شارح نهج البلاغه جناب «ابن ابی الحدید»، این عالم سنی، بعد از وصفی بسیار زیبا و شنیدنی در مورد  خطبه 109 حضرت علی (علیه السلام) که معروف به خطبه «الزهراء» است،(نهج البلاغه، ص142) در ادامه مطالبش از فضایل خود حضرت علی (علیه السلام) سخن به‌میان می‌آورد و این چنین شنیدنی و زیبا  حضرت را توصیف می‌کند: «اگر سخن از جهاد و جنگ شود، او آقای مجاهدین و جنگ‌جویان است و اگر بحث از موعظه و تذکر باشد، او بلیغ‌ترین موعظه‌کنندگان و تذکر‌دهندگان است و اگر صحبت از فقه و تفسیر گردد، او رئیس فقهاء و مفسرین است و اگر از عدل و توحید سخن به میان آید، او امام اهل عدل و موحدین است»، و آن‌گاه در خاتمه کلامش، خیلی به‌جا و به‌حق می‌گوید: «بر خدا کار مشکلی نیست که عالَمی را در یک نفر جمع کند.»(شرح نهج البلاغه، ج7، ص202)
عجب کلامی؛ این کلام نشانی است برای هدایت و انتخاب، چه دل‌نشین و لذت‌بخش، اما حزن‌آور!
چه شد این همه فضایل؟ چه کار کردند با صاحب این فضایل؟ با کدامین فضیلت دیگران را بر علی مقدم کردند؟

پی‌نوشت:

سید شریف رضی، ترجمه محمد دشتی، انتشارات پیام عدالت، چاپ هفتم، 1386ش،خطبه 109، ص142، معروف به خطبه«الزهراء»«کل شئ خاشع له وکل شئ قائم به غنی کل فقیر و عز کل ذلیل وقوة کل ضعیف ومفزع کل ملهوف.»
ابن أبي الحديد معتزلی، شرح نهج البلاغة، تحقيق : محمد أبو الفضل إبراهيم، مؤسسة إسماعيليان للطباعة والنشر والتوزيع، ج7، ص202، «إن قيل جهاد وحرب فهو سيد المجاهدين والمحاربين ، وإن قيل وعظ وتذكير ، فهو أبلغ الواعظين والمذكرين ، وإن قيل فقه وتفسير ، فهو رئيس الفقهاء والمفسرين ، وإن قيل عدل وتوحيد ، فهو إمام أهل العدل والموحدين ليس على الله بمستنكر * أن يجمع العالم في واحد.»