است: «تمام مفسّران گفتهاند اين آيه درباره علىبنابىطالب(عليه السلام) نازل شده است كه در ليلةالمبيت در بستر رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) خوابيد. و اين موضوع در حدى از تواتر است كه جز كافر يا ديوانه آنرا انكار نمىكند»[2]
حال سؤال این است که بعد از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)، چه کسی اولی بالمؤمنین است؟ پاسخ این سؤال بسیار واضح است. طبق آیه 55 سوره مائده، ولی خدا بعد از رسول اکرم، کسی است که در حالت رکوع به فقیر صدقه بدهد. و به اعتراف بسیاری از علمای فریقین مثل سیوطی[3] ثعلبی[4] سمعانی[5] بغوی[6]و برخی دیگر[7] آن شخص کسی جز حضرت علی(علیه السلام) نیست.
طبری که از مفسرین مشهور اهلسنت است درباره شأن نزول آیه ۵۵ سوره مائده مینویسد: «نزلت فی علی بن ابی طالب تصدق و هو راکع[8] آیه ولایت در حق علی بن ابی طالب نازل شد هنگامی که در حال رکوع صدقه داد»
آلوسی میگوید: «غالب اخباريين و معظم محدثین بر اين هستند كه اين آيه در حق علی(علیهالسلام) نازل شده است».[9]
حتی خود خلیفه دوم در این مورد گفته است:« به خدا قسم چهل انگشتر در حال رکوع صدقه دادم تا آنچه که در مورد علی بن ابی طالب نازل شد، در مورد من هم نازل شود، اما نشد»[10]
پس طبق این آیه(آیه ولایت) ولایت حضرت علی همان ولایت رسول خداست. و حفظ جان حضرت علی همان حفظ جان رسول خداست. پس بر هر انسانی واجب است که از حجت خدا دفاع کند لذا حضرت زهرا که بهتر از هر کسی به قرآن آگاهی داغرد بر خورد لازم دید که به دفاع از همسرش برخاسته و به پشت درب بیاید.
این موضوع به همین جا ختم نمیشود و ادامه استدلالات در مقاله بعدی ذکر خواهد شد. امیدوارم که دنبال کنید.
پینوشت:
[1]. انساب الاشراف، بلاذری، دارابالکتب العلمیة، بیروت: ص567
[2]. شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج13، ص262.
[3]. الدر المنثور، جلال الدین سیوطی،، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج3، ص10.
[4]. كشف والبيان (تفسير الثعلبي )، ثعلبي نيشابوری، دار احیاء التراث العربی، بیروت: ج4، ص80-81.
[5]. البیان فی تفسیر القرآن (تفسیر سمعانی)، سمعانی دارالکتب العلمیة، بیروت: ج2، ص47.
[6]. معالم التنزیل (تفسیر بغوی)،احیاء التراث العربی، بیروت: ج2، ص47.
[7]. مجمع الزوائد، هیثمی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج7، ص16-17
المعيار والموازنة، أبو جعفر إسكافي،نشر نی، تهران: ص226-228
[8]. جامع البیان (تفسیر طبری) محمد بن جریر طبری، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج10، ص426.
[9]. روح المعانی، آلوسی، دار إحياء التراث العربی – بيروت: ج 6 ص 167.
[10]. امالی، صدوق، موسسة اعلمی للمطبوعات، بیروت: ص107، ح4
افزودن نظر جدید