تکفیر از نگاه امام اهل‌سنت «احمد‌بن‌حنبل»

  • 1396/05/23 - 12:05
گروه‌های تکفیری و وهابیت خود را پیرو سلف صالح می‌دانند و در اعمال، رفتار و اعتقادات خود، ادعای تابعیت از پیامبر اسلام (ص)، صحابه و تابعین دارند. در واقع ریشه‌های تاریخی و نظری جریان سلفی- تکفیری عمدتاً به گونه‌ی خاصی در قالب اهل حدیث و مذهب حنبلی بازمی‌گردد. اما آیا امام احمد بن حنبل همه را تکفیر می‌کند؟ قطعاً این‌طور نیست.

در گفتار و نوشتار گروه­‌های تکفیری، خودشان را پیرو امام اهل‌سنت «احمد‌ بن حنبل» می‌دانند، ولی دیدگاه او با عملکرد و رفتار آن‌ها کاملاً متفاوت است. چون او به صراحت گفته است: «تکفیر مسلمانان به‌خاطر گناهان­شان جایز نیست و کسی به‌خاطر عملش از اسلام خارج نمی‌شود.»[طبقات الحنابله، ج1، ص27]
وهم‌چنین در کتاب مسند خویش، حدیثی از پیامبر (صلی الله علیه و آله) آورده است که حضرت می‌فرمایند: «شخص تنها به «لا اله الاالله» گفتن وارد بهشت می‌گردد.»[مسند أحمد، ج19، ص339] یعنی شخص با شهادت به وحدانیت خدا بهشتی می‌شود، یعنی مسلمان است نه کافر، تا جان و مالش مباح شود.
با این حساب مبانی فکری و عقیدتی امام «احمد‌ بن حنبل» مشخص شد، او هیچ‌گاه به مشرک بودن و تکفیر غیرحنبلیان فتوا نداد. بر خلاف اندیشه وهابیت که حکم به شرک و کفر هر کسی می‌دهند که بر غیر مذهب وهابیت باشد.[رد المحتار، ج6 ص413] آیا با این همه اختلاف، می‌توان وهابیون را پیروان مذهب حنبلی دانست؟ 

پی‌نوشت:

ابن ابی یعلی، طبقات الحنابله، مهمترين مصادر رجال سنى،  بیروت: دار المعرفة،ج1،  ص27« والكف عن أهل القبلة ولا تكفر أحدا منهم بذنب ولا تخرجه من الإسلام بعمل»
مسند أحمد، أحمد بن حنبل، مؤسسة الرسالة،1421 هـ - 2001 م   ج19  ص339، «اعْلَمْ أَنَّهُ مَنْ مَاتَ يَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ، دَخَلَ الْجَنَّةَ»
ابن عابدین، کتاب رد المحتار علی الدر المختار، ج6 ص413، فصل الجهاد باب البغاة، مطلب فی اتباع عبدالوهاب الخوارج فی زماننا، «وان من خالف اعتقادهم مشرکون واستباحوا بذلک قتل اهل السنة وقتل علمائهم»

تنظیم و تدوین

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.