پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از بارزترین اشخاصی که در دهه‌ی حاضر در گردونه‌ی مدّعیان مهدویت قرار گرفته، شخصی است به نام «احمد اسماعیل گاطع الصیامری» که خود را با القاب فراوانی هم‌چون «سید یمانی، فرزند امام، وصی امام، فرستاده امام، امام سیزدهم، اول المهدیین و...» نامیده؛ مشهورترین نامی که هواداران وی برای او به کار می‌برند «احمد الحسن» می‌باشد، اما از آن‌جا که وی از اهالی بصره می‌باشد وی را با نام احمدالبصری می‌شناسند.

استفاده از خواب و رؤیا در میان مدعیان دروغین، جایگاهی ویژه دارد و چون دلایل کافی برای اثبات ادعاهای خود ندارند، به این امور متوسل می‌شوند؛ از این‌رو، احمدالبصری نیز مانند دیگر مدعیان، یکی از دلایل خود را که از آن تعبیر به کوتاه‌ترین راه ممکن برای اثبات ادعاهای خود نام می‌برد، خواب و رؤیا می‌داند؛ از این‌رو او و برخی پیروانش برای اثبات حقانیت خود به خواب‌هایی استناد می‌کنند که در آن، امر به پیروی از احمدالبصری شده و چنین وانمود می‌کنند که با خواندن دعای رؤیا و دیدن اهل‌بیت (علیهم السّلام) در خواب، به حقانیت احمدالبصری پی خواهند برد و چون شیطان نمی‌تواند در قالب پیامبر و اهل‌بیت (علیهم السّلام) تجسم پیدا کند، اگر کسی آن حضرات را در خواب دید، سخنشان را باید مانند حدیث قطعی قبول نماید. این فرد در کتاب‌ها، بیانیه‌ی صوتی و سایت رسمی خود، خواب را راه روشنی از غیب و نزدیک‌ترین راه برای تشخیص امام معصوم دانسته و می‌گوید: «کوتاه‌ترین راه برای ایمان به غیب استفاده از خود غیب است؛ پس از سه روز روزه‌داری متوسل به حضرت زهرا شوید و از خدا بخواهید که حق را در عالم رویا، مکاشفه و یا به‌وسیله یکی از نشانه‌های غیبیش به شما نشان دهد.»[1] البته در روشی دیگر نیز خواندن دعایی به مدت چهل شب را پیشنهاد داده و آن را مقدمه‌ای برای کشف حقیقت از طریق رؤیا می‌داند.

نقد و بررسی:
الف) خواب و خیال در بسیاری از موارد می‌تواند از ساخته‌های دروغ‌‎گویان و قلندران باشد و حتی اگر توأم با برخی قضایای شگفت و جریانات فوق‌العاده باشد، هرگز نمی‌تواند در برابر محکمات دینی و حجّت‌های شرعی قابل استناد باشد.

ب) ممکن است در خواب‌ها، شیاطین و ارواح خبیثه برای گمراهی و فریب افراد، مقدماتی را فراهم کنند و نتایج شیطانی را به بار آورند؛ به همین‌رو، در روایات متعدد سفارش شده که به خواب‌هایی که اعتبار آن‌ها ثابت نشده، اعتماد نکنند و امر و نهی‌های آن‌ها را لازم‌الاجرا ندانند؛ چنان‌که امام صادق (علیه السّلام) می‌فرماید: «دین خداوند عزیزتر و گرامی‌تر از آن است که در خواب دیده شود و با خواب ثابت گردد.»[2] و یا علامه حلّی درباره حجیت و یا عدم حجیت خواب و رؤیا، به‌خاطر عدم تمثّل شیطان در قالب پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌گوید: «آن‌چه از خواب و رؤیا مخالف ظاهر دستور اهل‌بیت (علیهم السّلام) باشد، به‌هیچ عنوان پذیرفته نمی‌شود؛ با این وجود آن‌چه را هم که با ظاهر دستورات اهل‌بیت (علیهم السّلام) موافق است، وجوبی در اطاعت از آن‌ها نیست؛ چرا که دیدن پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در خواب، وظیفه‌ای را بر ما واجب نمی‌کند.[3]

ج) علمای شیعه اصل خواب و رؤیا و به وجود آمدن ارتباط روحی میان انسان خاکی و مبادی عالی و کشف بخشی از حقایق، برای انسان را می‌پذیرند و به استناد آیات قرآن و روایات معصومین (علیهم السّلام) آن را نوعی الهام درونی می‌دانند، امّا حجیت و اعتباری برای استنباط حکم شرعی از آن قائل نیستند؛ چرا که اصل اوّلی در اثبات احکام شرعی استنباط آن به وسیله‌ی یکی از ادله چهار‌گانه‌ی قرآن، سنت، اجماع و دلیل عقل می‌باشد و به همین‌رو هر دلیل خارج از آن، مانند خواب، فاقد اعتبار است.

د) علاوه بر این موارد هنگامی‌که به انحراف‌های موجود در این جریان پی‌بردیم، مگر می‌توان عقل و روایات اهل‌بیت (علیهم السّلام) را تعطیل کرد و به خواب روی آورد؟ و اگر بنا باشد باب خواب و رؤیا را در این امور بگشاییم، باید هر روز شاهد رشد قارچ‌وار ادیان و فرقه‌های انحرافی و مدعیان مهدویت باشیم.

پی‌نوشت:

[1]. أقصر طرق للایمان بالغیب هو الغیب إسالی الله بعد أن تصومی ثلاثة أیّام و تتوسّلی بحقّ فاطمة بنت محمّد أن تعرفی الحقّ من الله بالرّؤیا أو الکشف و بأیّ آیة من آیاته الغیبیّة الملکوتیّة سبحانه و تعالی. الجواب المنیر، اصدارات أنصار الإمام المهدی، ج 1، ص 7، سؤال 236.
[2]. ... إنّ دین الله عزّوجلّ أعزّ من أن یری فی النّوم، الکافی، الشیخ الکلینی، دار الکتب الإسلامیة، تهران، ج 3، ص 482.
[3]. ما یخالف الظّاهر فلا ینبغی المصیر إلیه، و أمّا ما یوافق الظّاهر فالأولی المتابعة من غیر وجوب، ورؤیته با یعطی وجوب اتّباع المنام. أجوبة المسائل المهنائیة، علامة الحلی، خیام قم 1401 هجری، ص 98، مسأله 159.