پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب اسلامی _ یکی از ویژگی‌ها و خصوصیات بارز حضرت علی (علیه السلام) برتری آن حضرت، از تمامی جهات نسبت به دیگر صحابه رسول خداست. این برتری به حدی بارز و آشکار است که علمای بزرگی از اهل‌سنت نتوانستند آن را انکار کنند. لذا در کتب خود آن را ذکر کردند که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
1) ابن‌جوزی که از علمای بزرگ اهل‌سنت است، پس از نقل حدیثی که امیرالمومنین (علیه السلام) از قول پیامبر اکرم نقل کرده است، آن را بر نقل سایر صحابه از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) مقدم دانسته و دلیلش را این‌گونه بیان می‌کند: «والثَّانِی: أَن علیا أعلم بأحوال رسول الله من غَیره.[1] و دوم این‌که علی (علیه السلام) به احوال و اخبار رسول‌خدا از سایرین آگاه‌تر است.»
2) ابن‌حزم آندلسی عالم برجسته اهل‌سنت می‌نویسد: «اختلف المسلمون فیمن هو أفضل الناس بعد الأَنبیاء فَذهب بعض أهل السّنة و بعض أهل المعتزله و بعض المرجئه وجمیع الشیعه إلى أَن أفضل الأمه بعد رسول الله، علی بن أبی طالب و قد روینا هذا القول نصا عن بعض الصحابه و عن جماعه من التَّابعین و الفقهاء. و روینا عن نحو عشرین من الصحابه أَن أکرم النَّاس على رسول‌الله، علی بن أبی‌طالب و الزبیر بن العوام.[2] مسلمانان در مورد این‌که بعد از انبیاء چه کسی افضل است، اختلاف کرده‌اند و برخی از اهل‌سنت و برخی از معتزله و برخی از مرجئه و همه‌ی شیعیان بر این اعتقادند که افضل امت پس از رسول‌خدا، علی بن ابی‌طالب است و این قول از بعضی از صحابه و گروهی از تابعین و فقهاء نقل شده است و از حدود بیست نفر از صحابه نقل شده است که اکرم الناس (بزرگوارترین مردم) نزد رسول خدا، علی بن ابی‌طالب و زبیر بن عوام هستند.»
3) ابن‌عبدالبر در مورد برتری حضرت علی (علیه السلام) می‌گوید: «و روى عن سلمان، و أَبی‌ذر، و المقداد، و خباب، و جابر، و أَبی‌سعید الخدری و زید بن الأرقم. أن علی بن أَبی طالب أول من أسلم، و فضله هؤلاء على غیره.[3] از سلمان و ابوذر و مقداد و خباب و جابر و ابوسعید خدری و زید بن ارقم نقل شده که علی بن ابی‌طالب اولین کسی است که اسلام آورد و این‌ها علی بن ابی‌طالب را بر غیر او برتری داده‌اند.»
4) البانی در کتابش آورده است: «فکثیر من السلف کانوا یفضلون علیاً.[4] بسیاری از سلف، علی بن ابی‌طالب را افضل می‌دانسته‌اند.»
5) از موارد دیگر که نشان از برتری حضرت علی (علیه السلام) بر دیگر صحابه است، علم حضرت می‌باشد. ابن‌جوزی عالم بزرگ سنی اعتراف می‌کند که تمام خلق در علم، محتاج امیرالمومنین (علیه السلام) هستند. او گفته است: «و کان الخلق یحتاجون إِلى علم علی حتى قال عمر: آه من معضله لیس لها أبوحسن. فلما ولی لم یتغیر عن الزهد فی الدنیا و کان أَحمد بن حنبل یقول: إن علیا ما زانته الخلافه و لکن هو زانها.[5] مردم محتاج علم علی بن ابی‌طالب بودند تا جایی که عمر می‌گفت: آه از مشکلی که علی بن ابی‌طالب در آن نباشد. هنگامی‌که علی بن ابی‌طالب به خلافت رسید، از نظر زهد در دنیا تفاوتی نکرد، و احمد بن حنبل می‌گفت: خلافت، علی بن ابی‌طالب را زینت نداد، بلکه این علی بود که خلافت را آراست«.
6) هم‌چنین ابن‌جوزی در کتاب دیگر خودش نه تنها تمام خلق، بلکه تمام صحابه را محتاج علم امیرالمومنین (علیه السلام) می‌داند. او می‌گوید: «کان أبوبکر و عمر یشاورانه و یرجعان إلى رأیه، و کان کل الصحابة مفتقراً إلى علمه، و کان عمر یقول: أعوذ باللَّه من معضله لیس لها أبو الحسن.[6] ابوبکر و عمر با امیرالمومنین مشورت می‌کردند و به رأی و نظر وی رجوع می‌کردند و تمامی صحابه نیازمند علم او بودند و عمر می‌گفت: به خدا پناه می‌برم از مشکلی که ابوالحسن در آن نباشد.»
این موارد تنها بخشی از اعترافات بزرگان اهل سنت در خصوص برتری همه جانبه حضرت علی (علیه السلام) بر دیگر صحابه است. سؤال این است با وجود چنین برتری‌ای چرا باید خلافت و زعامت مسلمین، به کس دیگری سپرده شود؟

پی‌نوشت:

[1]. کشف المشکل من حدیث الصحیحین، ابن جوزی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج1، ص146
[2]. الفصل فی الملل والأهواء والنحل، ج4،ص181
[3]. الاستیعاب لابن عبد البر، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج3، ص1090
[4]. سلسلة الاحادیثی الضعیفة، البانی، دارالمعارف، بیروت: ج13، ص880
[5]. التبصرة، ابن جوزی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج1، ص449
[6]. المنتظم فی تاریخ الأمم والملوک، ابن جوزی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج5، ص68