پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ خطبه فدک حضرت زهرا (سلام الله علیها) را می‌توان به‎عنوان یکی از معجزات خطابه قلمداد کرد. پس از آن اتفاقات شومی که بر سر خاندان رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) وارد شد و بعد از هجوم ظالمانه به خانه وحی، حضرت زهرا (سلام الله علیها) به مسجد می‌رود و خطبه قرائی ایراد می‌کند.
حضرت زهرا (سلام الله علیها) در این سخنرانی به اتفاقات مختلف، از جمله غصب خلافت و تصرف ظالمانه فدک اشاره کرده‌اند و عوامل و پشت پرده این اتفاقات را بیان کردند. علاوه بر آن هشدارهایی را نیز در این خصوص بیان داشتند.
حضرت زهرا (سلام الله علیها) در فرازی از این خطبه آسمانی، دو هشدار مهم را به سران سقیفه و مهاجرین و انصاری که با آن‌ها همگام شدند، داده است و آنان را از عاقبتی که در انتظارشان است، بیم داده است.
حضرت در فرازی از این خطبه فرمود: «... فدونکموها فاحتقبوها دبرة الظهر نقيبة (نقبة) الخف، باقية العار، موسومة بغضب الله و شنار الابد، موصولة بنار الله الموقدة التي تطلع علي الافئدة. فبعين الله ما تفعلون «وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ.[شعراء/227] و انا ابنة نذير لکم بين يدي عذاب شديد. فاعملوا «إِنَّا عَامِلُونَ. وَانتَظِرُوا إِنَّا مُنتَظِرُونَ.[هود/121] ...[1] اينک مرکب خلافت را بگيريد، اما به‌هوش باشيد که پشتش زخم خورده، پايش شکاف برداشته، و داغ ننگ عار بر پيشانی او باقی است، و نشان از غضب خدا و رسوايی ماندگار را با خود دارد و سرانجام نيز به آتش خشم خدا که تا اعماق دل‌ها نفوذ می‌کند، خواهد پيوست. آن‌چه شما انجام می‌دهيد، در پيشگاه خداست (و به همين زودی بيدادگران خواهند دانست که به چه بازداشت‌گاه شومی باز خواهند گشت، و چه سرنوشت دردناکی در انتظار آن‌هاست.) و من دخت همان کسی هستم که شما را از عذابی سخت، که سر راه شماست، هشدار داد. (پس شما هر آن‌چه می‌خواهيد انجام دهيد، ما نيز کار خويش را انجام می‌دهيم، و شما در انتظار کيفر عملکرد ظالمانه‌ی خود باشيد که ما نيز در انتظار پاداش شکوهبار عملکرد خويش هستيم).»

اولین هشداری که حضرت زهرا به سران سقیفه داده است، خفت و ذلت آنان است. حضرت به آن‌ها هشدار داد از آن‌جایی که غصب خلافت و تصرف فدک از راه تطمیع، تهدید و تزویر انجام گرفت، قطعاً آبرویی برای غاصبان باقی نخواهد ماند و آنان برای همیشه در تاریخ محکوم و منفور باقی خواهند ماند. حضرت زهرا در ادامه در مورد اصحابی که در برابر این حوادث سکوت کرده‌اند فرمودند که آنان نیز آبروی به زحمت به‌دست آورده خود را از دست خواهند داد و هیچ جایگاهی در حکومت ابوبکر و عمر نخواهند داشت و هرگز نمی‌توانند ننگ این بی‌آبرویی را از پیشانی خود پاک کنند؛ لذا تعبیر «باقیة العار» را در مورد آنان به‌کار برد.

هشدار دیگر حضرت زهرا به غاصبان و مهاجرین و انصار، عذاب الهی است.
سران سقیفه و برخی از مهاجرین و انصار به سبب ظلم بزرگی که بر خاندان رسول خدا عرضه داشتند، در سخت‌ترین عذاب الهی گرفتار خواهند شد و در قیامت نخواهند توانست از آتش جهنم نجات پیدا کنند؛ از همین‌رو به آنان فرمود: «موسومة بغضب الله و شنار الابد، موصولة بنار الله الموقدة التي تطلع علي الافئدة، فَبِعَیْنِ اللَّهِ ما تَفْعَلُونَ، وَ سَیَعْلَمُ الَّذینَ ظَلَمُوا اَىَّ مُنْقَلَبٍ یَنْقَلِبُونَ.[2] نشان از غضب خدا و ننگ ابدى دارد، و به آتش شعله‌‏ور خدا که بر قلب‌ها احاطه مى‌‏یابد متصل است. آن‌چه مى‌‏کنید در برابر چشم بیناى خداوند قرار داشته، و آنان‌که ستم کردند به زودى مى‌‏دانند که به کدام بازگشتگاهى بازخواهند گشت.»
این نکات تنها دو مورد از هشدارهایی بود که حضرت زهرا (سلام الله علیها) به سران سقیفه داد، و طبق نقل منابع معتبر، عایشه گفته است: «أنها كانت إِذَا ذُكِرت فَاطِمَةُ بنت النَّبِي قَالَت: مَا رَأَيتُ أَحدا كَانَ أَصدَق لَهجَةً مِنها إِلا أَن يَكُونَ الَّذِي وَلَدَهَا.[3] وقتی نزد عايشه از فاطمه دختر پيامبر سخن به ميان می‌آمد، می‌گفت: هيچ كسی را راستگوتر از فاطمه نديدم، جز آن كسی‌كه او را به‌دنيا آورده است.» که منظور رسول خدا (صلی الله عليه و آله) است.
حال باید چگونه این دو موضوع را با هم جمع کرد؟

پی‌نوشت:

[1]. کشف الغمه، اربلی، ج2، ص114، خطبه فدکیه حضرت زهرا(سلام الله علیها)
[2]. اعیان الشیعه، سید محسن امین، ج1، ص312، خطبه فدکیه حضرت زهرا(سلام الله علیها)
[3]. المستدرك علي الصحيحين، حاكم نيشابوري، دار الكتب العلمية – بيروت:  ج3، ص175

نویسنده: محمد یاسر بیانی