دلیل موفقیت اولیاء صوفیه در کرامات چیست؟

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب- برای برخی سوال است که چرا صوفیه با اینکه بر حق نیستند، چرا دارای برخی قدرت‌های روحی و جسمی هستند و برخی از آنان از قدرت کشف و شهود برخوردارند؟

در پاسخ به این دسته از دوستان باید بگوییم کشف و کرامات و قدرت‌های صوفیه از راه ریاضت بدست می‌آید. و همانطور که می‌دانیم برخی از ریاضات شرعی و برخی دیگر غیر شرعی هستند و خداوند بلند مرتبه به مقتضای حکمتش، هیچ ریاضت و سعی و کوششی را از هر حس که باشد، در راه حق یا باطل و به هر منظور و هدف دنیوی یا اخروی که باشد، به کلی بی‌نتیجه و ثمره نخواهد گذاشت. [1]

اما باید دانست در میان عرفا داشتن کرامت، ملاک برتری اشخاص بر یکدیگر نیست چنانکه ابونصر سراج طوسی ملاک کرامات را نحوه امتثال اوامر و نواهی الهی می‌داند و می‌گوید: «اگر دیدید کسی در هوا نشسته یا روی آب خوابیده، فریب نخورید تا اینکه ببینید در امر و نهی الهی چگونه است.» [2] البته این کلام به این معنا نیست که کرامت ظاهری واقعا کرامت نیست، بلکه به معنای آن است که داشتن کرامت برای اهل معرفت چندان مهم و قابل توجه نیست و تصرفاتی که برخی از انسانها در طبیعت انجام می‌دهند، گاهی ممکن است مکر الهی بوده و موجب ضلالت او شود. [3]

شاهد ما بر مدعای مطرح شده –که تلاش برای دست‌یابی به ریاضت از سوی خداوند اجابت می‌شود، آیات مختلف قرآن است که به یکی از آنها اشاره می‌کنیم.

«مَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ [شوری/20] کسی که زراعت (بهره) آخرت را بخواهد، به کشت او برکت و افزایش می‌دهیم و بر محصولش می‌افزاییم؛ و کسی که فقط کشت دنیا را بطلبد، کمی از آن به او می‌دهیم امّا در آخرت هیچ بهره‌ای ندارد!» بنابراین هر کس در دنیا با هر نیتی که کار کند، نتیجه‌اش را می‌بیند و این امر دلیل بر حقانیت چنین شخصی نیست.

پی‌نوشت:
[1]. آقا تهرانی، میرزا جواد، عارف و صوفی چه می‌گویند؟، آفاق، چاپ دوم، 1395، ص 126
[2]. سراج طوسی، اللمع فی التصوف، اساطیر، تهران، 1388، ص 557
[3]. کرمانی علیرضا و دیگران، جایگاه کرامت در عرفان اسلامی، مجله حکمت عرفانی، شماره 2، 1392، ص 99