برداشت یعقوبی از انتفاع امام زمان(عج)
بهرهمندی مردم از امام زمان(عجلاللهتعالیفرجه) یکی از مباحثی استکه در عصر غیبت وجود دارد و آقای یعقوبی در این مباحث اختلاط کرده و مسائل مبهمی را به مخاطبین خود ارائه میدهد و نام آن را انتفاع گذاشته است و در این بین، خود را یکی از اشخاصی که بیشترین بهرهمندی از امام زمان دارد، معرفی میکند.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از مسائلی که بسیار پررنگ در آثار آقای یعقوبی مطرح شده است، موضوع بهرهمندی از امام زمان(عجلاللهتعالیفرجه) است. وی با استناد به احادیثی که امام زمان(عجلاللهتعالیفرجه) را در زمان غیبت مانند خورشید پشت ابر معرفی کرده است، موضوع انتفاع را مطرح کرده و دربارهی تفاوت آن با ارتباط چنین میگوید: «هنگامیکه انسانها بتوانند خورشید را ببینند و یا آن را حس کنند، اسم این ماجرا را ارتباط میگذاریم و هنگامیکه انسانها نتوانند خورشید را ببینند و با حواس دیگر هم نتوانند آن را حس کنند، اصطلاحاً اسم این موضوع را انتفاع میگذاریم.»[1] وی سپس انتفاع را به دو قسم عام و خاص تقسیم کرده و هدف اصلی از طرح مباحث انتفاع را تبیین مفهوم انتفاع خاص میداند و آغاز بهرهبرداری از امام(عجلاللهتعالیفرجه) را از زمان حضرت آدم(علیهالسلام) معرفی میکند.[2]
وی حد کسانی را که از انتفاع عام امام زمان(عجلاللهتعالیفرجه) برخوردار میشوند، در حد دنیا و برزخ دانسته و کسانی مانند عبدالعظیم حسنی و ملاصدرا را در همین حد میداند: «کسانی که انتقاعیات عامه شامل حالشان میشود... چنین افرادی مسائل عالم پایینی -در حد دنیا و برزخ- در اختیار آنها گذاشته میشود. معمولاً با نظام عالم در حد دنیا و برزخ آشنا میشوند و معمولاً انتقاعیات عامه در این سطح است. ...عبدالعظیم حسنی... در عرصهی دینش به امام هادی(علیهالسلام) خودش را معرفی کرد. ببینید چگونه معرفی کرد؛ در حد یک متکلم بوده، در حد یک کسی که یک مقدار با مباحث فلسفی آشناست، در حد یک فقیه خوب. حضرت عبدالعظیم معارف خاصه ندارد؛ لااقل در عرصهی دینش بویی از معارف خاصه به مشام نمیرسد.[3] ملاصدرا با تمام زحماتی که کشید، تا حد برزخ بالا آمد. اگر ملاصدرا از تقواییات صحبت کرده باشد، اعتنا کن، اگر از اخلاقیات صحبت کرده باشد، اعتنا کن؛ ولی اینجا که میآید از عوالم صحبت میکند، اعتنا نکن؛ آنجا که از عرش صحبت میکند اعتنا نکن، آنجا که از نظام عالم صحبت میکند اعتنا نکن؛ آنجایی که از صنوف ملائکه صحبت میکند، اعتنا نکن، آنجا که ملکوت را توضیح میدهد، اعتنا نکن، آنجا که از وحدت و کثرت صحبت میکند، اعتنا نکن، آنجا که از نزول آیات صحبت میکند، اعتنا نکن».[4] وی به ساحت شخصی مانند حضرت عبدالعظیم که چند امام معصوم را درک کرده و در میان آنان ثقه است توهین کرده و او را در حد یک فقیه عادی پایین میآورد.
همچنین وی موارد انتفاع خاص را نیز با این بیان توضیح میدهد: «موضوع دیگر که بسیار اهمیت دارد، موارد انتفاع است. در موضوعات متعددی میتوان از خورشید پشت ابر انتفاع برد که ما میخواهیم چند محور آن را مطرح کنیم. محور اول، انتفاع در تزکیه و تربیت است؛ محور دوم، انتفاع در معارف است؛ محور سوم، انتفاع در هدایتها و جهتگیریهاست؛ محور چهارم، انتفاع در نعمات خاصه و قوای مهدی(عجلاللهتعالیفرجه) میباشد.»[5]
او مورد اول، یعنی انتفاع در تزکیه و تربیت را همانندشدن خلقیات فرد انتفاع برنده به اخلاقیات امام زمان معرفی میکند.[6]
در توضیح محور دوم نیز چنین میگوید: «در هر زمانی، بابی از معارف به روی مردم باز میشود که باید مناسب شرایط مردم آن دوران باشد و به درد مردم آن دوران بخورد. اکنون که ما در حوالی ظهور امام زمان(عجلاللهتعالیفرجه) هستیم و با انقلاب اسلامی ایران، کلنگ حوادث بهسوی ظهور زده شده است -در این زمان- معارف ما باید مناسب با شرایطی باشد که خدا قرار داده است. چه معارفمان، چه نعمات، چه قوا، چه هدایتها و چیزهای دیگر، همگی باید مناسب شرایط باشد.»[7] او محور سوم را انتفاع در هدایتها و جهتگیریها از امام زمان(عجلاللهتعالیفرجه) میداند[8] و میگوید: «ما در هدایتها و جهتگیریهای جامعه باید مقولهی انتفاع را مدنظر داشته باشیم.»[9] وی بر این باور است که ولایت در جامعه باید برپایهی انتفاع بنا شود و کسی که از امام زمان(عجلاللهتعالیفرجه) در جنبهی هدایت و جهتگیریها بیشتر نفع میبرد، حاکم جامعه شود. وی میگوید: «ای کاش نشانهی ولیفقیه را انتفاع از امام زمان(عجلاللهتعالیفرجه) معرفی میکردیم و میگفتیم: آن فقیهی که بیشتر از دیگران از امام زمان(عجلاللهتعالیفرجه) انتفاع ببرد، باید ولی ما باشد؛ آنهم با اذن امام زمان(عجلاللهتعالیفرجه). ما بیاییم پایههای کار، یعنی نشانههای ولایت را تغییر دهیم و بگوییم کسی را بهعنوان ولی قبول میکنیم که بیشترین انتفاع را چه در جنبهی تعلیم و تربیت و چه در جنبهی هدایت و جهتگیریها از امام(عجلاللهتعالیفرجه) ببرد و البته اگر در جنبههای دیگر هم بهره برده باشد، خب الحمدالله! ولی آن چیزی که برای رهبری اهمیت دارد، انتفاع از امام زمان(عجلاللهتعالیفرجه) در تعلیم و تربیت و در هدایتها و جهتگیریهاست و خدا را شکر میکنیم که رهبر معظم انقلاب تا آن حدی که مصلحت امام زمان(عجلاللهتعالیفرجه) برای وضعیت فعلی جامعه است -نه در حد صفر و نه در حد اعلا- از امام(عجلاللهتعالیفرجه) انتفاع میبرند.»[10]
ایرادهایی که به آقای یعقوبی وارد است این است که وی در این مباحث مبهمگویی کرده و تراوشات بیپایهی ذهن خود را در اختیار مخاطبین خود قرار میدهد و در جاهایی از سخنان خود پای خود را فراتر برده و به بزرگان دین و کشور توهین میکند و مقام آنها را پایین میآورد و این درحالی است که، تنها خداوند جایگاه و مقام اشخاص را میداند.
پینوشت:
[1] . علی یعقوبی، به سوی ظهور، جزوه، جلسهی 8، بیتا، بیجا، ص 2.
[2] . همان، ص 4 و 5.
[3] . علی یعقوبی، چهل شب با کاروان حسینی، نشر جشنواره به سوی ظهور، 1380، صص 255 و 257.
[4] . همان، ص 440.
[5] . علی یعقوبی، به سوی ظهور، جزوه، جلسهی 8، بیتا، بیجا، ص 6.
[6] . همان.
[7] . همان، ص 7.
[8] . همان، ص 12.
[9] . همان، ص 16.
[10] . حسین حجامی، جریانهای انحرافی مهدویت، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، ص 335.
افزودن نظر جدید